Werkwoorde word in die grammatika onderken as 'n klas van woorde wat die handeling (aksie) van 'n sin beskryf. Die werkwoord is die belangrikste woord in 'n sin en is daarom maklik om uit te ken. Tipiese werkwoorde is: eet, loop, praat, spring en ry. As voorbeeld, gegewe die sin: "Ek opdateer wikipedia.", is "opdateer" die werkwoord.

Tipes werkwoorde

Selfstandige werkwoord

'n Selfstandige werkwoord kan alleen (of selfstandig) in 'n sin staan. Voorbeelde:

Hulpwerkwoorde

Hulpwerkwoorde help die selfstandige werkwoord. Voorbeelde:

Dié werkwoorde behoort tot die bedrywende vorm. Die onderwerp ("die vrou", "die man") is besig om iets te doen

Talle werkwoorde (die oorganklike werkwoorde) het ook 'n lydende vorm wat met ander hulpwerkwoorde gevorm word:

Merk op dat die onderwerp ("die koei") nie besig is om iets te doen nie. Dis "die man" wat melk. In bedrywende vorm kan ons sê:

Hier is "die koei" die lydende voorwerp.

Koppelwerkwoorde

Koppelwerkwoorde word gebruik waar daar koppeling van die werkwoord nodig is. Voorbeelde:

Die infinitief

Dit is gewoonlik waar die werkwoord na te of om te gebruik word. Voorbeelde:

Soms het die infinitief sy eie vorm:

In die toekomende tyde word die infinitief ook sonder (om) te gebruik:

Die deelwoorde

Sien deelwoord vir die hoofartikel

Die verlede tyd word gevorm met 'n voltooide deelwoord

Nie-saamgesteld

Die voltooide deelwoord van nie-saamgestelde werkwoorde kry ge-

te werk -- ek het gewerk
te -- ek het gesê

Werkwoorde wat eindig met -eer kan met of sonder ge- gebruik word

te probeer -- ek het (ge)probeer.

Saamgesteld

Daar is twee tipes saamgestelde werkwoorde: skeidbaar en onskeidbaar

Skeidbaar

Die skeidbare werkwoord kry -ge-:

Die klemtoon is altyd op die eerste skeidbare deel: óppas.

Onskeidbaar

Die onskeidbare werkwoorde kry geen ge- nie:

Die klemtoon is altyd op die tweede deel: omárm.

Sien ook

Eksterne skakels