| Vestræn heimspeki Fornaldarheimspeki | |
|---|---|
 | |
| Nafn: | Herakleitos |
| Fæddur: | um 535 f.Kr. |
| Látinn: | um 475 f.Kr. |
| Skóli/hefð: | Jóníska náttúruspekin |
| Helstu ritverk: | Um náttúruna |
| Helstu viðfangsefni: | frumspeki, þekkingarfræði |
| Markverðar hugmyndir: | afstæði og algildi, sýnd og reynd, lögmálið |
| Áhrifavaldar: | Hómer, Hesíódos, Pýþagóras, Xenofanes |
| Hafði áhrif á: | Parmenídes, Kratýlos, Platon, Ænesidemos, Friedrich Nietzsche, Martin Heidegger, Karl Popper |
Herakleitos frá Efosos (forngríska: Hράκλειτος; 535 f.Kr.-475 f.Kr.) var heimspekingur og einn af forverum Sókratesar. Lítið er vitað um Herakleitos. Heimspeki hans hafði áhrif á Aristóteles, Platon og stóuspekina og síðar á heimspekinga 19. aldar.
Hugmyndir Herakleitosar eru helst tvær og hafa haft töluverð áhrif. Annarsvegar kenning hans um einingu andstæðna (vegurinn upp og vegurinn niður er einn og hinn sami, brot 60) og að átök milli andstæðna orsaki sífelldar breytingar. Hinsvegar kenningin um að allt sé hverfullt. Síðari hugmyndin er merkileg að því leytinu til að menn höfðu verið gjarnir á að trúa á eitthvað sem væri eilíft fram til þessa. Honum er einnig gjarnan tileinkuð hugmyndin um logos.
