An Intel
An Intel gwelet eus an oabl
Anv gallek (ofisiel)	Étel
Bro istorel	Bro-Gwened
Melestradurezh
Departamant	Mor-Bihan
Arondisamant	an Oriant
Kanton	Kiberen
Kod kumun	56055
Kod post	56410
Maer Amzer gefridi	Guy Hercend 2014-2026
Etrekumuniezh	An Alre Kiberen Douar Atlantel
Bro velestradurel	Bro an Alre
Lec'hienn web	(fr)Lec'hienn an ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs	2 053 ann. (2020)[1]
Stankter	1 180 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	47° 39′ 30″ Norzh 3° 11′ 58″ Kornôg / 47.6583333333, -3.19944444444
Uhelderioù	kreiz-kêr : 5 m bihanañ 0 m — brasañ 17 m
Gorread	1,74 km²
An Intel
kemmañ

An Intel a zo ur gumun eus Breizh e kanton Kiberen e departamant ar Mor-Bihan.

Douaroniezh

• War lez genoù Stêr an Intel hag ar Meurvor Atlantel emañ an Intel.

Istor

XIX^vet kantved

• Krouet e voe ar gumun d'an 20 a viz Gouere 1850 diwar ul lodenn eus kumun an Ardeven^[2].

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• Mervel a reas 107 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 4,46 % eus he foblañs e 1911^[3].

Korventenn 1930

• 19-20 a viz Gwenholon 1930: kollet e voe dek bag ha mervel a reas 72 pesketour eus an Intel abalamour d'ar gorventenn^[4],[5].

Eil Brezel-bed

• E Sankenn an Oriant edo ar gumun; dieubet e voe an Intel d'an 12 a viz Kerzu 1944 gant ar 94vet Rannlu Troadegiezh SUAat dindan urzhioù ar Jeneral Fortier, pezh a rannas Sankenn an Oriant e div lodenn^[6].

• Da 8 eur noz d'ar 7 a viz Mae 1945 e oa bet sinet kodianañ an Alamaned a oa o terc'hel Sankenn an Oriant er Café Breton en Intel; an arsav-emgann a voe sinet gant ar c'horonal Borst en anv al lu alaman, ar c'horonal Keating en anv al lu Suaat hag ar c'horonal Joppé en anv al lu gall^[7]; lakaet e voe da dalvezout da 00.01 d'an 8 a viz Mae.
• Mervel a reas 21 den abalamour d'ar brezel^[8].

Tarzh-meur an Intel

• 
  Tarzh-meur an Intel.
• 
  Monumant ar re varv d'an 3 a viz Here 1958.
• 
  Bagdi ar vag-saveteiñ.

• 1958: d'an 3 a viz Here e voe klasket gant Alain Bombard diskouez efedusted ar vagig-dreistvevañ bet ijinet gantañ en ur vont ouzh tarzh-meur an Intel, ar vag a eilpennas, beuzet pevar den eus he bourzh, hag ar vag-saveteiñ Vice Amiral Schwerer II a reas memes mod, gant pemp martolod beuzet^[9].

Brezelioù didrevadennañ

• Mervel a reas ur gwaz e Brezel Indez-Sina ha tri gwaz e Brezel Aljeria^[10].

Mirdi

• Mirdi an Dounetaerion^[11].

Monumantoù ha traoù heverk

• Iliz katolik Sant Pêr ha Sant Paol.
• Monumant ar re varv er vered, luc’hskeudennoù ha kartenn-bost^[12],[13]. Dioueliet e voe d’an 12 a viz Du 1922, luc’hskeudennoù^[14].
• Plakenn ar Rezistanted marvet en emgannoù an dieubidigezh e dibenn miz Eost 1944, luc’hskeudenn^[15].
• Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudenn^[16].

Armerzh

• 
  Ur vag-pesketa hengounel er porzh.
• 
  Ar skornlec'h.

• 81 vag-chaluter a voe er porzh da vuiañ, ha 26 kokaniour; e 1963 e voe degaset 21 600 tonenn a besked gant pesketourion an Intel betek porzhioù ar Meurvor Atlantel, d'ar c'houlz-se e oa ar porh ar pevare hini eus ar Frañs a-bezh hervez ar pesketa pesked; e 1964 e voe pourchaset skorn 548 gwezh d'ar bigi-chaluter gant al labouradeg-skorn, da lâret eo e voe kenderc'het 12 700 tonenn skorn^[17].

Emdroadur ar boblañs

abaoe 1962

Niver a annezidi

abaoe 1851

^[18]

Melestradurezh

Tud

Gevelliñ

• Coill Chreagáin (Iwerzhon), abaoe 1984^[19].

Liammoù diavaez

• (br) an Intel war lec'hienn Geobreizh

Notennoù ha daveoù

Muioc'h a restroù diwar-benn

An Intel

a vo kavet e Wikimedia Commons.