Everestfjall
Everestfjall séð frá Kala Patthar
Hæð	8848,86 m. yfir sjávarmáli
Staðsetning	Landamæri Nepal og Kína (Tíbet)
Fjallgarður	Himalajafjöll

Everest (þekkt sem Sagarmāthā í Nepal og Chomolungma í Tíbet) er hæsta fjall jarðar, alls 8.848,86 metrar yfir sjávarmáli samkvæmt opinberum mælingum kínverska ríkisins frá október 2005. Tindur þess er í Tíbet en fjallshryggurinn neðan hans aðskilur Nepal og Tíbet, þ.e.a.s. að landamæri þeirra liggja um hrygginn.

Árið 1865, var Everest valið sitt formlega nafn á ensku af hinu Konunglega Félagi um Landafræði (the Royal Geographical Society), eftir uppástungu Andrew Waugh, sem gegndi nokkurs konar stöðu við kortlagningar innan breska stjórnarinnar á Indlandi, og valdi hann nafn forvera síns í því starfi, Sir George Everest, og var það góðtekið þrátt fyrir andmæli hans.

Meira en 4000 manns hafa klifið fjallið en yfir 200 manns hafa látist við það ^[1] Árið 2017 hrundi hið svokallaða Hillary þrep sem var 12 metra klettaveggur nálægt tindinum. ^[2]

Mikið af rusli hefur safnast upp á leiðum fjallsins en árið 2018 var til dæmis gert átak í losun þess og fyrirhugað er að fljúga burt með 100 tonn af ruslinu. Súrefniskútar, dósir og klifurbúnaður er áberandi. ^[3]

Fyrstu menn á fjallið

Fyrstu menn á tindinn voru Ný-Sjálendingurinn Edmund Hillary og nepalskur leiðsögumaður hans, Tenzing Norgay, og náðu þeir tindinum 29. maí 1953 um 11:30 að morgni. Þetta var níundi breski leiðangurinn.

Spurningar eru þó uppi um hvort Bretarnir George Mallory og Andrew Irvine hafi komist á tindinn 24 árum áður, en þeir týndust báðir á fjallinu. Lík George fannst árið 1999 í 8530 metra hæð. Tvær vísbendingar gefa sérstaklega til kynna að þeir félagar hafi komist á tindinn:

• George Mallory var vanur að vera með mynd af eiginkonu sinni í vasanum. Myndin fannst hins vegar ekki og því er haldið að Mallory hafi grafið myndina í ísinn á tindinum.
• Snjógleraugu George voru í vasa hans, sem bendir til þess að þeir hafi verið á göngu að nóttu til og fallið. Ef þeir hafi náð tindinum seinni part dags hafa þeir þurft að ganga niður um kvöldið og nóttina og þá er ekki þörf fyrir gleraugun.

Íslendingar á Everest

Fyrstu Íslendingarnir til að klífa Everest voru þeir Björn Ólafsson, Einar Stefánsson og Hallgrímur Magnússon sem komust á tind fjallsins að morgni 21. maí 1997.

• Þann 16. maí 2002 komst Haraldur Örn Ólafsson á tind Everest en það var lokahluti leiðangurs hans sem fólst í því að komast á norður og suður heimskautin og hæstu tinda allra heimsálfa.

• Vilborg Arna Gissurardóttir komst á hátind fjallsins 21. maí árið 2017 fyrst íslenskra kvenna.

• Leifur Örn Svavarsson er eini Íslendingurinn sem komist hefur á topp Everest oftar en einu sinni. Fyrst náði Leifur toppi Everest 23. maí 2013 og aftur 23. maí 2019. Fyrri ferðina fór Leifur að norðanverðu en allir aðrir hafa farið að sunnanverðu.
• Ingólfur Geir Gissurarson 21. maí 2013.
• Bjarni Ármannsson og Lýður Guðmundsson 23. maí 2019.
• Heim­ir Fann­ar Hall­gríms­son og Sig­urður Bjarni Sveins­son náðu toppi Everest fjalls sunnudaginn 23. maí 2021.
• Höskuldur Tryggvason komst á toppinn 21. maí 2024. Daginn eftir skellti hann sér á topp Lohtse sem er 8.516 m.y.s. (4 hæsta fjall heims)

Tengill

• Sérsíða mbl.is um fyrsta íslenska leiðangurinn á Everest

Tilvísanir

1. ↑ Death in the clouds: The problem with Everests 200+ bodies BBC, skoðað 24. maí, 2017.
2. ↑ Þrír Everest-farar látnir og einn týndur Rúv, skoðað 22. maí, 2016.
3. ↑ Everest clean-up campaign aims to airlift 100 tonnes of waste BBC, skoðað 18. mars, 2018.