Hypaspistae (Graece: ὑπασπισταί; Latine fere "qui scuta ferunt" vel "qui scutis proteguntur") fuerunt hoplitae Macedonici exercitūs copiarumque Diadochorum, post Alexandri Magni mortem.
Arrianus historicus totum defert nomen hypaspistarum ὑπασπισταὶ τῶν ἑταίρων[1] fuisse, id est "qui scuta ferunt comitum".
Sane hypaspistae ut Graeci hoplitae ornabantur, nonnullis interpositis mutationibus. Nam scutis ornabantur latis gravibusque (opla seu aspides, sing. oplon et aspis) ex ligno aereque; metallicis seu linteis loricis cum ocreis; aeneis cassidibus; hastis solito longioribus, quibus Iphicrates Atheniensis quoque hoplitas ornaverat suos in bello Corinthio; gladiis unius aciei (kopís) vel acierum duarum (xiphos).
Ad phalangis latus dextrum, sinistro debilius, defendendum apti hypaspistae erant una cum hetaeris et expeditis militibus; praesertim hypaspistis protegendum erat pezetaerorum dextrum latus, ob scutorum absentiam[2][3] sarissarumque pondus. Ad hoc haud difficulter propter belli apparatum locum hypaspistae mutabant: qua re et Philippus II et Alexander his usi sunt et defendendi et aggrediendi causa.