Romanization of Sinitic languages |
---|
Mandarin |
Wu |
Yue |
Min |
Gan |
Hakka |
Xiang |
Polylectal |
See also |
Phofsit Daibuun (PSDB) (普實臺文) is an orthography in the Latin alphabet for Taiwanese Hokkien based on Modern Literal Taiwanese. It is able to use the ASCII character set to indicate the proper variation of pitch without any subsidiary scripts or diacritic symbols.
Dental | Alveolo-palatal | Bilabial | Alveolar | Velar | Glottal | |||
Plosive | voiceless | unaspiration | p | d | k | ' ([ʔ]) | ||
aspiration | ph | t | q | |||||
voiced | unaspiration | b | g | |||||
Affricate | voiceless | unaspiration | z | c | ||||
aspiration | zh | ch | ||||||
voiced | unaspiration | j | ||||||
Fricative | voiceless | unaspiration | s | si | ||||
aspiration | h | |||||||
Nasal | voiced | unaspiration | m/v | n | ng/v | |||
Lateral | voiced | unaspiration | l |
Nasalized syllables are indicated by "v" preceding the syllable nucleus. Except for b, j, l, which do not precede nasalized vowels, and m and n, which are already nasals.
Normal | c | ch | d | g | h | k | p | ph | q | s | t | z | zh | ø |
Nasalized | cv | chv | dv | gv | hv | kv | pv | phv | qv | sv | tv | zv | zhv | v |
Example | 爭(cvy) | 星(chvy) | 鄭(dve) | 硬(gve) | 耳(hvi) | 件(kvia) | 病(pve) | 鼻(phvi) | 扲(qvii) | 漬(svi) | 縫(tvi) | 濺(zvoa) | 青(zhvef) | 院(vi) |
Front | Central | Back | |
Close | i | u | |
Close-mid | e | oi(2) | |
Mid | oi(1) | ||
Open-mid | o | ||
Open | a |
Regarding the pronunciation of "oi":
a (ha)夏 | af 阿 | aa (gaa)牙 | ax (pax)豹 | ar (kar)絞 |
i 異 | y 伊 | ii 姨 | ix 意 | ie 椅 |
u 有 | w 污 | uu (guu)牛 | ux 熨 | uo 羽 |
e 下 | ef (qef)溪(qef) | ee 的 | ex (kex)嫁 | ea 矮 |
o 芋 | of 黑 | oo 湖 | ox (tox)兔 | or 挖 |
oi (goi)餓 | oy 渦 | ooi 蚵 | oix 奧 | oir 襖 |
ng (hng)遠 | ngf 秧 | ngg 黃 | ngx 怏 | ngr 阮 |
m 毋 | mf' (mfpooi)姆婆 | mm 蕾 | mx' (mxsi)不是 | mr 姆 |
ai (dai)代 | ay 哀 | aai (daai)台 | aix 愛 | ae 藹 |
au 後 | aw 歐 | aau 喉 | aux 懊 | ao (kao)狗 |
ia 夜 | iaf 埃 | iaa 爺 | iax 厭 | iar 野 |
iau 耀 | iaw 邀 | iaau 姚 | iaux (tiaux)跳 | iao (ciao)鳥 |
ioi (bioi)廟 | ioy 腰 | iooi 搖 | ioix (kioix)叫 | ioir (cioir)少 |
iu 柚 | iw 憂 | iuu 油 | iux 幼 | iuo 友 |
oa (doa)大 | oaf (koaf)歌 | oaa (zoaa)蛇 | oax (hoax)化 | oar (zoar)紙 |
oai (hoai)壞 | oay (koay)乖 | oaai (hoaai)懷 | oaix (koaix)怪 | oae (koae)拐 |
oe 話 | oef 鍋 | oee 唯 | oex (hoex)貨 | oea 挖 |
ui 位 | uy 威 | uii 圍 | uix 畏 | uie 委 |
an (han)限 | afn 安 | aan 緊 | axn 案 | arn (karn)簡 |
ang (bang)網 | afng 翁 | aang 紅 | axng 甕 | arng (karng)講 |
am 頷 | afm 醃 | aam 涵 | axm 暗 | arm 洝 |
eng 用 | efng 鷹 | eeng 閒 | exng 應 | erng 泳 |
iam 艷 | iafm 閹 | iaam 鹽 | iaxm 厭 | iarm 掩 |
