| Nahuatl Chlassicagh
|
| Nāhuatlahtōlli
|
| Goll er loayrt ayns
|
Mecsico
|
| Ard
|
Impiraght Asteckagh
|
| Baase çhengey
|
Er ny h-eddyraghey dys ymmodee abbyrtyn roish y 15oo eash
|
| Kynney çhengey
|
Uto-Asteckagh
|
| Coadyn çhengey
|
| ISO 639-1
|
Gyn coad
|
| ISO 639-2
|
nah
|
| ISO 639-3
|
nci
|
| Nodyn: Foddee vel cowraghyn sheeanagh ASE ayns Unicode er yn duillag shoh.
|
Ta Nahuatl Chlassicagh (ny Asteckish, ny Nahuatl) ny ennym da abbyrtyn ny çhengey Nahuatl v’er nyn loayrt ayns Glion Vecsico (as mean Vecsico myr lingua franca) er yn Barriaght Spaainagh jeh Mecsico ‘syn 16oo eash. Car ny eashyn erreish da shen, hie ish er scughey liorish Spaainish son y chooid smoo, as ren ee caghlaa: haink kuse dy abbyrtyn jeianagh Nahuatl j’ee, as adsyn goll er loayrt foast. Abbyrtyn elley, haink ad jeh abbyrtyn elley yn 16oo eash. Ga dy vel ee enmyssit myr çhengey marroo,[1] ta Nahuatl Chlassicagh ry-akin ayns ymmodee binn screeuit ren sleih Nahua as Spaainee aascreeu 'syn abbyrlhit Romanagh.
Rang-Oardraghey
She çhengey Uto-Asteckagh Nahuatl Classicagh, nane jeh ny abbyrtyn mean Nahuatl. Ta’n mooinjerys s’faggys eck er yn abbyrt jeianagh Nahuatl ta goll er loayrt ayns Glion Vecsico. Y Nahuatl Chlassicagh as recortyssyn 16oo as 17oo eashyn urree, s’cosoylagh dy row ee ny abbyrt sheshoil ooasle er lheh. Dy ghra myr shen, yn sorçh jeh Nahuatl ta ry-akin ayns y docamadys shoh, s’cosoylagh dy vel eh taishbyney glare sleih ooasle Asteckagh (pipiltin), as dy row abbyrt elley ec y theay (mācehualtin).
Sheeanyn
Breeocklyn
|
|
Toshee
|
Cooyllagh
|
| Doont
|
i, iː
|
o, oː
|
| Meanagh
|
e, eː
|
| Foshlit
|
a, aː
|
Consonants
Prosoid
Ta trimmid er yn shillab lieh-yerrinagh son y chooid smoo. Yn lhimmey ynrican, she’n meer yerree gerrymagh -e, as trimmid er yn shillab jerrinagh lesh. Cha nel agh deiney jannoo ymmyd jeh. Myr sampleyr:
Cuāuhtlequetzqui
(she ennym eh, "fer caggee urley"), agh
Cuāuhtlequetzqué = "Hey, Cuauhtlequetzqui!".
Sheean-yeoraght
Ayns y Ghaelg, foddee ve wheesh as tree corocklyn ec toshiaght ny jerrey hillab (m.s., sproght, orts). Cha nel Nahuatl lhiggey agh un corockle ec toshiaght ny jerrey hillab, as un ny ghaa chorockle harrish joarey shillab. Myr dagh çhengey, ta lhiettalyssyn ayn mychione raad foddee dagh corockle er lheh ve.
Screeu
Er y varriaght Spaainagh, va screeu Asteckagh trooid jalloo-ocklyn chammah as beggan eie-yallooyn. My row feme ayn, v’eh jannoo ymmyd jeh ynnydee shillab foast: ren Diego Durán screeu dy nod ny tlacuilos screeu padjer ‘sy Ladjyn rere’n corys shoh, agh v’eh dooillee ymmyd jeh y jannoo. Va’n corys screeuee mie dy liooar son recortyssyn gollrish sheelogheydys, fys rollageagh as rollaghyn keesh, agh cha nod eh taishbyney slane fockle-hasht glare gollrish nod coryssyn screeuee yn Çhenn Seihll ny yn Ard-veenid Maya.
Hug daue ny Spaainee yn abbyrlhit Romanagh, as va ymmyd jeant jeh recortyssyn y jannoo jeh tasht mooar screeuyn as feeleeaght Aztec. Leodee shen, beggan, y juailys va jeant tra hug saggyrtyn Catoleagh aile da thousaneyn jeh lioaryn Aztec.
Er Wikipedia Nahuatl, t’ad screeu trooid abbyrlhit Romanagh ceaghlit, goaill stiagh lettyryn as linney vreear orroo: ā, ē, ī, ō. Lettyryn joarree elley, myr "b" ny "k", ta ymmyd jeant jeh son enmyn joaree.
Ta 25 lettyryn ‘syn abbyrlhit:
a c ch cu e hu i l* m n o p qu t tl tz x y z ā ē ī ō ll* h*Notey:¨
- Ta "cu" as "hu" çhyndaa dys "uc" as "uh" ec jerrey shillab.
- Cha nel lettyr mooar ec ny lettyryn shoh, er lhimmey jeh ayns enmyn joarree.
- Ta "h" taishbuyney y saltillo; ayns Nahuatl Chlassicagh v’eh yn scuirr sluggidagh.
Shennaghys
Screeuyn
Ta tasht Screeuyn Mesoamericaanagh mooar (y tasht smoo ec çhengey ghooghyssagh America erbee, s’cosoylagh), goaill stiagh tasht feeleeaght mooar dy liooar. Ta’n Huei tlamahuiçoltica sampleyr mie ass towse jeh Nahuatl focklymagh.
.png){kind=logo}