Sebahagian dari siri
Sajian
Sajian Hidangan
Sarapan Sarapan kedua Sarapan lewat pagi Minum pukul sebelas pagi (Kudapan) Makan tengah hari (Merarau) Minum petang/cicipan Makan malam Makan lewat malam (Gabi) Snek
Komponen dan Juadah
Amuse-bouche Makan malam sajian penuh Hors d'oeuvre Pencuci mulut Entrée Entremet Juadah utama Penyediaan makanan Hidangan sampingan
Konsep berkaitan
À la carte Bankuet Bufet Masakan senarai Minuman Makan Makanan Sejarah sarapan Table d'hôte Etika makan
l b s

Santapan atau sajian adalah satu kesempatan makan yang berlaku pada masa yang tertentu dan termasuk, makanan yang disediakan khusus, atau makanan yang dimakan ketika itu.^[1][2] Nama yang digunakan untuk juadah tertentu berbeza-beza, bergantung kepada budaya orang yang bercakap, masa pada hari tersebut, atau saiz hidangan.

Santapan berlaku terutamanya di rumah, restoran, dan kafeteria, namun boleh berlaku di mana-mana. Hidangan tetap berlaku setiap hari, biasanya beberapa kali sehari. Santapan khas biasanya diadakan bersempena dengan majlis-majlis seperti hari jadi, perkahwinan, ulang tahun dan perayaan. Santapan adalah berbeza daripada snek kerana makanan adalah umumnya lebih besar, lebih pelbagai, dan pengisian lebih daripada makanan ringan.^[3]

Santapan biasa

Waktu makan

Jenis-jenis juadah dihidangkan atau dimakan pada bila-bila masa berbeza mengikut adat dan lokasi. Dalam kebanyakan budaya moden, tiga hidangan utama dimakan: pada waktu pagi, awal petang, dan petang. Di samping itu, nama-nama makanan sering ditukar ganti dengan adat. Selain "sarapan", nama-nama waktu makan ini boleh berbeza dari kawasan ke kawasan atau bahkan dari keluarga ke keluarga.

• Sarapan dimakan dalam tempoh satu atau dua jam selepas seseorang bangun pada waktu pagi.^[4]
• Makan tengah hari, merarau atau makan siang dimakan sekitar tengah hari, biasanya antara 11 pagi dan 2 petang. Di sesetengah kawasan, nama untuk hidangan ini bergantung kepada kandungannya.^[5]
• Makan lewat malam (gabi) atau makan malam atau teh dimakan pada waktu petang ke malam. Di sesetengah kawasan, nama untuk hidangan ini bergantung kepada kandungannya, tetapi ramai penutur bahasa Inggeris menggunakan "supper" untuk hidangan ini tanpa mengira saiz.^[6]

Lain-lain jenis santapan

• Barbeku ialah juadah di mana makanan (biasanya daging atau ikan) yang dimasak di luar rumah di atas api terbuka atau panggangan mudah alih.^[7]
• Banquet adalah makan besar rasmi yang mewah dengan banyak tetamu dan hidangan.^[8]
• Istimewa pinggan biru (blue-plate special) adalah istilah yang digunakan di Amerika Syarikat oleh restoran-restoran yang merujuk kepada hidangan yang khas berharga rendah, biasanya berubah-ubah setiap hari.
• Sarapan lewat pagi adalah makanan lewat pagi, biasanya lebih besar daripada sarapan dan biasanya menggantikan sarapan pagi dan makan tengah hari; ia adalah yang paling biasa pada hari Ahad. Sarapan lewat pagi berasal dari England dalam tahun 1800-an, dan pada tahun 1930-an menjadi popular di Amerika Syarikat.^[9]
• Bufet biasanya melibatkan pengunjung melayani diri mereka daripada makanan yang diletakkan di kawasan awam. Bufet berkesan untuk menyaji kepada ramai orang sekali gus, dan sering dilihat dalam tetapan institusi, seperti konvensyen perniagaan atau parti besar. Beberapa restoran juga menawarkan bufet, seperti bufet berbuka puasa atau secara khusus bufet restoran.
• Minum pukul sebelas pagi, juga dikenali sebagai "teh pagi" atau "kudapan", adalah merupakan santapan makanan ringan^[10] dan minuman yang diambil pada lewat pagi selepas sarapan pagi dan sebelum makan tengah hari.
• Santapan terakhir adalah hidangan yang dihidangkan kepada banduan sebelum dihukum mati.^[11]
• Hidangan makanan berbilang ialah juadah hidangan pelbagai dihidangkan dalam urutan.

• Makan malam santapan penuh dalam bentuk yang paling mudah, boleh terdiri daripada tiga atau empat santapan, seperti sup, salad, daging dan pencuci mulut. Dalam majlis makan formal, makan malam santapan penuh boleh terdiri daripada banyak hidangan, dan dalam keadaan tertentu hidangan-hidangan dirancang dengan teliti untuk melengkapi secara gastronomi antara satu sama lain.
• Sajian utama adalah hidangan yang diketengahkan atau utama dalam hidangan yang terdiri daripada beberapa hidangan. Ia biasanya mengikuti entrée hidangan ("kemasukan "). Di Amerika Syarikat ia sendiri mungkin sebenarnya dipanggil "entree".

