Skipulagsstofnun er opinber stofnun íslenska ríkisins sem hefur það hlutverk að hafa eftirlit með framkvæmd skipulagslaga, veita ráðgjöf og fylgjast með stöðu skipulagsmála hjá sveitarfélögunum. Stofnunin veitir umsagnir um ágreiningsmál á sviði skipulags- og byggingarmála, og metur umhverfisáhrif fyrirætlaðara mannvirkja. Stofnun hefur það einnig á sinni könnu að fylgjast með og veita upplýsingar um ferlimál fatlaðra.
Umhverfisráðherra fer með yfirstjórn skipulags- og byggingarmála. Skipulagsstjóri ríkisins er forstjóri Skipulagsstofnunar, hann er skipaður af umhverfisráðherra til 5 ára í senn. Skipulagsstjóri er Stefán Thors. Skipulagsstofnun skiptist í þrjú svið: skipulags- og byggingarsvið, umhverfissvið og þjónustusvið. Hjá stofnuninni starfa 18 manns.
Í stefnu stofnunarinnar segir m.a. að „Skipulagsstofnun [vilji] stuðla að umhverfisvernd og vinna markvisst að markmiðum sjálfbærrar þróunar varðandi ákvarðanir um landnotkun, mannvirkjagerð og byggðaþróun.“
Í ágúst 2001 synjaði Skipulagsstofnun leyfi til byggingar á Kárahnjúkavirkjun vegna umhverfisskaða. Þáverandi umhverfisráðherra, Siv Friðleifsdóttir, ákvað að hundsa úrskurðinn.
