A dos apinos (Apinae) é unha subfamilia de insectos da orde dos himenópteros, suborde dos apócritos, superfamilia dos apoideos, unha das tres que comprende a familia dos ápidos.[1]
Trátase dunha ampla subfamilia que comprende máis de 3 500 especies distribuídas en 20 tribos con máis de 160 xéneros.
Os apinos caracterízanse pola posesión dunha corbícula, unha modificación da tibia posterior, que é unha adaptación biolóxica para o almacenamento e o transporte de pole, polo que se chama tamén "cesta do pole",[2] ausente só nos machos e nas abellas raíñas dalgunhas especies (que non son recolectores de pole), e dun rastellum, que é unha fileira de serdas ríxidas situada xunto ao ápice da tibia,[3] co que recolectan o pole na corbícula.
A subfamilia foi descrita en 1802 polo entomólogo francés Pierre André Latreille.
O nome científico Apinae está formado polos elementos do latín científico ap- e -inea. O primeiro é a raíz do nome do seu xénero tipo, Apis, e o segundo é o sufixo empregado para formar os nomes das subfamilias de animais.[4]
A clasificación dos apinos variou moito en época recente, sobre todo pola constante reclasificación producida polo descubrimento de novas especies.[5]
Hoxe en día recoñécense na subfamilia as seguintes tribos, cos xéneros que se indican:
- ↑ Apidae no ITIS.
- ↑ Cesta do polen, en Garrido, Carlos (1997): Dicionário terminológico quadrilíngue de zoologia dos invertebrados. Alemám, Inglês, Espanhol, Galego-Português. A Coruña: AGAL. ISNB 84-8730-512-1, p. 105.
- ↑ Michener, C. D.; Winston, Mark L. & Jander, R. (1978): "Pollen manipulation and related activities and structures in bees of the family Apidae". The University of Kansas science bulletin 51: 575-601.
- ↑ Apinae no WordSense Online Dictionary.
- ↑ Apoidea en Discover Life (en inglés).
- ↑ Brazilian Journal of Biology - Occurrence and biogeographic aspects of Melipona quinquefasciata in NE Brazil (Hymenoptera, Apidae)
- ↑ Iheringia. Série Zoologia - A new species of Schwarzula from Amazon (Hymenoptera, Apidae, Meliponini)
- Aguiar, Alexandre P. et al. (2013): "Order Hymenoptera". En Zhang, Z.-Q. (ed.): "Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness (Addenda 2013)". Zootaxa 3703: 1–82.
- Arnett, R. H. Jr. (2000): American insects, 2ª ed. Boca Ratón, Londres, Nova York, Washington DC: CRC Press. ISBN 0-8493-0212-9.
- Borror, D. J., DeLong, D. M. & Triplehorn, C. A. (1976): An introduction to the study of insects, 4ª ed. Nova York, Chicago: Holt, Rinehart and Winston. ISBN 0-0308-8406-3.
- Grimaldi, D. & Engel, M. S. (2005): Evolution of the Insects. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-5218-2149-0.
- Huber, John T. (2009): "Biodiversity of Hymenoptera". Capítulo 12. En Robert G. Foottit & Peter H. Adler: Insect Biodiversity: Science and Society. Hoboken, New Jersey: Blackwell Publishing. ISBN 978-1-4051-5142-9.
- O'Toole, Christopher & Raw, Anthony (1999): Bees of the world. Londres: Cassell & Co. ISBN 0-8160-5712-5.
- Sharkey, Michael J. (2007): "Phylogeny and Classification of Hymenoptera". Zootaxa 1668: 521–548.
- Sharkey, M. J.; Carpenter, J. M & Vilhelmsen, L. (2012): "Phylogenetic relationships among superfamilies of Hymenoptera". Cladistics 28 (1): 80–112.
- Michener, Charles D. (2007): The Bees of the World. 2ª ed. Baltimore: The Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8573-0.
- Vilhelmsen, Lard (2001): "Phylogeny and classification of the extant basal lineages of the Hymenoptera (Insecta)". Zoological Journal of the Linnean Society 131: 393–442.