Gregam
Iliz katolik Sant Tudual.
Anv gallek (ofisiel)	Grand-Champ
Bro istorel	Bro-Gwened
Melestradurezh
Departamant	Mor-Bihan
Arondisamant	Gwened
Kanton	Gregam (pennlec'h)
Kod kumun	56067
Kod post	56390
Maer Amzer gefridi	Dominique Le Meur 2023-2026
Etrekumuniezh	Mor Bihan - Gwened Tolpad-kêrioù
Bro velestradurel	Bro Gwened
Lec'hienn web	www.grandchamp.fr
Poblañsouriezh
Poblañs	5 612 ann. (2020)[1]
Stankter	83 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	47° 45′ 33″ Norzh 2° 50′ 36″ Kornôg / 47.7591666667, -2.84333333333
Uhelderioù	kreiz-kêr : 127 m bihanañ 28 m — brasañ 167 m
Gorread	67,34 km²
Gregam
kemmañ

Gregam a zo ur gumun eus Breizh e departamant ar Mor-Bihan. Pennlec'h Kanton Gregam eo.

Douaroniezh

Kumunioù amezek

		Moustoer-Logunec'h, Kolpoù
	Brandevi	N	Lokmaria-Gregam
		K    Gregam    R
		S
	Pluvergad	Pleskob	Meukon

Anv

• Erwan Vallerie ː de Grandicampo, 1224; Grantchamp, 1370; de Grandicampo, 1453

A-wezhioù e vez graet Bro-Toull-Speg deus korn-bro Gregam.

Ardamezioù

« En glazur e gebrenn en aour ; e gab en erminoù[2] »

Istor

Dispac'h Gall

• Melestradurezh: krouet e voe kumun ar gumun e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet Gregam da bennlec'h kanton Gregam gant teir c'humun ennañ: Gregam, Meukon ha Pleskob; e Bann Gwened edo. Gant lezenn an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix, e voe miret ha brasaet ar c'hanton dindan anv kanton Gregam ivez. Lakaet e oa bet Gregam en arondisamant Gwened bet krouet e 1800^[3],[4].

XIX^vet kantved

• Brandevi a oa un drev eus parrez katolik Gregam. Savet e voe da barrez e 1802. Krouet e voe kumun Brandevi d'ar 4 a viz Even 1862 diwar ul lodenn eus kumun Gregam^[5].
• Krouet e voe kumun Kolpoù d'ar 4 a viz Even 1864 diwar lodennoù eus kumunioù Begnen, Gregam ha Sant-Yann-Brevele ha krouet e voe kumun Lokmaria-Gregam d'ar 14 a viz Kerzu 1889 diwar ul lodenn eus kumun Gregam^[6].

XX^vet kantved

• Brezel-bed kentañ: 193 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, d.l.e. 6,35 % eus he foblañs e 1911^[7].
• Eil brezel-bed:
  • pemp karrnijour a varvas d'an 8 a viz Du 1942 pa gouezhas o c'harr-nij (Wellington marilhet BJ 768) eus aerlu ar Rouantelezh-Unanet (Royal Air Force) e Lesranigo e Gregam; tri anezhe a oa en Aerlu ar Rouantelezh-Unanet, an daou arall en Aerlu Aostralia^[8],[9]. Douaret int bet e bered Boismoreau e Gwened;
  • pevar ezel eus ar Rezistañs a voe lazhet en un emgann ouzh an Alamaned e Lomikael e Gregam d'an 2 a viz Gouere 1944^[10];
  • d'an 16 a viz Mae 1945 e voe kavet korf marv un den eus ar gumun, ezel eus ar Rezistañs, bet boureviet, lazhet ha mañsonet d'an 13 a viz Gouere 1944 gant al lu alaman e kreñvlec'h Pentevr^[11];
  • mervel a reas 24 den^[12].
• Brezel Aljeria: daou waz a varvas^[13].

Brezhoneg

• Ar Brezoneg er Skol, 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol^[14].
• Klasoù divyezhek a zo eno abaoe 1996.
• E distro-skol 2022 e oa 85 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (15,4 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)^[15].

Monumantoù ha traoù heverk

• 
  Iliz katolik Sant Tudual
• 
  Chapel Intron-Varia ar Sikour
• 
  Gwerenn-livet chapel Intron Varia ar Bleuñv

• Iliz katolik Sant Tudual.
• Chapel Intron-Varia ar Sikour.
• Monumant ar re varv.

Poblañs

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Melestradurezh

Tud

Tud bet ganet eno

• Ar Roue Stevan, klasker-bara ha diouganer, 1701?-1775?.

Tud bet marvet eno

• Claude Cillart de Kerampoul, beleg ha geriadurour brezhoneg, e 1749
• Sébastien de La Haye de Silz, jeneral chouan, 28 a viz Mae 1795 e-kerzh emgann Gregam.

Ardamezeg ar familhoù

	d'Arradon, Aotrounez Kerhervé	En sabel e seizh mailhenn en argant, 3, 3, 1
	Gibon Aotrounez Grisso	En gul e deir manal ed en aour
	de Kermenguy Aotrounez al lerc'h se	En aour e gelenenn c'heotet diwriziet ha dizeliennet.

Gevelliñ

Bro	Kêr	Abaoe
Roumania	Mezőfény	1990

Liammoù diavaez

Muioc'h a restroù diwar-benn

Gregam

a vo kavet e Wikimedia Commons.

• (br) Gregam war lec'hienn Geobreizh

Levrlennadur

• Michel Froger & Michel Pressensé : Armorial des communes du Morbihan. 1999
• Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
• Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

Notennoù ha daveoù