D Evoluzion vo de Wirbeldier uf dr Ebeni vo de Klasse. D Bräiti von ere Linie git aa, wivil Familie si het. Sonigi Diagramm si tüpisch für die evoluzionäri Taxonomii.
D Taxonomii (vo altgriechisch τάξις taxis, "Ornig," and -νομία -nomia, "Gsetz") isch e Fachgebiet vo dr Biologii, wo Grubbe vo Lääbewääse definiert uf dr Basis vo gmäinsame Äigeschafte und dene Grubbe Nääme git. D Organisme wärde dene Taxa (Äizaal: Taxon) zuedäilt und bechömme so e taxonomische Rang; Grubbe wo dr gliich taxonomisch Rang häi, chönne zu Übergrubbe mit eme hööchere Rang zämmegfasst wärde, so dass e taxonomischi Hierarchii entstoot.
Es git Wüsseschaftler wo d Taxonomii in dr Biologii mit dr Süstematik vo de Lääbewääse gliichsetze, anderi gseen d Süstematik as d Wüsseschaft vo dr Vilgstaltigkäit vo de Organisme und d Taxonomii as d Leer vo iirer Klassifikazion, e Klassifikazioonsschema, wo sich uf d Ergäbniss vo dr Süstematik und dr Nomenklatur stützt.
D Entwigglig vo dr Taxonomii
Im Linné si Systema Naturae us em Joor 1735
Dr schwedisch Botaniker Carl von Linné wird as dr Vater vo dr biologische Taxonomii aagluegt, wil är e Süstematik für Pflanze und für Dier ufgstellt het und die binäri Nomenklatur iigfüert het für d Organisme, won er klassifiziert het.
Er het d Pflanze in 24 Klasse – brinzipiell noch dr Zaal vo de Stamina und iirer Gstalt. Das Süstem, wo zu sinere Zit de Botaniker e Wärkzüüg gee het, zum iiri Entdeckige z klassifiziere, isch vollkomme veraltet. Mee Glück het er mit dr Süstematik vo de Dier gha, wo uf dr Reduzierig vo allne Merkmol uf e baar Schlüsselmerkmol ufbaut gsi isch. Für die niidrige Taxa wie Art und Gattig isch das immer no e zimlig natürligs Süstem, aber scho dr Linné sälber het gmerkt, ass für hööcheri Taxa d Iidäilig zimlig willkürlig gsi isch.
Sit dass sich d Evoluzionstheorii duuregsetzt het, het mä aagfange, die dradizionelli künstligi Taxonomii in e natürligs Süstem umzbaue, wo uf dr Phylogenetik basiert. Mä undersuecht dr Ufbau vo Protein in verschiidene Organisme, zum uusefinde, wie nooch si zuenander verwandt si. Für das ziet mä nid nume morfologischi und anatomischi Merkmol in Betracht, sondern au biochemischi (Chemosüstematik), füsiologischi, cytologischi und ethologischi Äigeschafte. Vor allem wird die genetischi Äänligkäit brucht, zum Verwandtschaftsbeziejige diräkt am Erbguet festzstelle.
Litratur
Tod F. Stuessy: Plant taxonomy. The systematic evaluation of comparative data. Columbia University Press, New York NY 1990, ISBN 0-231-06784-4.
Bernhard Wiesemüller, Hartmut Rothe, Winfried Henke: Phylogenetische Systematik. Eine Einführung. Springer, Berlin u. a. 2003, ISBN 3-540-43643-X, S. 99–116 (Plesiomorphie und Apomorphie).
Guillaume Lecointre, Hervé Le Guyader: Biosystematik. Springer, Berlin u. a. 2006, ISBN 3-540-24037-3.
Alexander Rian: Lateinische Namen. Unverstanden – Unverzichtbar. Sinn und Zweck der wissenschaftlichen Namensgebung. 2006/2007, online, (Auf einfache und verständliche Weise werden die Grundlagen der Systematik der Herpetologie vermittelt).
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Systematik_(Biologie)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Taxonomy_(biology)“ vu de änglische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
