Fidalgus^[1] (-i m.) (Hispanice hidalgo; Lusice ac Gallaice fidalgo) est sodalis Hispanicae et Lusitanae nobilitatis; cuius feminina forma est fidalga (-ae f.). In Hispania, hic terminus ad quemlibet nobilem sine hereditario titulo refert. In usu, fidalgi tributorum solutioni liberabantur, quamvis parvam rem immobilem possideret. Sed in Gallaecia et Portugallia hic terminus ad quemlibet nobilitatis sodalem cum aut sine titulo refert. In Portugallia hic titulus abolitus est anno 1910, monarchiā rutā.

Etymologia

Secundum Encyclopaediam Britannicam, terminus "fidalgus" aut sua versio Hispanica hidalgo saeculo XII apparuit, ut putant, contractio vocabulorum hijo de algo (scilicet "filius alicuius") et applicabatur principio ad omnes nobiles.^[2]

Fidalgi genera

Secundum Dictionarium Regiae Academiae Linguae Hispanicae (Hispanice Diccionario de la Real Academia de la Lengua Española) sunt haec fildagorum genera:

• Fidalgus aperturae (Hispanice hidalgo de bragueta) est pater qui, propter habendos consecutivos filios septem intra legitimum matrimonium, fidalguiae ius acquirebat.

• Fidalgus quattuor laterum (Hispanice hidalgo de cuatro costados) est fidalgus cuius materni et paterni avi fidalgi sunt.

• Fidalgus accipiendorum quingentorum solidorum (Hispanice hidalgo de devengar quinientos sueldos) est fidalgus qui secundum antiqua Castellae fora ius accipiendorum quingentorum solidorum habebat qui ei iniurias factas satisfacerent.

• Fidalgus sententiae (Hispanice hidalgo de ejecutoria) est fidalgi qui suam fidalguiam litigavit et qui se fidalgum sanguinis praestitit. Sic nuncupatur dispar fidalgi privilegii.

• Fidalgus rimae (Hispanice hidalgo de gotera) est fidalgus qui solum suae fidalguiae privilegiis tali modo gaudebat ut eos perderet, domicilio mutato.

• Fidalgus privilegii (Hispanice hidalgo de privilegio) est fidalgus propter emptionem aut propter regiam gratiam.

• Fidalgus sanguinis (Hispanice hidalgo de sangre) est fidalgus qui propter suum sanguinem est e nobili genere.

• Fidalgus manerii cogniti (Hispanice hidalgo de solar conocido) est fidalgus manerium habens aut e familia descendit quae id habet aut id habuit.^[3]

Notae

Tituli nobilitatis: series paginarum brevium

Imperator • Rex • Rex vicarius • Archidux • Magnus dux • Dux • Magnus Princeps • Princeps Elector • Princeps • Knezus • Iarlus • Marchio • Comes • Grafio • Vicecomes • Baro • Eques • Fidalgus • Nobilis • Dominus Nobilitas • Tituli nobilitatis