Vetera I e II (infra) cum canabis et Colonia Ulpia Traiana prope hodiernum Xantum (supra).
Canabae sive canabae legionis fuerunt vici civiles, qui tempore Romano circum castra stativa orti sunt.
Verbum "canabae"
Canaba (kanaba, cannaba, canava, canapa), ae, f. valebat:
cellam promptuariam sive tugurium ad copias (cibaria, vinum, oleum etc.) conservandas,
tabernam,
tabernas sive casas tabernariorum, qui exercitum secuti sunt. Cum ut castra etiam tabernae stativae factae sint, forma pluralis canabae paulatim sedes tabernariorum necnon omnium, qui circa castra considerunt, signficabat.[1]
Historia
Notio primum tempore Augusti ad vicos iuxta castra in Germania denotandos adhibita est.[2] Quod in canabis populus provinciarum ac milites conveniebant, non solum ad milites suppeditandos, sed etiam ad cultum humanum civilemque Romanorum propagandum maximi momenti erant. Status iuridicuscanabarum variabat. Canabae parvi vici vocabantur, aliae, qui decursu annorum creverant, administratione propria cum magistratibus usae in municipia et etiam colonias profectae sunt, interdum thermis ac amphitheatro instructae.[2]
Exempla canabarum legionis ab archaeologis effossarum in variis castris (ut puta Carnunto, Moguntiaco, Veteribus) videri possunt.
Canabae et legiones secundum limitem Romanum
Castra legionum Romanarum cum canabis circa annum 80
Infra invenitur index 27 canabarum, quae circum castra ortae sunt (circa annum 80):
Joergensen, I. P.: De municipiis et coloniis aetate imperatorum Romanorum ex canabis legionum ortis. Gottingae (Univ., Diss.) 1871
Michaela Kronberger: Siedlungschronologische Forschungen zu den canabae legionis von Vindobona. Die Gräberfelder (Monographien der Stadtarchäologie Wien Band 1). Vindobonae 2005.
Yann Le Bohec: Die römische Armee. Stuttgardiae 1993 et denuo Hamburgi 2009, ISBN 978-3-86820-022-5, S. 262f.
Harald von Petrikovits: Die Canabae Legionis. In: 150 Jahre Deutsches Archäologisches Institut, 1829-1979. Mogontiaci 1981, ISBN 3-8053-0477-3. p. 165-175
