Apioideae su podswójba znutřka swójby wokołkowych rostlinow (Apiaceae abo Umbelliferae). Z wjace 400 rodami a 3500 družinami su na formach najbóle bohata podswójba.
Kladogram wot Apiaceae z Apioideae a druhimi podswójbami wokołkowych rostlinow (Apiaceae):
Mackinlayoideae
Azorelloideae
Apioideae s.l.
W podswójbje Apioideae je wjace 400 rodow a něhdźe 3500 družinow. Moderne přepytowanja z gentechniskimi metodami pokazuja, zo starodawna na morfologiji płodow bazowaca klasifikacija znutřka podswójby w šěrokich dźělach njetrjechaca być dyrbi a je k wjele njemonofyletiskim (přir. kladistika) skupinam wjedła. Rozdźělenje podswójby do tribusow a rodow je tohodla w běhu a aktualnje předmjet intensiwneho botaniskeho slědźenja. Z Anthony R. Magee u. a. 2010 słušeja tež rody něhdyšich Saniculoideae jako dwaj tribusaj Steganotaenieae a Saniculeae sem.
Podswójba Apioideae so tuchwilu do 21 tribusow rozrjaduje a někotre rody hišće njejsu do žanoho tribusa zarjadowane (po Steven R. Downie u. a. 2001,[1] F.-J. Sun u. a. 2004,[2] A. R. Magee u. a. 2009[3]), přidatne informacije su „Germplasm Resources Information Network“ [4], „The Plant List - A working list of all plant species“[5]a „The Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity“[6] wuwzate) (wuběrk na rody):
AciphyllaJ.R.Forst. & & G.Forst. (Syn.: CoxellaCheeseman & Hemsl.): Něhdźe 40 družinow je předewšěm w Nowoseelandskej rozšěrjene; něhdźe dwě družinje stej w Awstraliji domjacej.
AnisotomeHook.f.: Domizna něhdźe 16 družinow je předewšěm Nowoseelandska.
GingidiaJ.W.Dawson (Syn.: GingidiumJ.R.Forst. & G.Forst.): Něhdźe sydom družinow so namaka z pjeć družinami w Nowoseelandskej a dwěmaj družinomaj w Awstraliji.
LignocarpaJ.W.Dawson: Něhdźe dwě družinje steh w Nowoseelandskej domjacej.
ScandiaJ.W.Dawson: Domizna něhdźe dwěmaj družinomaj je Nowoseelandska.
Tribus Annesorhizeae Magee, C.I.Calviño, M.Liu, S.R.Downie, P.M.Tilney & B.-E. van Wyk: Z něhdźe šěsć rodami w Europje a Africe:
AnnesorhizaCham. & Schltdl.: Něhdźe 14 družinow je w južnej Africe rozšěrjene.
AstydamiaDC.: Z jeničkej družinu:
Nymphendolde (Astydamia latifolia (L.f.) Baill.): Rozšěrjenski teritorij je na sewjerozapadnu Afriku a Kanariske kupki wobmjezowany.
ChamareaEckl. & Zeyh. (Syn.: SchlechterosciadiumH.Wolff): Něhdźe pjeć družinow je w južnej Africe rozšěrjene.[8]
EzosciadiumB.L.Burtt: Z jeničkej družinu:
Ezosciadium capense (Eckl. & Zeyh.) B.L.Burtt: Tuta wohrožena družina je jednolětna rostlina a endemit Wuchodneho kapa[9].
ItasinaRaf. (Syn.: ThunbergiellaH.Wolff): Z jeničkej družinu:
Itasina filifolia (Thunb.) Raf.: Tuta wohrožena družina je endemit Zapadneho kapa.[10]
MolopospermumW.D.J.Koch: jedna hač tři družiny wustupuja w Europje, na př.:
Koprik[12][13] (Anethum graveolensL.): Prěnjotnje rozšěrjenski teritorij dźensa swětodaloko plahowaneje korjeninskeje rostliny bě Prědnja Azija.
Selerij[14][15] (ApiumL., Syn.: Panulia (Baill.) Koso-Pol.): Něhdźe 20 družinow je w měrnych šěrinach swětodaloko rozšěrjene.
BillburttiaMagee & B.-E.van Wyk: Dwě družinje stej na Madagaskarje endemiskej[16].
DeverraDC. (Syn.: PituranthosViv.)
