Gebeurtenissen
Algemeen
- 1871 - Een grote brand verwoest bijna zes vierkante kilometer van Chicago waarbij honderden mensen omkomen.[1] Ongeveer 250 mijl verderop vindt de bosbrand in Peshtigo plaats, die wordt beschouwd als de dodelijkste natuurbrand in de Amerikaanse geschiedenis.[2]
- 1904 - Een zware storm raast langs de Nederlandse kust. Verscheidene vissersvaartuigen zinken. Alleen uit Urk al komen 14 vissers om het leven.[3]
- 1934 - Bruno Hauptmann wordt aangeklaagd voor de moord op Charles Lindbergh Jr.[1]
- 1990 - Er vallen 21 Palestijnse doden en 300 gewonden bij schermutselingen op de Tempelberg in Jeruzalem.
- 2005 - Een zware aardbeving treft Pakistan.
- 2007 - RandstadRail 4 in Zoetermeer wordt volledig in gebruik genomen.
- 2010 - De zwaarste overstromingen in Thailand in decennia dreigen de stad Bangkok onder water te zetten. In de afgelopen weken treft het natuurgeweld 53 provincies, maakt miljoenen mensen dakloos en eist 255 doden. (Lees verder)
- 2015 - Bij een bombardement op een bruiloft in Jemen komen meer dan 50 mensen om het leven.
- 2016 - In Japan barst de vulkaan Aso uit. De regering waarschuwt onder andere voor asregen in de omgeving.
- 2016 - Uit onderzoek van het Vast Comité van Toezicht op de politiediensten naar de aanslagen van 13 november 2015 in de Franse hoofdstad Parijs komt naar voren dat de Belgische politie zeker dertien kansen heeft gehad om de aanslagen in het buurland te voorkomen.[4]
- 2016 - Bij een bombardement op een uitvaartcentrum in Sanaa, de hoofdstad van Jemen, vallen zeker 82 doden en meer dan 500 gewonden. Hier was juist de begrafenis bezig van de vader van sjeik Ali al-Rawishan.[5]
- 2016 - In de Amerikaanse stad Palm Springs schiet een gewapende man twee politieagenten dood.[6]
- 2017 - In Barcelona gaan honderdduizenden mensen de straat op om te protesteren tegen de onafhankelijkheid van Catalonië. Op verzoek van de Catalaanse burgerorganisatie SCC dragen de demonstranten Spaanse, Catalaanse en Europese vlaggen om eenheid uit te stralen.
- 2017 - De Turkse officier van justitie eist tot 15 jaar cel voor de directeur en tien andere medewerkers van Amnesty International in Turkije.
- 2017 - Ruim 140 duizend Balinezen zijn op de vlucht voor de dreigende uitbarsting van de vulkaan Gunung Agung.
- 2021 - Bij een aanslag door IS op een moskee in de Afghaanse stad Kunduz vallen zeker 50 doden en 140 gewonden.[7]
- 2022 - Wirdum in de provincie Groningen is het epicentrum van een aardbeving met een kracht van 3,1 op de schaal van Richter. Volgens het KNMI is het de sterkste beving van dit jaar en neemt de beving een gedeelde 5e plaats in de huidige top 10 van zwaarste aardbevingen in het Groningen-gasveld.[8]
- 2023 - In de Kameroense hoofdstad Yaoundé komen volgens lokale autoriteiten zeker 27 mensen om en raken meer dan 50 mensen gewond als gevolg van aardverschuivingen die zijn ontstaan door overstromingen doordat een rivier in de hoofdstad door hevige regenval buiten zijn oevers is getreden.[9]
Media
- 1960 - Het eerste nummer van TeleVizier verschijnt.
Oorlog
- 314 - Slag bij Cibalae: Keizer Constantijn de Grote verslaat zijn rivaal Valerius Licinius bij Cibalae (huidige Vinkovci) en behaalt een pyrrusoverwinning.
- 876 - Slag bij Andernach: Een Frankisch leger onder bevel van Lodewijk de Jonge verslaat bij Andernach (gelegen aan de Rijn) zijn oom Karel de Kale.
- 1573 - Alkmaars ontzet, de eerste Nederlandse overwinning gedurende de Tachtigjarige Oorlog.[1]
- 1912 - De Eerste Balkanoorlog breekt uit.
- 1939 - Duitsland annexeert westelijk Polen.[1]
Politiek
- 1600 - San Marino neemt een geschreven grondwet aan.[1]
- 1606 - Graaf Johan VI van Nassau-Siegen wordt opgevolgd door zijn zoons Willem Lodewijk, Johan VII, George, Ernst Casimir en Johan Lodewijk.
- 1650 - Keizer Ferdinand III verheft graaf Johan Lodewijk van Nassau-Hadamar in de rijksvorstenstand.
- 1842 - Huwelijk van erfgroothertog Karel Alexander van Saksen-Weimar-Eisenach en prinses Sophie der Nederlanden in Den Haag.
- 1967 - Che Guevara wordt in Bolivia gevangengenomen.[1]
- 1982 - In Polen wordt de vakbond Solidarność verboden.[1]
- 1990 - Het Britse pond sterling treedt toe tot het Europees Monetair Stelsel.[1]
- 1991 - Het parlement van Bangladesh kiest Abdur Rahman Biswas (65) tot president.
- 2000 - In België zijn er gemeente-, districts- en provincieraadsverkiezingen.
