S'eruzione de su Mount St. Helens, in s'Istadu de Washington de su 18 de maiu 1980

Unu vulcanu est un'istrutura geologica de unu pianeta chi benit fraigada cando su magma, a pustis chi pigat in sa litosfera, risurtat a bessire in sa sa subrafaci e a si intostigare, infritande-si.

Unu vulcanu tenet un'aposentu magmaticu chi, gratzias a una serie de cundotas, podet comunicare cun sa subrafaci in-ue su vulcanu si bidet comente una genia de monte, de froma simigiante a unu conu fraigadu dae sas rocas chi sunt bessidas dae s'internu de su pianeta.

Ateruna definitzione pro vulcanu podet essere sa chi lu identificat comente su logu in-ue, isfrutande sas discontinuidades de sa crosta planetaria, si bident processos vulcanicos ativos o is produtos generados dae unu vulcanu chi como no est ativu prus o chi est in pasu.

Sa bessida de produtos vulcanicos (mescamente su magma) si narat erutzione e is materiales chi bessint sunt lava, chixinu, gassu, lapillos, bombas vulcanicas, iscorias, vapore de abba e ateros cumponentes, cun proportziones drivessas a sigunda de sa calidade de s'erutzione.

Unu vulcanu tenet una serie de ambientes, chi sunt:

Su protzessu vulcanicu

Sa cunditzione netzessaria pro aere unu vulcanu est chi in sas profundidades de su pianeta (in genere in su manteddu ma carchi borta fintzas in sa crosta) a pustis de su mudare de sa temperatura e de sa presione, si formet su magma, chi essende prus caldu, est prus pagu densu de sas rocas serentes e comintzat a pigare pro decompresione, peri sas fallias, fintzas a cando no agatat unu zassu in-ue s'atzapat in echilibriu cun s'ambiente. Inoghe at a comintzare a si fratzionare e a mudare sa compositzione sua fintzas a cando no ata resurtare a torrare a pigare a unu livellu prus artu.

Conu vulcanicu

Su conu vulcanicu est un'artu morfologicu chi cuntenet