• Sajian atas Roda (Meals on Wheels) adalah makanan dihantar sebagai perkhidmatan untuk rumah orang yang tidak dapat menyediakan makanan sendiri.^[12]
• Sajian rantaian (Meal train) biasanya diadakan selepas peristiwa-peristiwa hidup yang penting, termasuk kelahiran, pengangkatan, pembedahan, penyakit, kematian, perceraian, pekerjaan baru, atau berpindah ke masyarakat baru. Rakan-rakan yang prihatin, keluarga, rakan sekerja, ahli-ahli jemaah, jiran, dan masyarakat menunjukkan kegembiraan atau belas kasihan mereka melalui penghantaran makanan yang dianjurkan.
• Piknik atau perkelahan adalah juadah luar di mana seseorang membawa makanan, seperti sandwic atau hidangan yang disediakan (kadang-kadang dalam bakul berkelah). Ia sering berlaku di kawasan semula jadi atau rekreasi, seperti taman, hutan, pantai atau rumput. Pada pemanduan atau perjalanan yang panjang, berkelah boleh berlaku di perhentian di tepi jalan seperti kawasan rehat. Santapan berkelah sering diambil di meja berkelah.
• Potluck atau juadah bawaan ialah perhimpunan orang di mana setiap orang atau sekumpulan orang boleh menyumbang hidangan makanan yang disediakan oleh orang atau kumpulan tersebut, untuk dikongsi bersama di kalangan kumpulan yang hadir.
• Sarapan kedua adalah juadah tengah hari tradisional yang disajikan di bahagian Eropah Tengah, seperti Austria, Bavaria (Jerman) dan Poland.
• Juadah teh boleh merujuk kepada mana-mana makanan atau waktu makan yang berbeza, bergantung kepada adat resam sesebuah negara dan sejarah meminum teh. Walau bagaimanapun, di negara-negara di mana penggunaan istilah ini adalah perkara biasa, pengaruh umumnya adalah daripada orang-orang yang terdahulu ketika kewujudan Empayar British (kini Negara-Negara Komanwel). Teh santapan boleh jadi kecil atau besar.

• Minum petang adalah hidangan tengah hari, biasanya diambil pada 4 petang, yang terdiri daripada makanan ringan seperti sandwic, kek kecil dan skon dengan teh.^[13]

• Minum lewat petang ialah santapan British biasanya dimakan pada awal malam.^[13]

• Tiffin adalah sarapan kedua atau makan tengah hari ringan,^[14] yang paling biasa di India. "Tiffin" boleh merujuk kepada makan tengah hari yang dibungkus kemas atau yang dihantar melalui dabbawala di Mumbai kepada pekerja-pekerja di bandar.^[15]
• Réveillon adalah makan malam perayaan panjang yang diadakan pada malam Krismas bagi negara berbahasa Perancis.
• Makanan suci, seperti Eukaris, satu bentuk teofagi atau upacara simbolik.
• Hidangan simbolik, seperti telah disediakan untuk atau diwakili dalam kuburan, telah direka untuk kegunaan oleh si mati dalam alam barzakh. Mereka sering diwakili dalam seni pengebumian.
• Sarapan perkahwinan adalah makan malam yang diberikan kepada pengantin perempuan, pengantin lelaki, dan tetamu pada resepsi perkahwinan yang mengikuti sebaik selepas upacara perkahwinan di United Kingdom, Australia, Jerman, Austria dan Scandinavia.

• Makan malam raptai – tradisi majlis pra-perkahwinan di Amerika Utara, biasanya diadakan selepas raptai perkahwinan dan malam sebelum majlis perkahwinan.

• Yum cha ialah juadah Kantonis pagi atau petang di mana hidangan dim sum^[16] dan teh dihidangkan. Di Amerika Syarikat dan UK, perkataan dim sum sering digunakan di tempat yum cha.

• 
  Makanan yang ringkas sering terdiri daripada roti dan/atau daging Albert Anker, Still life Excess (1896)
• 
  Minum petang
• 
  Makanan sarapan lewat pagi
• 
  Orang menikmati perkelahan

Lihat juga

Jenis-jenis santapan

Struktur santapan dalam masakan

Istilah dan konsep berkaitan

Rujukan

Bacaan lanjut

• Flandrin, Jean Louis (2007). Arranging the Meal: A History of Table Service in France. University of California Press. ISBN 0520238850
• Latham, Jean (1972) The pleasure of your company: a history of manners & meals, London: A. and C. Black. ISBN 0713612649
• Pollan, Michael (2006). The Omnivore's Dilemma: A Natural History of Four Meals. Penguin. ISBN 1594200823
• This, Hervé (2009). Building a Meal: From Molecular Gastronomy to Culinary Constructivism. Columbia University Press. ISBN 0231144660

Pautan luar

Wikipetik mempunyai koleksi petikan mengenai: Santapan

• “What Time is Dinner?” – a historian looks at the evolution of mealtimes.
• Easy meals on budget and cheap and healthy eating tips by Ali Khairat.
• “Small meals or big ones?” – a comparison of the number of meals taken per day.