| Jakob Wassermann | |
|---|---|
 | |
| Beatha | |
| Breith | Fürth, 10 dhen Mhàrt 1873 |
| Dùthaich |
 A' Ghearmailt |
| Bàs | Altaussee, 1 dhen Fhaoilleach 1934 |
| Nàdar a’ bhàis | adhbharan nàdarra (greim-cridhe) |
| Teaghlach | |
| Cèile |
Julie Wassermann-Speyer (en)  Marta Karlweis (en) |
| Clann |
liosta
|
| Foghlam | |
| Foghlam |
Hardenberg-Gymnasium Fürth (en) |
| Cànain | Gearmailtis |
| Dreuchd | |
| Dreuchd |
sgrìobhadair, nobhailiche, sgrìn-sgrìobhaiche agus critic (en) |
| Gnè ealain |
sgeul goirid nobhail |
| IMDb | nm0913708 |
| jakob-wassermann.de | |
B' e sgrìobhadair às A' Ghearmailt a bh' ann an Jakob Wassermann (Eabhra: יעקב וסרמן). Rugadh e ann am Fürth ann an 1873 agus chaochail e ann an Altaussee ann an 1934.[1]
Mac fhir-mhalairt bhochd, dh'obraich Wassermann ann am bùth leabhraichean agus bha e na dheasaiche aig an Simplicissimus;[2] B' e sgrìobhadair làn ùine a bh' ann bho 1893 a-mach agus esan a' fuireach anns An Ostair, an toiseach ann am Vienna agus an uair sin ann Altaussee, ged an do suidhich e a h-uile càil a sgrìobh e thall san Ghearmailt. Bha corra nobhail a sgrìobh e uabhasach fhèin soirbheachail mar Die Juden von Zirndorf (1897), Caspar Hauser oder Die Trägheit des Herzens (1908) - mu na làithean mu dheireadh aig Caspar Hauser, a bharrachd air Christian Wahnschaffe (1919).[3] Bha e na b' ainmeile anns na 20an agus na 30an nuair a sgrìobh e Der Fall Maurizius (1928), sgeulachd mu cheartas fillte gu sgiobalta tro nobhail poileis agus a' làimhseachadh ri beatha òige an dèidh a' chogaidh a-staigh sreath trì nobhailean, còmhla ri Etzel Andergast (1931) agus Joseph Kerkhovens dritte Existenz (1934).
B' e aislingeach air a bheò-ghlacadh le ceartas a bh' ann am Wassermann, cuspair a tha a' nochdadh tric anns a chuid obrach; bha e dhen bheachd gur robh còirichean aig a h-uile daoine ceartas fhaighinn o chionn 's gur e daoine a bh' annainn, ged a bha gealtachd ga dhiùltadh, na bu mhiosa na ùidhean suarach agus poileataigs; thathar daonnan a' deànamh coimeas eadar Wassermann agus Fiódor Dostoyevski air an dàrna làimh leis cho moralta 's a bha e agus air an làimh eile air sàilleabh gu robh e gu math os-bhoileach. Ann am Mein Weg als Deutscher und Jude rinn e dealbh gu math soilleir air an imcheist anns an robh na Iùdhaich nuair a ràinig na Nàsaich, ged nach robh e beò nuair a rinn iad sgrios is milleadh air an dùthaich. A bharrachd air sin, sgrìobh e Das Gänsemännchen, Die Geschichte der jungen Renate Fuchs agus Ulrike Woytich. Shuidhich e mòran dhen obair eachdraidheil aige anns An Spàinn.
Phòs e aig Julie Speyer ann an 1901, ach dhealaich iad ann an 1915. Phòs e a-rithist an ceann trì bliadhnaichean, an turas seo aig Marta Karlweis. Ann an 1926, chaidh a thaghadh gu Acadamaidh Ealain na Pruise (Gearmailtisː Preußische Akademie der Künste) ach leig e dheth sin ann an 1933, los nach cuireadh na Nàsaich a-mach e. Chaidh na leabhraichean aige a thoirmeasg sa Ghearmailt san aon bhliadhna air sàilleabh gur e Iùdhach a bh' ann: fiù 's chuireadh san teine iad, ann an corra àite far an robh na Nàsaich gu math làidir. Sgrìobh e aiste an aghaidh nan Nàsach mus an do bhàsaich e cuideachd.[4] Bha Wassermann a' gabhail ri sìth agus càirdeas eadar creideamhan eadar-dhealaichte fad a bheatha.[5]