Sanancha nisqaqa, Sanapa, Unancha, Unanchiy, Chimpu icha Tuyru nisqapas (aymara simipi: unancha, kastilla simipi: señal, signo, grigu simipi: σύμβoλoν, chaymanta kastilla simipi símbolo, latin simipi: signum) ima rikch'acha hina siq'isqapas icha rimasqapas, ima hatun, saphisapa, sasalla sut'inchana, haqi, mana rikunalla icha mana uyarinalla kaqmanpas t'upsiq.

Hinaptinmi achka hina sananchakunatam riqinchik:

• Qillqapi sanancha: sanampa (letra), sapaq sanancha (qillqa unancha .,;:?!);
• Silq'uy
• Mamallaqtap sananchankuna: unancha (p'achamanta rurasqa sanancha), wallqanqa sanancha (ñawpa pacha wallqanqa nisqa amachana ayñipi llimphisqan rikch'a)
• Apaykachana sanancha
• hukkunapas