De Oipn (dt.: Alpen) san des hechste innaeiropäische Gebiage. Sie valafa in am Bogn vom Ligurischn Meer (bei Nizza) bis zua Pannonischn Diafebane (Weana Beckn). Da hechste Beag is da Mont Blanc mid 4810 Meta.
De Oipn liagn in da Middn vum boarischn Sprochraum, und olle drei boarischsprochign Staatn ham eana Stickl davo. Im Suda grenzt Bayern direkt an de Oipn, de hechstn Beag san do des Zugspitzmassiv mid 2.962 m und da Wotzmoo mid 2.713 m. Gleichzeitig san des aa de hechstn Massive vo Deitschland ibahaapt. Vu Östareich liegt da gaunze Westn middn in de Oipn, da hechsta Beag vu Östareich is da Großglockna mit 3.798 m, in Siidtiroi is da hechste Punkt da Ortler.
D'Oipn san aa zuaständig fia den Föhn, dea oanaseits oft a scheens Weda bringt, andraseits aba aa vui Leit a Schedlweh macht.
Entstondn san de Oipn duach Plottntektonik, des Zammruckn vo da eirasischn und da afrikanischn Kontinentaiplottn. Do hod se de Eadkrustn aufgwöibt und a Foitngebirge, de Oipn, san entstondn.
Werner Bätzing: Die Alpen - Geschichte und Zukunft einer europäischen Kulturlandschaft. 1. TB-Ausgabe: C.H.Beck, Minga 1984, 3. Auflage: 2003, ISBN 3-406-50185-0
Hans Carl Heidrich: Die Alpen. Abenteuer der Jahrhunderte. Union Verlag, Stuttgart 1970
Thematisch:
Norman Backhaus, Claude Reichler, Matthias Stremlow: Alpenlandschaften – Von der Vorstellung zur Handlung. Thematische Synthese zum Forschungsschwerpunkt I „Prozesse der Wahrnehmung“ des Nationalen Forschungsprogramms „Landschaften und Lebensräume der Alpen“. (= Synthesebericht NFP 48, Schweizerischer Nationalfond). vdf-Verlag Zürich, 2007. ISBN 978-3-7281-3119-5
Werner Bätzing: Bildatlas Alpen - eine Kulturlandschaft im Portrait. Primus Verlag, Darmstadt 2005, ISBN 3-89678-527-3
Patrick Brauns: Die Berge rufen. Alpen Sprachen Mythen. Verlag Huber, Frauenfeld 2002 – Bergnamen und Sprachen im Alpenraum
Uwe A. Oster: Wege über die Alpen. Von der Frühzeit bis heute. Darmstadt 2006, ISBN 3-89678-269-X
Claude Reichler: Entdeckung einer Landschaft. Reisende, Schriftsteller, Künstler und ihre Alpen. Rotpunkt-Verlag, Zürich 2005 –
Matthias Stremlow: Die Alpen aus der Untersicht. Von der Verheissung der nahen Fremde zur Sportarena. Haupt-Verlag, Bern, 1998. ISBN 3-258-05848-2 – Alpenmythos und Tourismus
Roland Walter: Geologie von Mitteleuropa. Begründet von Paul Dorn, 6. Auflage Schweizerbart, Stuttgart 1998 ISBN 978-3-510-65167-2
Zeitschriftn:
Internationale Alpenschutzkommission CIPRA (Hrsg.): Alpenreport: Daten, Fakten, Probleme, Lösungsansätze. Paul Haupt Verlag, Bern/Stuttgart/Wean, dnb 952550334@1@2Vorlage:Toter Link/portal.d-nb.de (Seite nicht mehr abrufbar; Suche in Webarchiven) (Weblink, CIPRA alpMedia)
Oids Gedicht:
Albrecht von Haller: Die Alpen. Gdicht vo 1729 – iwa de Oipn und eahnare Bewohna.