FoeniculumMill: Z jeničkej družinu:
Koprica[17][18] (Foeniculum vulgareL.): Prěnjotnje rozšěrjenski teritorij dźensa swětodaloko plahowaneje rostliny bě region Srjedźneho morja.
NaufragaConstance & Cannon: Z jeničkej družinu:
Naufraga balearicaConstance & Cannon: Domizna leži na španiskej kupce Mallorca.
Pětršilka (ród) (PetroselinumHill): Z dwěmaj družinomaj, mjez tym znata kulturna rostlina Pětršilka[19][20] (Petroselinum crispum (Mill.) Nyman & A.W.Hill); prěnjotnje domjaca w Europje a najskerje Zapadnej Aziji.
RidolfiaMoris: Z jeničkej družinu:
Ridolfia segetum (Guss.) Moris w region Srjedźneho morja.
Tribus Arracacia:
Arracacia Bancr.: Z jenož jednej družinu:
Arakacha (Arracacia xanthorrhiza): Domizna je Peru a Kolumbiska.
Coaxana J.M.Coult. & Rose
Coulterophytum B.L.Rob.
Dahliaphyllum Constance & Breedlove: Z jenož jednej družinu:
Dahliaphyllum almedae Constance & Breedlove
Donnellsmithia J.M.Coult. & Rose
Enantiophylla J.M.Coult. & Rose: Z jenož jednej družinu:
Enantiophylla heydeana J.M.Coult. & Rose
Mathiasella Constance & C.Hitchc.: Z jenož jednej družinu:
Mathiasella bupleuroides Constance & C.L.Hitchc.
Myrrhidendron J.M.Coult. & Rose
Prionosciadium S.Watson
Rhodosciadium S.Watson
Tribus Bupleureae Spreng. (snadź swójska podswójba Bupleuroideae S.L.Pan.): Z jeničkim rodom:
Přerostnik (Bupleurum L.): Ze 180 do 190 družinami prěnjotnje w měrnej conje sewjerneje połkuli rozšěrjene.
Tribus Careae Baill.:
Aegokeras Raf.
Sróčnik (Aegopodium): Z pjeć hač sydom družinami a rozšěrjenje w Europje a Aziji.
Kimjelčka (ród)[21][22] (Carum L., Syn.: Selinopsis Coss. & Durieu): 20 hač 30 družinow je w Europje, sewjernej Africe a Aziji rozšěrjene[23]. Na př.:
Kimjelčka[21][22] (Carum carvi) L.: Domizna leži w krajach wokoło Srjedźneho morja a w Prědnjej Aziji.
Carum multiflorum (Sm.) Boiss.: Domizna je wuchodny region Srjedźneho morja.
Cyclospermum Lag.
Serpjenc (Falcaria Fabr.): Na př.: wšědny serpjenc (Falcaria vulgaris).
Fuernrohria K.Koch
Grammosciadium DC.
Rhabdosciadium Boiss.
Tribus Choritaenieae Magee, C.I.Calviño, M.Liu, S.R.Downie, P.M.Tilney & B.-E. van Wyk: Z jeničkim rodom:
Choritaenia Benth.: Z jeničkej družinu:
Choritaenia capensis Burtt Davy: Wustupuje w južnej Africe.
Tribus Echinophoreae Benth.:
Anisosciadium DC.[24]: Domizna něhdźe třoch družinow leži w Bliskim wuchodźe.
Dicyclophora Boiss.: Z jeničkej družinu:
Dicyclophora persica Boiss.: Domizna leži w Iranje.
Echinophora L.: Něhdźe dźesać družinow je wot regiona Srjedźneho morja přez Balkanowu połkupku a Ukrainu ale tež přez zapadnu Aziju hač do regiona Kawkaza rozšěrjene. Jedna družina tutoho roda je Echinophora spinosa.
Tribus Saniculeae Burnett: Z wósom rodami a něhdźe 333 družinami:
Bělan[30] (Astrantia L.): Z dźesać družinami a přewažnym rozšěrjenjom w Europje.
Mannstreu (Eryngium L.): Z něhdźe 230 hač 250 družinami we wšěch měrnych a ćopłych regionach, předewšěm w Centralnej Americe a Južnej Americe.
Hacquetia Neck. ex DC.: Z jeničkej družinu:
Schaftdolde (Hacquetia epipactis DC.): Wustupuje předewšěm w srjedźnej Europje.