iang 恙 | iafng 央 | iaang 陽 | iaxng 泱 | iarng 養 |
ien 沿 | iefn 煙 | ieen 鉛 | iexn 宴 | iern 演 |
in 胤 | yn 因 | iin 云 | ixn 印 | irn 引 |
im (dim)燉 | ym 音 | iim 淫 | ixm 蔭 | irm 飲 |
iong 用 | iofng 央 | ioong 容 | ioxng 擁 | iorng 勇 |
oan 緩 | oafn 冤 | oaan 完 | oaxn 怨 | oarn 遠 |
ong 旺 | ofng 汪 | oong 王 | oxng 罋 | orng 往 |
un 運 | wn 溫 | uun 勻 | uxn 搵 | urn 隱 |
om' 掩'埋 | ofm 掩 | oom** | oxm (doxm)頓 | orm' (dorm)頓'頭 |
Labial | Dental | Velar | Open | |
Low | ab 壓 | ad 握 | ag 渥 | aq 鴨 |
High | ap 盒 | at (bat)密 | ak (bak)目 | ah (tah)疊 |
Low | ib 揖 | id 壹 | ig** | iq (tiq)鐵 |
High | ip 佾 | it 軼 | ik** | ih 胰 |
Low | ub** | ud 熨 | ug** | uq (duq)拄 |
High | up** | ut (kut)滑 | uk** | uh (duh)刺 |
Low | eb** | ed** | eg 億 | eq (keq)格 |
High | ep** | et** | 役 | eh 狹 |
Low | ob (lob)#踏 | od** | og 惡 | oq (moq)漏平 |
High | op (lop'lob) | ot** | ok (dok)獨 | oh (moh)膜 |
Low | oib** | oid** | oig** | oiq #慢 |
High | oip** | oit** | oik** | oih 學 |
iab #掩藏 | ied 謁 | iag (siag)摔 | iaq 扼 |
iap 葉 | iet 搧 | iak (diak)彈 | iah 頁 |
oad #轉 | iog | auq (kauq)輾 | |
oat 悅 | iok 育 | auh (bauh)貿 | |
iuq (kiuq)縮 | iauq (hiauq)剝 | ||
iuh' (kiuh)縮 | iauh (hiauh)剝 | ||
oaq (koaq)割 | ioiq #猜 | oeq (hoeq)血 | uiq (huiq)血 |
oah 活 | ioih 藥 | oeh 劃 | uih 劃 |
Vowel | Example |
---|---|
io | nio, =nio 讓;svio, =sviu 想 |
iof | diofng 忠;hviof, =hviw香 |
ioo | nioo, =niuu 量,想;hioong affectionate, cruel |
iox | cioxng 將,從;hioxng 向 |
ior | nior, =niuo 兩;bioir 秒 |
ioq | hioq 嗎 (interrogative) |
oaiq | voaiq 瘸著走 |
oaih' | vih'voaih'kioix 噫椏叫 |
mq | hmq, =hmr strike down forcefully |
mh | hmh insidious, silent; hmq'hmh |
ngq | hngq (expression of agreement) |
ngh | dngh 當, 擔任;hngh (expression of disapproval) |
PSDB | English |
---|---|
Lienhabkog seakaix jinqoaan soangieen
De id diaau Sofu ee laang cit zhutsix doixsi zuxiuu ee, jichviar di zungiaam kab qoanli siong itlut pengderng. Langlaang tiensefng doi u lysexng kab liongsym, erngkay aix kafnnar hviadi kaxngqoarn laai hoxsiong duietai. |
Universal Declaration of Human Rights
Article 1 All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood. |
PSDB | Translation | Remarks |
---|---|---|
Ciaqpar`boe? | Greetings. | ("Have you eaten?") |
Sitlea! | Sorry for my impoliteness! | (lit., "Disrespect") |
Goar tviaf booi. | I don't understand. | (lit., "I hear not") |
Piexnsor di doyui? | Where's the bathroom? | (lit., "bathroom is where?") |
Loflat! Kafmsia! | Thank you | |
Ho daf `lax! | Cheers! | (lit., Let it [the cup/glass] be dry [empty]!) |
Lie karm korng Engguo? | Do you speak English? | |
Siensvy korng, hagsefng diaxmdiam tviaf. | The teacher talks, the students quietly listen. | |
