D Ideologii
Im Islamismus existiere verschiideni Ströömige, wo sich zum Däil widerspräche, drunder dr Fundamentalismus, dr islamischi Neofundamentalismus und d Salafiyya. Äinzelni Grubbe si usserdäm vo orthodox-fundamentalistische Beweegige wie em saudischen Wahhabismus und dr pakistanische Ahl-i Hadith beiiflusst.[1]
Hauptmerkmol
D Leere vo de islamistische Ströömige in de verschiidene Länder vo dr islamische Wält underschäide sich zum Däil stark vonenander. Da chunnt vor allem vo de Dradizioone vom Land und vo siner Konfessioon. Das cha mä gsee, wemm mä islamischi Bardeie in de Länder im Middlere Oste und Südostasie vergliicht. Aber es git doch gwüssi Konstante im islamistische Gedankeguet. Doodrzue ghööre:
1. Dr Islam isch d Referänzkwelle für all Aspäkt vom Lääbe: Religion, Politik, Wirtschaft, Rächt, dr Umgang zwüsche Maa und Frau, Bildig und Erziejig.
2. Es wird verlangt, ass mä zum „woore“ Islam säll zruggoo, em Islam vom Koran und vo dr Sunna, und vilmol git s e Wäigerung, s Ändi vom Ijtihad z anerkenne, wie s vo dr sunnitische Orthodoxii bredigt wird. Wie die mäiste Muslim lääbe und handle wird as unislamisch aagluegt und es sig brägt von ere falsche Religiosidäät.
3. Dorum wird dr taqlid abgleent, d. h. die religiöse und kulturelle Dradizione, wo d Islamiste as Verfelschig vo dr woore Leer vom Islam aaluege. Noch em Salafismus söll d Religion vo allem, wo iire fremd sig, gräinigt wärde und mä müess zum woore Glaube vo de fromme Vorväter zrugg.
4. Es git en Ufruef zur politische und religiöse Äihäit zwüsche alle Muslim (Panislamismus), dr umma. Wichdigi Aktividäätsfälder vo islamistische Grubbe si doorum Ufrüef zur Solidaridäät mit Muslime uf dr ganze Wält, bsundrigs de Palestinenser und zur Zit de Iraker, wo noch dr islamistische Uffassig bäides Völker sige, wo vom ene unglöibige Find underdrückt wärde.
5. D Staatligkäit vo dr Religion. Der Koran wie au dr Brofeet Mohammed häi kä wältlige Staat und käi Nazionalidäät kennt, genauso wenig d Kalifat und Sultanat, wo sich e Nazionalgfüül erst am Ändi vom 19. Joorhundert het afo usebilde. Dr Sinn vom ene Staat in siner übergordnete Form isch doorum nit d Beherrschig vom ene bestimmte Volk gsi, sondern d Umsetzig vom göttlige Gsetz, dr Scharia für alli Glöibige und in dr ganze Wält. Noch dr Überzüügig vom Islamismus cha die richtigi Usüebig vom Glaube nume dur en islamische Staat sichergstellt wärde, wo uf de Gsetz us em Koran und dr Sunna basiert. Die genaui Staatsform isch umstritte, nume no wenigi islamistischi Grubbe wäi nume e Kalifat anerkenne, vili hingege berüefe sich uf verschiideni Staatsforme, wo sich uf s Brinzip vo dr shura (Konsultazion vom Herrscher mit dr Bevölkerig) gründe. Essenziell blibt, ass Gott dr woori Suverään im islamische Staat isch.
6. Widerstand gege jedi fremdi, nit-islamischi Iimischig, Beherrschig oder Fremdregierig dur s nit-muslimische Usland. Islamischi Länder döfe nume vo Muslime regiert wärde. E Hufe islamistischi Beweegige gründe sich uf em politische Widerstand gegen e Bsatzigsmacht, zum Bischbil in de Palestinensergebiet und em Libanon.
Wichdig isch dr Underschiid zwüschen em moderate Islamismus und em radikale, gwaltberäite, mit vile Ströömige, wo sich zwüsche de bäide Kategorie befinde. Radikali Grubbe ghööre genauso in d Kategorii „Islamiste“ wie moderati, wo nume zum Ziil häi, dr Islam zur Richtschnuer vom soziale und politische Verhalte z mache. Islamistischi Bardeie und Inträssigrubbe häi vilmol seer underschidligi Ziil – moderati islamistischi Aktiwiste leene Gwalt, radikalreligiösi Füerer und d Iischränkig vo vile persönlige Freihäite vilmol entschiide ab. Au muess mä uf d Underschiid zwüsche islamistische und islamische oder muslimische Grubbe und Bardeie acht gee. „Muslimischi“ Grubbe und Bardeie underschäide sich vo de Islamiste in däm, ass si sich nit für e Politisierig vo dr Religion iisetze.
