Autofokus, autofocus^[1], AF – układ automatycznego ustawiania ostrości w aparatach fotograficznych.

Historia

• 1966 – patent autofokusu firmy AGFA AG^[2]
• 1976 – na wystawie Photokina Leitz demonstruje Correfot, aparat wyposażony w pasywny autofokus zbudowany przez firmę Honeywell^[3]
• 1977 – Konica C35 AF, pierwszy seryjnie produkowany aparat z autofokusem
• 1978 – Polaroid SX-70 Sonar OneStep, pierwsza seryjna lustrzanka jednoobiektywowa z autofokusem (do zdjęć natychmiastowych)
• 1981 – Pentax ME-F, pierwsza seryjna lustrzanka małoobrazkowa z autofokusem; czujniki były umieszczone w aparacie, silnik w specjalnie dedykowanym obiektywie
• 1985 – sposób mocowania obiektywów Minolta AF w aparacie Minolta Maxxum 7000; silnik w aparacie ustawia ostrość w wymiennych obiektywach poprzez przekładnię mechaniczną
• 1987 – Canon EOS, sposób mocowania obiektywów autofokusowych z elektrycznym przekazywaniem wszystkich parametrów do obiektywu.

Zasada działania

Istnieją dwa rozwiązania umożliwiające automatyczne nastawienie ostrości w aparacie:

• układ aktywny – dalmierz mierzy odległość aparatu od obiektu za pomocą wiązki promieni podczerwonych lub ultradźwięków, a następnie przekazuje tę informację do aparatu, który ustawia odpowiednio obiektyw
• układ pasywny – polega na mierzeniu kontrastu lub przesunięcia fazowego pomiędzy detalami w kadrze. Maksimum kontrastu oznacza prawidłowe ustawienie ostrości. Ten rodzaj ustawiania ostrości nazywany jest też autofokusem z detekcją kontrastu lub fazy TTL. W lustrzankach jednoobiektywowych stosowane są do tego celu specjalne czujniki, w kompaktowych aparatach cyfrowych używa się często matrycy światłoczułej.

Nie należy mylić aparatów autofokusowych z rozwiązaniem zwanym fixed focus („stała ostrość”), w których nie nastawia się ostrości, ponieważ jest ona zawsze ustawiona od pewnej minimalnej odległości granicznej do nieskończoności. Efekt ten jest możliwy do uzyskania w obiektywach o małej jasności i krótkiej ogniskowej, ze względu na występującą wtedy dużą głębię ostrości. Takie rozwiązanie stosowane jest jedynie w najtańszych aparatach fotograficznych.

Tryby pracy

Aparaty z autofokusem mogą pracować zwykle w kilku trybach:

• jednokrotne nastawienie ostrości – najczęściej z priorytetem ustawienia ostrości. Aparat zrobi zdjęcie dopiero wtedy, gdy zostanie ustawiona ostrość.
• ciągłe nastawienie ostrości – zwykle z pierwszeństwem wyzwolenia migawki. Zdjęcie można zrobić nawet wtedy, gdy ostrość nie jest jeszcze dokładnie ustawiona.

Ze względu na sposób wyboru odpowiedniego czujnika system AF może pracować w jednym z trybów:

• dynamiczny AF – punkt AF jest automatycznie zmieniany w celu śledzenia poruszającego się obiektu
• dynamiczny AF ze śledzeniem najbliższego obiektu – system AF automatycznie wybiera najbliższy obiekt i na nim dokonuje pomiaru odległości
• pojedynczy AF – za pomocą nastaw w aparacie fotograf może ręcznie wybrać odpowiedni czujnik AF
• szeroki obszar AF – umożliwia ustawienie ostrości na obiekcie nieznajdującym się w dokładnie w centrum kadru. Jest to przydatne do robienia zdjęć poruszających się obiektów.
• punktowy pomiar AF – czujnik AF jest umieszczony centralnie; służy do ustawienia ostrości na wybranym obiekcie, który przy użyciu szerokiego pola AF mógłby nie zostać wzięty pod uwagę.