Belarus tili беларуская мова / biełaruskaja mova | |
---|---|
Memleketler: | Belarus, Lehistan, Ukraina |
Resmiy status: | Belarus |
Laf etken sayısı: | 8 million |
Sıralama: | 79 |
Sınıflaştırma | |
Kategoriya: | Slavân tilleri |
İnd-Avropa tilleri
| |
Elifbe: | Kiril elifbesi (Belarus elifbesi) |
Til kodları | |
ISO 639-1: | be |
ISO 639-2: | bel |
ISO 639-3: | bel |
Vikipediyanıñ Belarusça bölügi bar |
Belarus tili (belarusça беларуская мова, biełaruskaja mova) – şarqiy slavân gruppasından bir tildir, Belarusnıñ resmiy tili. 1999 yılında ettilge nüfus sayımında, Belarusça yaqlaşıq 3.686.000 Belarus vatandaşı (nüfusniñ% 36.7'si) tarafından "üyde qonuşulğan bir dil" bolaraq belirtildi.[1][2] Belaruslularnıñ yaqlaşıq 6.984.000'i (%85.6) Belarusçanı "anatilleri" bolarak ilan etti. Ethnologue kibi diğer qaynaqlar, rakamnı yaqlaşıq 2,5 milyon aktif qonuşmacı bolarak kösterdi.[3] Belarus ükümeti tarafından 2009 yılında ettilgen bir araştırmağa köre, Belaruslularnıñ %72'si üyde Rusça qonuşurikende, Belarusça aktif bolarak Belaruslularnıñ yalnızca %11.9'u tarafından qullanılmaqtadır. Belaruslularnıñ yaqlaşıq %29,4'ü Belarusça yazabilir, qonuşabilir ve oquyabilirken, %52,5'i sadece oquyup qonuşabilmektedir.[4] UNESCO Dünya Tilleri Tehlike Atlası'na köre Belarus tiliniñ savunmasız bolduğunı belirtilir.[5]
Belarus elifbesi, ilk bolaraq Eski Kilise Slavcası içün bir elifbe bolaraq qullanılğan Kiril elifbesiniñ bir çeşididir. Modern Belarusça alifbesiniñ formu 1918'de tanımlanğandır ve otuz eki arften oluşmaqtadır. Bundan önce Belarusça; Belarus Latin elifbesinen, Belarus Arap elifbesinen (Lipka Tatarları tarafından) ve İbrani elifbesinen (Belarus Yehudileri tarafından) yazılğandır.[6]
А а a |
Б б b |
В в v |
Г г ğ |
Д д d |
Е е e, ye |
Ё ё yo |
Ж ж j |
З з z |
І і i |
Й й y |
К к k |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
/a/ | /b/ | /v/ | /ɣ/ | /d/ | /jɛ, ʲɛ/ | /jɔ, ʲɔ/ | /ʐ/ | /z/ | /i, ʲi, ji/ | /j/ | /k/ |
Л л l |
М м m |
Н н n |
О о o |
П п p |
Р р r |
С с s |
Т т t |
У у u |
Ў ў u |
Ф ф f |
Х х h |
/l/ | /m/ | /n/ | /ɔ/ | /p/ | /r/ | /s/ | /t/ | /u/ | /w/ | /f/ | /x/ |
Ц ц ts |
Ч ч ç |
Ш ш ş |
Ы ы ı |
Ь ь | Э э e |
Ю ю yu |
Я я ya |
’ | |||
/ts/ | /tʂ/ | /ʂ/ | /ɨ/ | /ʲ/ | /ɛ/ | /ju, ʲu/ | /ja, ʲa/ | – |
А а | Б б | В в | Г г | (Ґ ґ)* | Д д | Е е |
Ё ё | Ж ж | З з | І і | Й й | К к | Л л |
М м | Н н | О о | П п | Р р | С с | Т т |
У у | Ў ў | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш |
Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
*Tek taraşkevitsada
Slavân tilleri | |||
Ğarbiy Slavân tilleri | Aşağı Sorb | Çeh | Kaşub | Knaan † | Leh | Pannoniya Rusin | Polab † | Pomeran † | Silez | Slovak | Slovin † | Yuqarı Sorb | ||
Şarqiy Slavân tilleri | Qadimiy şarqiy slavân † | Ruten † | Belarus | Rusin | Ukrain | Rus | ||
Cenübiy Slavân tilleri | Eski kilse Slavân † | Kilse Slavân | Bulğar | Makedon | Sloven | „Sırb-Hırvat” (Montenegro | Bosnak | Hırvat | Sırb) | ||
Başqa tiller | Proto-Slavân † | Russenorsk † | Slavo-Sırb † | ||
İzaat: † Ölü tiller |