Dubay Metropoliteni | |
---|---|
![]() | |
Maʼlumot | |
Davlat | Birlashgan Arab Amirliklari |
Shahar | Dubay |
Ochilgan vaqti | 2009-yil 9-sentyabr |
Boshqaruvchi shirkat | Roads and Transport Authority (Dubai) |
Davlat | Birlashgan Arab Amirliklari |
Uzunligi | 74.6 km |
Stantsiyalari soni | 49 ta |
Yoʻllari soni | 2 ta |
Kunlik yoʻlovchilar soni | 353 344 |
Yillik yoʻlovchilar soni | 200.1 million(2016) |
Boshligʻi | (({Boshligʻi))} |
Sxemasi | |
![]() |
Dubay metropoliteni (arabcha: مترو دبي) — Birlashgan Arab Amirliklarining Dubay shahridagi tezkor temir yoʻl tarmogʻi. Qizil va Yashil chiziqlar ishlamoqda, yana bitta liniya qurilmoqda.[1] Ushbu dastlabki ikkita liniya shahar markazida yer osti qismida va boshqa joylarda baland yoʻlakchalarda (baland temir yoʻlda) oʻtadi. Barcha poyezdlar toʻliq avtomatlashtirilgan va haydovchisiz va stantsiyalar bilan birgalikda platforma eshiklari bilan jihozlangan. Aedas arxitektura firmasi metroning 45 ta stantsiyasini, ikkita depo va tezkor boshqaruv markazlarini loyihalashtirgan.[2] Al Ghurair Investment guruhi metro quruvchilari boʻlgan.[3]
10 stantsiyani qamrab oluvchi Qizil chiziqning birinchi boʻlimi 2009-yil 9-sentyabr kuni soat 9:09:09 da[4], Dubay hokimi Muhammad bin Rashid Al Maktum[5] tomonidan tantanali ravishda ochildi. Dubay metrosi Arabiston yarim orolidagi birinchi shahar poezdlar tarmogʻi[6] yoki Arab dunyosidagi ikkinchi (Qohira metrosidan keyin) metro hisoblanadi. 2015-yil aprel oyida 15 kilometrlik yoʻlni qoʻshish va uni Ibn Battutadan Expo 2020 stansiyasiga kengaytirish uchun Qizil chiziqning kengaytirilishi eʼlon qilindi.[7] Kengaytma 7 ta metro stantsiyasini oʻz ichiga oladi.
Metroni oʻz faoliyatining dastlabki ikki kunida 110,000 dan ortiq kishi yoki Dubay aholisining qariyb 10 foizi xozmat koʻrsatgan.[8]. Dubay metrosi 2009-yil 9-sentyabrdan 2010-yil 9-fevralgacha Qizil chiziqda ishlaydigan 11 bekatda 10 million yoʻlovchini olib yurdi[9].Injiniring konsultanti Atkins toʻliq metrajli dizayn va Dubay metrosida qurilish ishlarini boshqarishni taʼminladi[10][11]
Dubay metrosini rejalashtirish Dubay hokimi shayx Muhammad bin Rashid Al Maktumning koʻrsatmasi bilan boshlangan, u 2010-yilga qadar Dubayga 15 million mehmonni jalb qilish uchun boshqa loyihalarni kutgan edi.Shiddat bilan oʻsib borayotgan aholining va transportning tiqilib qolishi aholiga qoʻshimcha transport qatnovini taʼminlash, avtoulovlarning harakatlanishini yengillashtirish va qoʻshimcha rivojlanish uchun infratuzilma bilan taʼminlash uchun shahar temir yoʻl tizimini qurishni taqozo etdi.
2005-yil may oyida metro qurish uchun xorijiy quruvchilik kompaniyalari bilan kelishib olinadi.Bu ishni 2010-yil iyunida yakunlash kerak edi. Keyinchalik ikkinchi bosqich shartnomasi 2006-yil iyul oyida imzolangan va dastlabki yoʻnalishlarni kengaytirishni oʻz ichiga olgan. Qizil chiziq shayx Muhammad bin Rashid al-Maktum tomonidan ochilish marosimida 2009-yil 9-sentyabr kuni soat 9 da 9 soat 9 soniyada ochildi.
Dubay metrosi qurilishining qiymati 15,5 milliard BAA dinor/ 4,2 milliard AQSh dollari (28 milliard dollar) dan 7.8 milliard dollargacha (80 foizga) oshdi. Rasmiylar bunga qarshi chiqib, loyihaning qiymati oshib ketmaganini aytishdi. Ular xarajatlarning koʻpayishi, loyihaning hajmi va dizaynidagi jiddiy oʻzgarishlar bilan bogʻliq boʻlgan oʻzgarishlarga jiddiy eʼtibor qaratishdi. Hukumat shuningdek, keyingi 10 yil ichida 18 milliard AED / 4,9 milliard AQSh dollari miqdorida daromad olishni kutmoqda; ammo ular metro foyda keltiradigan korxona boʻlmaydi deb taxmin qilishmoqda, chunki tariflar subsidiya qilinadi.