Hojawa[31][32] (Sanicula L.): Z něhdźe 37 hač 40 družinami a hłownym rozšěrjenjom w Sewjernej Americe a wuchodnej Azeji; jedna družina wustupuje w srjedźnej Europje.
Lubčik[43][44] (Levisticum Hill (Syn.: Hipposelinum Britton & Rose)): Něhdźe tři družiny su w Afghanistanje, juhozapadnej Aziji, Europje a sewjernej Americe rozšěrjene[11]; na př.
Liebstöckel (Levisticum officinale W.D.J.Koch): Prěnjotna družina leži w zapadnej Aziji.
Maćica (Ligusticum L.): Z něhdźe 48 družinami, na př.:
↑
Steven R. Downie, G. M. Plunkett, M. F. Watson, K. Spalik, D. S. Katz-Downie, C. M. Valiejo-Roman, E. I. Terentieva, A. V. Troitsky, B.-Y. Lee, J. Lahham, A. El-Oqlah: Tribes and clades within Apiaceae subfamily Apioideae: the contribution of molecular data. In Edinburgh Journal of Botany, 58 (2), 2001, S. 301–330, doi:10.1017/S0960428601000658, (PDF, 10,5 MB).
↑F.-J. Sun, S. R. Downie, & R.L. Hartman: An ITS-based phylogenetic analysis of the perennial, endemic Apiaceae subfamily Apioideae of western North America. In Systematic Botany, 29 (2), 2004, S. 419–431, doi:10.1600/036364404774195601, (PDF).
↑A. R. Magee, C. I. Calviño, M. Liu, S. R. Downie, P. M. Tilney & B.-E. van Wyk: New tribal delimitations in African Apiaceae. In South African Journal of Botany, 75 (2), 2009, S. 410–411, doi:10.1016/j.sajb.2009.02.077.
↑GRIN Taxonomy for Plants. Genera of Apiaceae. W: Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture - Agricultural Research Service, Beltsville Area, wotwołany dnja 17. decembra 2011 (jendźelšćina).
↑The Plant List. A working list of all plant species. 2010-01-01 aktualisiert, wotwołany dnja 24. januara 2012 (jendźelšćina, Apiaceae - Einschätzung von Artennamen hinsichtlich des Wahrscheinlichkeitsgrades ihrer Gültigkeit).
↑Details for: Apiaceae. Included taxa. W: The Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem, 2011-01-00 aktualisiert, wotwołany dnja 24. januara 2012 (jendźelšćina).
↑C.J.Webb: Breeding Systems and the Evolution of Dioecy in New Zealand apioid Umbelliferae. W: Society for the Study of Evolution (wud.): Evolution. 33, Nr. 2, St. Louis 1979, ISSN 00143820, str. 662 (retrodigitalisiert von JSTOR, wotwołany dnja 17. decembra 2011).
↑Anthony Richard Magee, Ben-Erik van Wyk, Patricia M. Tilney, Fatima Sales, Ian Hedge, Stephen R. Downie: Billburttia, a new genus of Apiaceae (tribe Apieae) endemic to Madagascar. W: Plant Systematics and Evolution. Nr. 283, Springer Verlag, Wien u.a. 2009, ISSN 1615-6110, str. 237–245 (Online, wotwołany dnja 18. decembra 2011).
↑Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 209.
↑Alessio Papini, Francesca Banci, Enio Nardi: Molecular evidence of polyphyletism in the plant genus Carum L. (Apiaceae). W: Sociedade Brasileira de Genética (wud.): Genetics and Molecular Biology. 30, Nr. 2, São Paulo März 2007, ISSN 1415-4757, doi:10.1590/S1415-47572007000300029 (PDF-Datei Online, 218,26KB).
↑ 24,024,1Taxon: Tribe Echinophoreae. Classification by Systema Naturae 2000. W: The Taxonomicon. wotwołany dnja 24. januara 2012 (jendźelšćina).
↑Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 37.
↑GRIN Taxonomy for Plants. Taxon: Coelopleurum Ledeb.. W: Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture - Agricultural Research Service, Beltsville Area, wotwołany dnja 5. oktobra 2011 (jendźelšćina).
↑GRIN Taxonomy for Plants. Taxon: Sphenosciadium A.Gray. W: Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture - Agricultural Research Service, Beltsville Area, wotwołany dnja 5. oktobra 2011 (jendźelšćina).