| Godine:
◄◄ | ◄ | 896. | 897. | 898. | 899. | 900. | 901. | 902. | 903. | 904. | ► | ►► |
| Decenije:
◄ | 870-e | 880-e | 890-e | 900-e | 910-e | 920-e | 930-e | ► |
| Vijekovi: |
Godina 900. (CM) bila je prijestupna godina koja počinje u utorak u julijanskom kalendaru. Oznaka 900. za ovu godinu se koristi od ranog srednjeg vijeka, kada je kalendarska era Anno Domini u Evropi postala glavnom metodom označavanja godina.
Događaji
[uredi | uredi izvor]Po regijama
[uredi | uredi izvor]Abasidski halifat
[uredi | uredi izvor]- Snage pod transoksianijskim emirom Isma'il ibn Ahmedom pobjeđuju u Balkhu (sjeverni Afganistan) nad Amrom ibn al-Lajthom; koji je zarobljen i poslan halifi Al-Mu'tadidu u Bagdad [1]. Dinastija Samanid vlada Horasanom, kao i Transoksianom [2]. Nekoliko mjeseci kasnije, Samanidi osvajaju emirat Zajdid iz Tabaristana. Ova pobjeda označava početak disperzije (širenja) lokalnih šiita od strane nove sunitske sile.
- Arapsko-bizantijski ratovi: Car Leo VI ("Mudri") započinje ofanzivu protiv abasidske vojske u Kilikiji, Gornjoj Mezopotamiji i Armeniji. Također nastavlja rat protiv muslimana na Siciliji i u južnoj Italiji [3].
- Budući osnivač Fatimidskog halifata, Abdullah al-Mahdi i njegova porodica migriraju u sjevernu Afriku. Oni tvrde da su potomci Fatime, kćerke islamskog poslanika Muhammeda.
Evropa
[uredi | uredi izvor]- Atenulf I, lombardijski princ od Kapue, osvaja vojvodstvo Benevento. Svrgava vojvodu Radelchisa II i ujedinjuje dva južna lombardijska vojvodstva u Mezzogiornu (južna Italija). Bizantijci nude strateški savez Atenulfu koji usmjerava kampanju protiv Saracena. Utvrdili su se na obalama rijeke Garigliano. Odavde arapski ratni graničari pokreću česte napade u Kampaniji [4].
- Sedmogodišnji Luj IV ("Dijete") na skupštini u Forchheimu (Bavarska) proglašen je kraljem Istočnofranačkog kraljevstva. Zbog njegove mlade dobi uzde vlasti u potpunosti su u rukama drugih - franačkih plemića i biskupa. Najuticajniji od Lujovih savjetnika su Hatto I, nadbiskup Mainza, i Salomon III, biskup Constance [5].
- Edward Stariji (sin Alfreda Velikog) okrunjen je za engleskog kralja u Kingstonu na Temzi [6].
- Baldwin II, grof Flandrije, izvršio je atentat na Fulka Časnog, biskupa iz Reimsa [7].
- Mlečani odbijaju mađarske napadače na Rialto [8].
- Abdullah, sin egipćanina Aghlabida Ibrahima II, potiskuje pobunu svojih muslimanskih podanika, a zatim pokreće kampanju protiv posljednjih bizantijskih uporišta na Siciliji.
- Kralj Donald II ubijen je nakon 11-godišnje vladavine. Naslijedio ga je njegov rođak Konstantin II kao škotski kralj [9]; koji će vladati više od 40 godina.
- Nakon što su Bavarci odbili njihov prijedlog saveza, Mađari napadaju ovu zemlju, okupirajući Panonija|Panoniju i dijelove Ostmarka, koji ostaju dio mađarske države do danas.
Azija
[uredi | uredi izvor]- Cara Zhao Zonga svrgava grupa tangunskih evnuha predvođenih Liu Jishuom i prisiljavaju ga da abdicira u korist svog sina, prijestolonasljednika Li Yua (do 901.).
Mezoamerika
[uredi | uredi izvor]- Postklasični period: Civilizacija Maja koja je cvjetala oko 650 godina u brdskim područjima, što će se kasnije zvati Srednja Amerika, gasi se kao rezultat iscrpljenih poljoprivrednih resursa ili ratova između 40-ak suparničkih gradova-država. Velike kamene piramide, tereni s loptama i druge građevine u gradovima kao što su Tikal, Copán i Palenque napušteni su i obrasli džunglom, jednako kao što su zapušteni i skulpture i reljef Maja, koji su razvili kalendar zasnovan na gotovo savršenim astronomskim mjerenjima. Gradovi poput Chichen Itze, Mayapana i Uxmala u gorskim predjelima poluostrva Jukatan nastavit će cvjetati.
