Przerzutnik typu RS – najprostszy rodzaj przerzutnika asynchronicznego. Można go wykonać zarówno z dwóch bramek logicznych NOR lub dwóch bramek logicznych NAND.

Ma on:

• 2 wejścia
  • S (ang. Set) – wejście ustawiające,
  • R (ang. Reset) – wejście zerujące
• 2 wyjścia
  • ${\displaystyle Q}$ – wyjście zwykłe,
  • ${\displaystyle {\overline {Q))}$ – wyjście zanegowane(stan przeciwny do wyjścia Q).

Przerzutnik zbudowany na dwóch tranzystorach

Tablica stanów dla przerzutnika.

S	R	${\displaystyle Q_{n))$	${\displaystyle {\frac {\ }{Q_{n))))$
0	0	${\displaystyle Q_{n-1))$	${\displaystyle {\frac {\ }{Q_{n-1))))$
0	1	0	1
1	0	1	0
1	1	–	–

Stan w którym oba wejścia są w stanie wysokim jest stanem zabronionym. Jest on niezgodny z definicją stanów wyjściowych przerzutnika^[1].

Zasada działania

Przerzutnik ten jest zbudowany na bazie dwóch kluczy tranzystorowych.

Kiedy na wejście układu podany jest stan niski, wtedy tranzystor nie będzie przewodził. Dlatego gdy wejście układu jest niepodłączone, a wyjście nie jest obciążone, to napięcie wyjściowe jest równe napięciu zasilania.

Dla stanu wysokiego na wejściu (U_we > 0,7 V) tranzystor wchodzi w nasycenie. Napięcie wyjściowe będzie wtedy równe spadkowi napięcia na tranzystorze. W stanie nasycenia jest on bardzo mały w stosunku do spadku napięcia na rezystorze 330Ω. Wyjście jest wtedy w stanie niskim (U_wy ≈ 0,1V). Ten fragment przerzutnika realizuje funkcję inwertera.

Dwa inwertery składające się na układ przerzutnika są połączone tak, aby wyjście każdego z nich było podane na wejście przeciwnego. Taki układ ma dwa stany stabilne. To który stan ustali się po włączeniu zasilania zależy od niewielkich różnic w układach inwerterów.

Aby przenieść układ do drugiego stanu ustalonego należy wymusić wysokie lub niskie (w stosunku do UBE w stanie nasycenia) napięcie na bazie jednego z tranzystorów. W tym celu do baz tranzystorów podłącza się sygnały sterujące.

Rezystory 1,5kΩ ograniczają prąd wejściowy, natomiast diody odcinają wejścia A i B, kiedy panuje na nich napięcie niższe, niż napięcie na bazach tranzystorów, dzięki temu stan niski na wejściach A, B nie zmienia stanu przerzutnika.

Stan niski na A i wysoki na B powoduje, że tranzystor T2 przewodzi, wtedy UWY2 jest w stanie niskim oraz UWY1 jest w stanie wysokim. Po zmianie stanu B na niski przerzutnik pozostaje w danym stanie stabilnym.

Podanie stanu wysokiego na oba wejścia sterujące spowoduje, że oba wyjścia będą w stanie niskim, ale po zmianie sygnałów sterujących układ powróci do stanu stabilnego.

Przyjmijmy, że wyjście wy2 odpowiada wyjściu niezanegowanemu, a wy1 wejściu zanegowanemu. Wtedy wejście B wymuszające zero na wyjściu niezanegowanym nazwiemy wejściem resetującym, natomiast wejście A wejściem zapisującym (wymusza stan niski na wejściu zanegowanym).

Przerzutnik zbudowany z dwóch bramek NOR

Tabela przedstawia zależność wyjść od stanu wejść. Q_n−1 oznacza stan poprzedni (pamięć). W stanie zabronionym na obu wyjściach pojawia się logiczne 0.

Przerzutnik zbudowany z dwóch bramek NAND

Tabela przedstawia zależność wyjść od stanu wejść. Wejścia przerzutnika z bramek NAND są zanegowane, co oznacza że stanem aktywnym jest logiczne 0. Q_n−1 oznacza stan poprzedni (pamięć). W stanie zabronionym na obu wyjściach pojawia się logiczna 1.

Zobacz też

• multiwibrator bistabilny
• synchroniczny przerzutnik typu RS
• przerzutnik typu D
• przerzutnik typu T
• przerzutnik typu JK
• przerzutnik typu JK-MS
• bramka logiczna