Gebeurtenissen
Algemeen
- 1900 - Ndjamena, de hoofdstad van het Afrikaanse land Tsjaad, wordt gesticht door de Franse commandant Émile Gentil onder de naam Fort Lamy.
- 1953 - De Nieuw-Zeelander Edmund Hillary en de Nepalese Sherpa Tenzing Norgay bereiken als eerste mensen de top van de Mount Everest.
- 1954 - Start van de allereerste Bilderberg-conferentie, die op initiatief van prins Bernhard plaatsvindt in hotel De Bilderberg in de bossen van Oosterbeek bij Arnhem.
- 1959 - Onder de bietenakker van boer Boon in Slochteren boort de NAM aardgas aan.
- 1993 - Een aanslag door brandstichting op een huis in de Duitse stad Solingen kost aan vijf Turkse bewoners het leven, met als reacties grote demonstraties en in Nederland de kaartenactie Ik ben woedend.
- 1999 - Een verwoestende brand in de Tauerntunnel kost aan 12 mensen het leven.
- 2006 - Aanvang modderstroom van extreme omvang in Sidoarjo op Oost-Java na boring.
- 2009 - Kapitein van het Korps Commandotroepen Marco Kroon wordt geridderd voor de hoogste Nederlandse militaire onderscheiding, de Militaire Willems-Orde der 4e Klasse. Dit is voor het eerst sinds 55 jaar.
- 2015 - Vulkaan Shindake op het Zuid-Japanse eiland Kuchierabujima barst totaal onverwachts uit
- 2018 - Een man schiet een man dood en daarna twee agentes in Luik.
Economie
- 1992 - Een tweedaagse internationale conferentie over hulp aan Mongolië besluit in Tokio economische hulp ter waarde van 320 miljoen dollar te verlenen. Het Centraal-Aziatische land kampt met een ernstig gebrek aan voedsel, nu de import uit de voormalige Sovjet-Unie uitblijft.
- 2014 - De leiders van Kazachstan, Rusland en Wit-Rusland stichten een economische unie, die op 1 januari 2015 van start moet gaan en luistert naar de naam Euraziatische Economische Unie.
Infrastructuur
- 1884 - De Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen wordt opgericht.
- 1914 - De RMS Empress of Ireland botst tegen het Noorse steenkoolvrachtschip Storstad, en zinkt binnen 14 minuten. Van de 1477 passagiers aan boord overleven slechts 465 passagiers de ramp.
- 1955 - Eerste file in Nederland.
- 1988 - De treindienst van Kerkrade naar Schin op Geul wordt opgeheven.
Kunst en cultuur
- 1912 - De première van het ballet L'après-midi d'un faune van Claude Debussy door het Ballets Russes eindigt in een schandaal.
- 1913 - In Parijs gaat het ballet Le Sacre du printemps van Igor Stravinsky in première.
Media
- 1886 - John Pemberton begint Coca-Cola te adverteren.
- 1926 - De Nederlandse publieke omroep VPRO wordt opgericht.
- 1969 - Een nieuwe Nederlandse omroepwet treedt in werking: de NTS en de NRU gaan op in de NOS.
- 2010 - Het derde seizoen van televisieprogramma X-factor wordt gewonnen door Jaap (Reesema).[1]
Oorlog
- 363 - Keizer Julianus Apostata bereikt de Perzische hoofdstad Ctesiphon. Koning Sjapoer II vermijdt een confrontatie en past de tactiek van de verschroeide aarde toe. Door voedselgebrek moet het Romeinse leger zich terugtrekken langs de Tigris.
- 1453 - Sultan Mehmet II verovert Constantinopel, waarmee een eind komt aan het Byzantijnse Rijk.
- 1940 - Seyss-Inquart aanvaardt het ambt van rijkscommissaris in Nederland.
Politiek
- 1790 - Rhode Island sluit zich als laatste aan bij de groep van voormalig Britse kolonies die sinds de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring samen de Verenigde Staten vormen.[2]
- 1848 - Wisconsin wordt de 30e staat van de Verenigde Staten.[3]
- 1972 - De wereldleiders Nixon en Brezjnev ondertekenen in Moskou het eerste SALT-verdrag.
- 1982 - Beëdiging van het kabinet-Van Agt III in Nederland.
- 1990 - De Akkoorden tot oprichting van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling worden ondertekend.
- 1990 - Boris Jeltsin wordt verkozen tot president van de zich soeverein verklaarde Russische Republiek.
- 2002 - In Nederland wordt de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) omgedoopt in Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD).
- 2005 - De Europese Grondwet wordt bij een referendum door de Franse kiezers bij een opkomst van meer dan 70% verworpen: 55% tegen, 45% voor.