- U Peruu se ljudi Lambayeque šire na područjima koja su prethodno razvili Moche (približni datum).
900. u temama
[uredi | uredi izvor]Umjetnost
[uredi | uredi izvor]- U periodu 900 – 1230. - preci Pueblo naroda izgradili su Pueblo Bonito, u kanjonu Chaco, Novi Meksiko.
Religija
[uredi | uredi izvor]- Nakon dvogodišnje vladavine umire Papa Ivan IX. Nasljeđuje ga Benedikt IV kao 117. papa Katoličke crkve [10].
Trgovina
[uredi | uredi izvor]- Na istočnoj obali Afrike sve više se razvija trgovina, a arapski, perzijski i indijski trgovci miješaju se sa autohtonim Bantu stanovništvom. Mnogi pripadnici Bantu naroda koji žive uz obalu prihvataju Islam, što se dešava sve na jug do Sofale (Mozambik).
Istraživanje
[uredi | uredi izvor]- Norvežanin Gunnbjörn Ulfsson je otkrio Grenland, ploveći od Norveške do Islanda: oluja ga je odnijela s puta i pritom je spazio ostrva Gunnbjörn's skerries (približan datum).
Medicina
[uredi | uredi izvor]- Perzijski naučnik Muhammed ibn Zakarija al-Razi u svojim pisanim radovima razlikuje boginje od ospica. Držeći se protiv bilo koje vrste ortodoksije, posebno Aristotelove fizike, on održava koncepciju 'apsolutnog' vremena, koje on smatra "neprestalnim tokom".
- Abū Ja'far al-Khazin, perzijski astronom (u. 971)
- Adaldag, nadbiskup Bremena (okvirni datum)
- Berengar II, kralj Italije (okvirni datum)
- Berthold, vojvoda od Bavarske (okvirni datum)
- Conrad, biskup iz Konstanze (okvirni datum)
- Ivan od Gorzea, franački opat i diplomata (u. 974)
- Mord Fiddle, islandski farmer i pravni stručnjak (u. 968)
- Nikodem Mamolski, italijanski monah (u. 990)
- Ramiro II, kralj Leóna (okvirni datum)
- Ramwold, franački opat (okvirni datum)
- Rasso, franački vojskovođa (okvirni datum)
- Yang Pu, car Vu (u. 939)
- Fulk, nadbiskup Reimsa
- Zwentibold, kralj Lotaringije (r. 870)
- Donald II, kralj Pikta (Škotska) [11]
- Dongshan Shouchu, kineski zen učitelj
- Ibn Abi Asim, muslimanski sunitski učenjak (r. 822)
- Ivan IX., Papa Katoličke crkve
- Lde-dpal-hkhor-btsan, indijski vladar
- Litan, irski opat (okvirni datum)
- Merfyn ap Rhodri, kralj Powysa (okvirni datum)
- Muhammed ibn Zayd, emir Tabaristana (Iran)
- Ono no Komachi, japanski pjesnik (okvirni datum)
- Tadg mac Conchobair, kralj Connachta (Irska)
- Wulfhere, nadbiskup Yorka (okvirni datum)
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Par Ṭabarī (translated by Franz Rosenthal) (1985). The return of the Caliphate to Baghdad. SUNY Press.
- ^ René Grousset (1885-1952) (1965) [1938]. [classiques.uqac.ca/classiques/grousset_rene/empire_des_steppes/grousset_steppes.pdf L'empire des steppes, Attila, Gengis-Khan, Tamerlan] (PDF) (4 ed.). Paris: Payot.
- ^ Louis Bréhier (1946). [classiques.uqac.ca/classiques/brehier_louis/monde_byzantin/brehier_vie_et_mort_byzance.pdf Vie et mort de Byzance] (PDF). Paris: Albin Michel. p. 596.
- ^ Barbara M. Kreutz Before the Normans University of Pennsylvania Press, 1996
- ^ Jacques Flach Les Origines de l'ancienne France. Volume 4 Ayer Publishing
- ^ N. J. Higham, David Hill Edward the Elder, 899-924 Routledge, 2001
- ^ Heinrich Joseph Wetzer Dictionnaire encyclopédique de la théologie catholique Gaume frères et J. Duprey, 1864
- ^ Enrico Guidoni La ville européenne: formation et signification du quatrième au onzième siècle Editions Mardaga, 1981
- ^ Fiona Somerset Fry The history of Scotland Routledge, 1985
- ^ Artaud de Montor Histoire des souverains pontifes romains Didot, 1846
- ^ Lynch, Michael (ed.). The Oxford companion to Scottish history. Oxford University Press. p. 106.
