Golle imaaɗe | 27 Juko 1991 |
---|---|
Named after | Fuuje Yobe |
Ɗemngal ngal sarwiisiiji leydi fu njoni haalude | Inngilisjo |
Duungal | Afirik |
Lesdi | Naajeeriya |
Laamorde | Damaturu |
Nder laamoore | Naajeeriya |
Hiiri-weeti pelle | UTC+01:00 |
Located in or next to body of water | Fuuje Yobe |
Jonde kwa'odineto | 12°0′0″N 11°30′0″E |
Office held by head of government | Governor of Yobe State |
Laamu battaa en | executive council of Yobe State |
Laamu depitee en | Yobe State House of Assembly |
Replaces | Diiwal Borno |
Laawol ngol laamu anndani | https://yobestate.gov.ng/ |
Yobe Yo Diiwal nokka haa nder Diiwal Borno, Leydi Yobe, e nder diiwal gon nde nder Woyla bo Fuhna leysɗi Naajeeriya, Diiwal Yobe e woodi jajirka e a ɗuuduki koyahri 45,502km. E ɗukki yimɓe bo ewodi lenyol yimɓe 1,411,481 e limgal badngal denno ndungu alif 1991. Diiwal Yobe yo lesdi mawndi e hairine jama'are Damaturu. Mai Mala Buni hannko woni shuɓɓaɗo Ardiiɗo arduungal Diiwal Yobe ila subki ngal ndungu ujuneeje ɗiɗi e cappanɗe e jowee nayi (2019) kowaddi jooni. Ballitowo Arduungal Yobe, hanko woni Alh. Idi Barde Gubana.da'yaɗo agubaana e nokkure funei, Innɗe lardu Yobe hebaama haa maayo Komadugu Yobe.[1]
Diiwal Yobe sendeke nokkuje inaje tati, lesdi Fuuhnaje, lesdi fombinaje yoda e lesdi waylaje. ardiiɗo arduungal dotti'en inaje den kamɓe ngooni. Ahmed Ibrahim Lawan ardiɗo haa too woyla-en,khanko wonii Ibrahim Geidam ardiiɗoo Hirna en khan kowonii, Ibrahim Mohammed Bomai ardiiɗoo fombina. Diiwal Yobe e heddi e keerol diiwee banoonii, Bauchi,Diiwal Bauchi tahirnaa, Diiwal Borno tafuunaa, Diiwal Gombe ta fum nbinaa, e Diiwal Jigawa e tahirna woila. Diiwal Yobe e hendi e keror lesdi Niger kadi Niiser.
Diiwal Yobe hɓaama jande 27 der leuru dubokkorde dungu 1991, Yobe henditama daga diiwal Borno, Fire ardugal sojien fire Janarjo Ibrahim Badamasi Babangida dum hendita ma gam tefki koidum ardugal e enajeden. Nyande 14 lewru ngangadi dungu 2013 arɗujo leysdi Naajeeriya modenno Goodluck Ebele Jonathan wadi heta wurtaki e yilaki der larduje Yobe,Borno, e Adamawa gam konuji Boko Haram.
Diiwal Yobe ewodi hukuma pamarun sappo e jewe ɗiɗi:
Yimɓe hukuma pamarun Yobe e lenyol maɓɓe[9]
Kananan Hukumomi | Harsuna |
---|---|
Bade | Bade; Duwai |
Bursari | Bade |
Damaturu | Yerwa Kanuri; Karaikarai |
Damagum | Karaikarai |
Fika | Bolewa; Karaikarai; Ngamo |
Fune | Karaikarai |
Geidam | Yerwa Kanuri |
Gujba | Yerwa Kanuri |
Gulani | Maaka |
Jakusko | Bade |
Nangere | Karaikarai |
Nguru | Yerwa Kanuri; Hausa; Bade |
Potiskum | Karaikarai; Ngizim |
Tarmuwa | Fulani, kanuri |
Yunusari /yusufari/ machina | Kanuru |