- 2012 - De vroegere Zuid-Afrikaanse president Nelson Mandela (93) vertoont zich voor het eerst in acht maanden op televisie.
- 2017 - Bij een demonstratie in de Venezolaanse hoofdstad Caracas raken twee oppositieleiders gewond, Henrique Capriles en Carlos Paparoni.
Religie
- 1605 - Kroning van Paus Paulus V in Rome.
- 1724 - Kardinaal Pietro Francesco Orsini wordt gekozen tot Paus Benedictus XIII.
- 1920 - Priesterwijding van Giovanni Battista Montini door bisschop Giacinto Gaggia van Brescia (Italië).
- 1954 - Heiligverklaring van Paus Pius X in Rome door Paus Pius XII
Sport
- 1919 - Het Braziliaans voetbalelftal wint de derde editie van de Copa América door in de finale titelhouder Uruguay met 1-0 te verslaan.
- 1932 - Oprichting van de Centrale Organisatie van Voetbal Scheidsrechters.
- 1958 - Het Ullevi-stadion in Göteborg, Zweden wordt geopend.
- 1965 - Bij wedstrijden in Walnut verbetert Harold Connolly voor de zevende en laatste keer het wereldrecord kogelslingeren. De Amerikaanse atleet komt ditmaal tot een afstand van 71,26 meter.
- 1966 - In Mexico-Stad wordt het Aztekenstadion officieel in gebruik genomen.
- 1974 - Feyenoord wint als eerste Nederlandse club de UEFA Cup door in De Kuip met 2-0 van Tottenham Hotspur te winnen.
- 1985 - In het Heizelstadion te Brussel komen 39 voetbalfans om het leven en raken honderden gewond voorafgaand aan de Europa Cup I-finale tussen Liverpool FC en Juventus FC.
- 1992 - Voetbalclub Borac Banja Luka uit Bosnië wint de laatste editie van de Mitropacup door BVSC Boedapest (Hongarije) na strafschoppen (5-3) te verslaan.
- 1996 - Rikkert Faneyte speelt namens Texas Rangers zijn laatste wedstrijd in het Amerikaanse profhonkbal.
- 2003 - Amsterdam wint op Hemelvaartsdag de landstitel in de Nederlandse hockeyhoofdklasse door Oranje Zwart met 3-2 te verslaan in de tweede wedstrijd uit de finale van de play-offs.
- 2005 - Atleet Gert-Jan Liefers verbetert in Hengelo zijn bijna drie jaar oude Nederlands record op de 3000 meter (7.42,95) met een tijd van 7.37,48.
- 2005 - De Oostenrijkse schansspringer Andreas Goldberger kondigt het einde van zijn topsportcarrière aan.
- 2011 - Alberto Contador wint de wielerronde Ronde van Italië. Beste Nederlander (9e) is verrassend Steven Kruijswijk.
- 2011 - ADO Den Haag bereikt voor het eerst sinds 23 jaar Europees voetbal door in Groningen na strafschoppen van FC Groningen te winnen.
- 2011 - In Hengelo verbetert atleet Churandy Martina van Rotterdam Atletiek het bijna vier jaar oude Nederlands record op de 100 meter van Guus Hoogmoed (10,15 seconden) met een tijd van 10,10 seconden.
- 2015 - Sepp Blatter wordt herkozen als president van wereldvoetbalbond FIFA. Hij wordt met een ruime meerderheid verkozen boven zijn enige uitdager Prins Ali bin Al-Hussein uit Jordanië. Enkele dagen later besluit hij op te stappen tegen een achtergrond van een corruptieschandaal.
Wetenschap en technologie
- 1898 - Instelling van de Nobelprijs.
- 1919 - Er treedt een totale zonsverduistering op die waarneembaar is in Chili, Peru, Bolivia, Brazilië en Centraal-Afrika, maar niet vanuit Nederland en België. Deze verduistering is de 32e in Sarosreeks 136.[4]
- 1919 - De Britse astronoom Sir Arthur Eddington organiseert twee identieke expedities naar Afrika en Brazilië om posities van sterren nabij de zon tijdens een totale zonsverduistering te kunnen bepalen. De waarneming van verschoven sterrenposities tijdens deze zonsverduistering bevestigt Albert Einsteins relativiteitstheorie.[5]
- 1959 - Oprichting van CODASYL (Informatica).
- 2023 - Lancering van de GSLV Mk II raket van Indian Space Research Organisation (ISRO) vanaf Satish Dhawan Space Centre voor de NVS-01 of IRNSS-1J missie met de gelijknamige navigatiesatelliet die deel moet gaan uitmaken van de regionale NVS navigatieconstellatie.[6]
.jpg)
