Pierre-Simon Laplace
Pierre-Simon Laplace sebagai Canselor Senat Empayar Perancis Pertama
Kelahiran(1749-03-23)23 Mac 1749
Beaumont-en-Auge, Normandy, Kerajaan Perancis
Meninggal dunia5 Mac 1827(1827-03-05) (umur 77)
Paris, Kerajaan Perancis
WarganegaraPerancis
Pusat pendidikanUniversiti Caen
Terkenal keranaMekanik cakerawala
Persamaan Laplace
Pengoperasi Laplace
Transformasi Laplace
Kerjaya saintifik
BidangAstronomi
Matematik
InstitusiÉcole Militaire (1769–1776)
Penasihat akademikJean d'Alembert
Christophe Gadbled
Pierre Le Canu
Pelajar terkemukaSiméon Denis Poisson
Napoleon Bonaparte

Pierre-Simon, Marquis de Laplace (/ləˈplɑːs/; Perancis: [pjɛʁ simɔ̃ laplas]; 23 Mac 1749 – 5 Mac 1827) adalah seorang sarjana dan polimat Perancis yang kerjanya penting dalam perkembangan kejuruteraan, matematik, statistik, fizik, astronomi, dan falsafah. Beliau merumuskan dan memperluas kerja para pendahulunya dalam lima jilid Mécanique céleste (Mekanika Langit) (1799–1825). Karya ini menterjemahkan kajian geometri mekanik klasik kepada satu berdasarkan kalkulus, membuka rangkaian masalah yang lebih luas. Dalam statistik, tafsiran kebarangkalian Bayesian dikembangkan terutamanya oleh Laplace.[1]

Laplace merumuskan persamaan Laplace, dan merintis transformasi Laplace yang muncul dalam banyak cabang fizik matematik, sebuah bidang yang beliau berperanan penting dalam membentuk. Operator pembezaan Laplace, yang digunakan secara meluas dalam matematik, juga dinamakan sempena beliau. Beliau merumuskan semula dan mengembangkan hipotesis nebula mengenai asal usul Sistem Suria dan merupakan salah seorang saintis pertama yang mencadangkan idea yang serupa dengan lubang hitam,[2] dengan Stephen Hawking menyatakan bahawa "Laplace pada dasarnya meramalkan kewujudan lubang hitam".[3]

Laplace dianggap sebagai salah seorang saintis terhebat sepanjang masa. Kadang-kadang dirujuk sebagai Newton Perancis atau Newton dari Perancis, beliau digambarkan sebagai memiliki keupayaan matematik semulajadi yang fenomenal yang lebih unggul daripada hampir semua kontemporarinya.[4] Beliau adalah pemeriksa Napoleon ketika Napoleon lulus dari École Militaire di Paris pada tahun 1785.[5] Laplace menjadi seorang count dalam Empayar Perancis Pertama pada tahun 1806 dan dinamakan sebagai seorang marquis pada tahun 1817, selepas Pemulihan Bourbon di Perancis.

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ Stigler, Stephen M. (1986). The History of Statistics: The Measurement of Uncertainty before 1900. Harvard University Press, Chapter 3.
  2. ^ Montgomery, Colin; Orchiston, Wayne; Whittingham, Ian (2009). "Michell, Laplace and the Origin of the Black Hole Concept". Journal of Astronomical History and Heritage (dalam bahasa Inggeris). 12 (2): 90–96. doi:10.3724/SP.J.1440-2807.2009.02.01. ISSN 1440-2807. S2CID 55890996.
  3. ^ S.W. Hawking and George F.R. Ellis, The Large Scale Structure of Space-Time, Cambridge University Press, 1973, p. 364.
  4. ^ Clerke, Agnes Mary (1911). "Laplace, Pierre Simon" . Encyclopædia Britannica (dalam bahasa Inggeris). 16 (ed. ke-11). m/s. 200–202.
  5. ^ Hankins, Thomas L. (2006). "Pierre Simon Laplace, 1749–1827: A Determined Scientist (Book review)". Physics Today. 59 (9): 62–64. doi:10.1063/1.2364251.

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]
Umum
Perpustakaan negara
Kamus biografi
Pangkalan data saintifik
Lain-lain
Kategori