Flyfoto av Makhtesh Ramon, ein av fem i Israel.Sørenden av Makhtesh Gadol.Den større Arif makhtesh.
Makhtesh (hebraisk מַכְתֵּשׁ, fleirtal מַכְתְּשִׁים, makhteshim) eller erosjonssirkel er ei geologisk landform som er unik for Negevørkenen i Israel. Ein makhtesh har bratte veggar av hardføre bergartar, som ligg kring ein djup, lukka dal, som vanlegvis vert drenert av ein enkel wadi. Dalane har avgrensa vegetasjon og jordsmonn og består av bergartar av forskjellig form og farge. Den mest kjende og største makhteshen er Makhtesh Ramon.
Sjølv om dei ofte vert omtalte som «krater», er desse formasjonane danna av erosjon, medan krater vert danna av nedslag av ein meteor eller eit vulkanutbrot.[1]
Geologi
Ytterveggen av Makhtesh Katan.
Eit hardt ytre lag av stein dekkjer mjukare bergartar. Erosjonen fjernar dei mjukare bergartane, og vert vaska bort under den hardare bergarten. Den hardare bergarten kollapsar så under si eiga vekt og den kraterliknande dalen oppstår. I makthteshar i Negev og Sinai er desse harde bergartane kalkstein og dolomitt, medan dei indre, mjukare bergartane er kalk eller sandstein.[2]
Negev
Negev har fem makhteshar: Makhtesh Ramon, Makhtesh Gadol, Makhtesh Katan og to mindre makhteshim ved Arif-fjellet, sør for Makhtesh Ramon.
Makhtesh Ramon vert drenert av to elvar (Nahal Ramon og Nahal Ardon). Han er den største makhteshen og er over 40 km lang og 2-10 km brei, og over 500 meter djup. Bergarten i denne makhteshen inneheld tusenvis av fossil av ammonittar, i tillegg til vulkanske og metamorfe bergartar.
Makhtesh Gadol (Store Makhtesh) var då han vart namngjeven den største kjende makhteshen.
Makhtesh Katan (Vesle Makhtesh) er den minste av dei tre store makhteshane og er 7 km lang og 5 km brei.
Makhtesh Katan
Sinai
Dei to makhteshane i Sinai i Egypt har ikkje namn, men veggane har fleire namn som Jabal al-Manzur eller Gebel Maghara.