Kin'afjit hit'ee zabor-gyn'ar laai goarn daw qvoax goar. | Today that girl came to my house to see me. | |
Kin'axm larn beq qix Suxliim Iaxchi'ar. | Tonight, we want to go to Shilin Night Market. |
IPA | a | ap | at | ak | aʔ | ã | ɔ | ɔk | ɔ̃ | ə | o | e | ẽ | i | iɛn | iəŋ |
Pe̍h-ōe-jī | a | ap | at | ak | ah | aⁿ | o͘ | ok | oⁿ | o | o | e | eⁿ | i | ian | eng |
Revised TLPA | a | ap | at | ak | ah | aN | oo | ok | ooN | o | o | e | eN | i | ian | ing |
TLPA | a | ap | at | ak | ah | ann | oo | ok | oonn | o | o | e | enn | i | ian | ing |
BP | a | ap | at | ak | ah | na | oo | ok | noo | o | o | e | ne | i | ian | ing |
MLT | a | ab/ap | ad/at | ag/ak | aq/ah | va | o | og/ok | vo | ø | ø | e | ve | i | ien | eng |
DT | a | āp/ap | āt/at | āk/ak | āh/ah | ann/aⁿ | o | ok | onn/oⁿ | or | or | e | enn/eⁿ | i | ian/en | ing |
Taiwanese kana | アア | アㇷ゚ | アッ | アㇰ | アァ | アア | オオ | オㇰ | オオ | オオ | ヲヲ | エエ | エエ | イイ | イェヌ | イェン |
Extended bopomofo | ㄚ | ㄚㆴ | ㄚㆵ | ㄚㆶ | ㄚㆷ | ㆩ | ㆦ | ㆦㆶ | ㆧ | ㄜ | ㄛ | ㆤ | ㆥ | ㄧ | ㄧㄢ | ㄧㄥ |
Tâi-lô | a | ap | at | ak | ah | ann | oo | ok | onn | o | o | e | enn | i | ian | ing |
Example (traditional Chinese) | 亞 洲 |
壓 力 |
警 察 |
沃 水 |
牛 肉 |
三 十 |
烏 色 |
中 國 |
澳 洲 |
澳 洲 |
下 晡 |
醫 學 |
鉛 筆 |
英 國 | ||
Example (simplified Chinese) | 亚 洲 |
压 力 |
警 察 |
沃 水 |
牛 肉 |
三 十 |
乌 色 |
中 国 |
澳 洲 |
澳 洲 |
下 晡 |
医 学 |
铅 笔 |
英 国 |
IPA | iək | ĩ | ai | aĩ | au | am | ɔm | m̩ | ɔŋ | ŋ̍ | u | ua | ue | uai | uan | ɨ | (i)ũ |
Pe̍h-ōe-jī | ek | iⁿ | ai | aiⁿ | au | am | om | m | ong | ng | u | oa | oe | oai | oan | i | (i)uⁿ |
Revised TLPA | ik | iN | ai | aiN | au | am | om | m | ong | ng | u | ua | ue | uai | uan | ir | (i)uN |
TLPA | ik | inn | ai | ainn | au | am | om | m | ong | ng | u | ua | ue | uai | uan | ir | (i)unn |
BP | ik | ni | ai | nai | au | am | om | m | ong | ng | u | ua | ue | uai | uan | i | n(i)u |
MLT | eg/ek | vi | ai | vai | au | am | om | m | ong | ng | u | oa | oe | oai | oan | i | v(i)u |
DT | ik | inn/iⁿ | ai | ainn/aiⁿ | au | am | om | m | ong | ng | u | ua | ue | uai | uan | i | (i)unn/uⁿ |
Taiwanese kana | イェㇰ | イイ | アイ | アイ | アウ | アム | オム | ム | オン | ン | ウウ | ヲア | ヲエ | ヲァイ | ヲァヌ | ウウ | ウウ |
Extended bopomofo | ㄧㆶ | ㆪ | ㄞ | ㆮ | ㆯ | ㆰ | ㆱ | ㆬ | ㆲ | ㆭ | ㄨ | ㄨㄚ | ㄨㆤ | ㄨㄞ | ㄨㄢ | ㆨ | ㆫ |
Tâi-lô | ik | inn | ai | ainn | au | am | om | m | ong | ng | u | ua | ue | uai | uan | ir | (i)unn |
Example (traditional Chinese) | 翻 譯 |
病 院 |
愛 情 |
歐 洲 |
暗 時 |
阿 姆 |
王 梨 |
黃 色 |
有 無 |
歌 曲 |
講 話 |
奇 怪 |
人 員 |
豬 肉 |
舀 水 | ||
Example (simplified Chinese) | 翻 译 |
病 院 |
爱 情 |
欧 洲 |
暗 时 |
阿 姆 |
王 梨 |
黄 色 |
有 无 |
歌 曲 |
讲 话 |
奇 怪 |
人 员 |
猪 肉 |
舀 水 |
IPA | p | b | pʰ | m | t | tʰ | n | nŋ | l | k | ɡ | kʰ | h | tɕi | ʑi | tɕʰi | ɕi | ts | dz | tsʰ | s |
Pe̍h-ōe-jī | p | b | ph | m | t | th | n | nng | l | k | g | kh | h | chi | ji | chhi | si | ch | j | chh | s |
Revised TLPA | p | b | ph | m | t | th | n | nng | l | k | g | kh | h | zi | ji | ci | si | z | j | c | s |
TLPA | p | b | ph | m | t | th | n | nng | l | k | g | kh | h | zi | ji | ci | si | z | j | c | s |
BP | b | bb | p | bb | d | t | n | lng | l | g | gg | k | h | zi | li | ci | si | z | l | c | s |
MLT | p | b | ph | m | t | th | n | nng | l | k | g | kh | h | ci | ji | chi | si | z | j | zh | s |
DT | b | bh | p | m | d | t | n | nng | l | g | gh | k | h | zi | r | ci | si | z | r | c | s |
Taiwanese kana | パア | バア | パ̣ア | マア | タア | タ̣ア | ナア | ヌン | ラア | カア | ガア | カ̣ア | ハア | チイ | ジイ | チ̣イ | シイ | サア | ザア | サ̣ア | サア |
Extended bopomofo | ㄅ | ㆠ | ㄆ | ㄇ | ㄉ | ㄊ | ㄋ | ㄋㆭ | ㄌ | ㄍ | ㆣ | ㄎ | ㄏ | ㄐ | ㆢ | ㄑ | ㄒ | ㄗ | ㆡ | ㄘ | ㄙ |
Tâi-lô | p | b | ph | m | t | th | n | nng | l | k | g | kh | h | tsi | ji | tshi | si | ts | j | tsh | s |
Example (traditional Chinese) | 報 紙 |
閩 南 |
普 通 |
請 問 |
豬 肉 |
普 通 |
過 年 |
雞 卵 |
樂 觀 |
價 值 |
牛 奶 |
客 廳 |
煩 惱 |
支 持 |
漢 字 |
支 持 |
是 否 |
報 紙 |
熱 天 |
參 加 |
司 法 |
Example (simplified Chinese) | 报 纸 |
闽 南 |
普 通 |
请 问 |
猪 肉 |
普 通 |
过 年 |
鸡 卵 |
乐 观 |
价 值 |
牛 奶 |
客 厅 |
烦 恼 |
支 持 |
汉 字 |
支 持 |
是 否 |
报 纸 |
热 天 |
参 加 |
司 法 |
Tone name | Yin level 陰平(1) |
Yin rising 陰上(2) |
Yin departing 陰去(3) |
Yin entering 陰入(4) |
Yang level 陽平(5) |
Yang rising 陽上(6) |
Yang departing 陽去(7) |
Yang entering 陽入(8) |
High rising (9) |
Neutral tone (0) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
IPA | a˥ | a˥˧ | a˨˩ | ap˩ at˩ ak˩ aʔ˩ |
a˧˥ | a˧ | ap˥ at˥ ak˥ aʔ˥ |
a˥˥ | a˨ | |
Pe̍h-ōe-jī | a | á | à | ap at ak ah |
â | ā | a̍p a̍t a̍k a̍h |
--a | ||
TLPA (and Revised TLPA) | a1 | a2 | a3 | ap4 at4 ak4 ah4 |
a5 | a6 | a7 | ap8 at8 ak8 ah8 |
a9 | a0 |
BP | ā | ǎ | à | āp āt āk āh |
á | â | áp át ák áh |
|||
MLT |
af | ar | ax | ab ad ag aq |
aa | aar | a | ap at ak ah |
~a | |
DT | a | à | â | āp āt āk āh |
ǎ | ā | ap at ak ah |
á | å | |
Taiwanese kana (normal vowels) |
アア | アア | アア | アㇷ゚ アッ アㇰ アァ |
アア | アア | アㇷ゚ アッ アㇰ アァ |
|||
Taiwanese kana (nasal vowels) |
アア | アア | アア | アㇷ゚ アッ アㇰ アァ |
アア | アア | アㇷ゚ アッ アㇰ アァ |
|||
Extended bopomofo | ㄚ | ㄚˋ | ㄚ˪ | ㄚㆴ ㄚㆵ ㄚㆶ ㄚㆷ |
ㄚˊ | ㄚ˫ | ㄚㆴ˙ ㄚㆵ˙ ㄚㆶ˙ ㄚㆷ˙ |
|||
Tâi-lô | a | á | à | ah | â | ǎ | ā | a̍h | a̋ | --ah |
Example (traditional Chinese) |
公司 | 報紙 | 興趣 | 血壓 警察 中國 牛肉 |
人員 | 草地 | 配合 法律 文學 歇熱 |
昨昏 | 入去 | |
Example (simplified Chinese) |
公司 | 报纸 | 兴趣 | 血压 警察 中国 牛肉 |
人员 | 草地 | 配合 法律 文学 歇热 |
昨昏 | 入去 |