- 2006 - In België zijn er gemeente-, districts- en provincieraadsverkiezingen.
- 2012 - Ivoorkust heropent de grens met Ghana nadat het West-Afrikaanse land deze eind september had gesloten na een aanval van gewapende mannen op een controlepost.
- 2015 - Het tribunaal van de Braziliaanse rekenkamer oordeelt unaniem dat de regering van president Dilma Rousseff de wet overtrad door de begrotingscijfers van 2014 te vervalsen.
- 2016 - De Marokkaanse Partij voor Gerechtigheid en Vooruitgang (PJD) wint de parlementsverkiezingen in het Noord-Afrikaanse land.[10]
- 2016 - De Georgische Droom-partij wint voor de tweede keer op rij de verkiezingen voor het parlement van Georgië. (Lees verder)
Religie
- 1995 - Paus Johannes Paulus II brengt de laatste dag van zijn bezoek door in Baltimore, de oudste bisschopszetel (1789) van de Verenigde Staten.
Sport
- 1984 - Bart Vos claimt als eerste Nederlander de Mount Everest te hebben beklommen.[1]
- 1997 - Oprichting van de Amerikaanse voetbalclub Chicago Fire Soccer Club.
- 2006 - De Nederlandse hockeydames worden voor de zesde maal wereldkampioen; in Madrid wordt Australië met 3-1 verslagen.
- 2015 - De ethische commissie van de FIFA schorst voorzitter Sepp Blatter en UEFA-voorzitter Michel Platini voor een periode van negentig dagen.[11]
- 2017 - Zeilster Marit Bouwmeester wint voor de kust van Barcelona de Europese titel in de Laser radial-klasse.
- 2017 - Het Duits voetbalelftal wint ook de tiende en laatste WK-kwalificatiewedstrijd, ditmaal van Azerbeidzjan, en is met 43 goals het meest trefzekere Europese land ooit in een kwalificatiereeks. Spanje (42 doelpunten in aanloop naar het EK van 2000) raakt het record kwijt.
- 2017 - Mohamed Salah leidt zijn vaderland Egypte met twee doelpunten tegen Congo (2-1) naar het WK voetbal 2018 in Rusland.
- 2017 - Een onbedoelde eenarmige zwaai kost Epke Zonderland de gouden medaille in de rekstokfinale van de WK turnen in Montréal. Hij wordt tweede, landgenoot Bart Deurloo derde.
- 2021 - Het Nederlands voetbalelftal wint het WK-kwalificatieduel tegen Letland in Riga met 0-1.[12]
- 2021 - Bij de Europese Kampioenschappen baanwielrennen in het Zwitserse Grenchen behaalt Lonneke Uneken brons op de puntenkoers.[13]
- 2021 - Hockeyer Mirco Pruyser maakt bekend dat hij stopt als international.[14]
- 2021 - Bij de Europese Kampioenschappen baanwielrennen in het Zwitserse Grenchen wint Harrie Lavreysen goud op de sprint. Jeffrey Hoogland pakt zilver.[13]
- 2023 - Keniaan Kelvin Kiptum wint de marathon van Chicago in een tijd van 2.00.35 en breekt daarmee het wereldrecord van Eliud Kipchoge, die vorig jaar 2.01.09 liep in Berlijn.[15] Nederlands atlete Sifan Hassan wint bij de vrouwen de marathon in een tijd van 2.13.38, de tweede tijd ooit en dat is tevens een nieuw Nederlands en Europees record. De snelste vrouw op de marathon is nog steeds de Ethiopische Tigst Assefa met een tijd van 2.11.53 dit jaar gelopen bij de marathon van Berlijn.[16]
- 2023 - De Amerikaanse wielrenner Riley Sheehan zegeviert in de 117e editie van Parijs-Tours. De Brit Lewis Askey en de Noor Tobias Halland Johannessen worden tweede en derde. Voor de Fransman Tony Gallopin en de Belg Greg Van Avermaet is deze koers de afsluiting van hun wielerloopbaan.[17]
- 2023 - Iga Świątek uit Polen wint het tennistoernooi van Beijing en pakt daarmee haar vijfde titel van dit jaar door in de finale de Russische Ljoedmila Samsonova in twee sets te verslaan.[18]
- 2023 - Sloveens wielrenner Matej Mohorič wint de Wereldkampioenschappen gravel in Veneto (Italië). De Belgische titelverdediger Gianni Vermeersch is goed voor zilver.[19]
- 2023 - De Franse ruiter Nicolas Touzaint wint de 52e editie van de Military in Boekelo. In 2006 won hij ook de wedstrijd. De Belgische Lara de Liedekerke wordt tweede en Rosalind Canter uit het Verenigd Koninkrijk wordt derde. De nationale titel eventing is opnieuw voor Janneke Boonzaaijer die Merel Blom-Hulsman op de slotdag nog weet te passeren. Amazone Sanne de Jong wordt derde.[20]
Wetenschap en technologie
- 1958 - De Zweedse chirurg Ake Senning brengt bij een mens de eerste pacemaker in.
- 1992 - NASA's Pioneer 12 (Pioneer Venus 1) ruimtevaartuig verbrandt in de atmosfeer van de planeet Venus na een onderzoeksmissie van 14 jaar.[21]
- 2010 - De Nobelprijs voor de Vrede wordt toegekend aan de Chinese mensenrechtenactivist Liu Xiaobo, wat leidt tot boze reacties vanuit de Volksrepubliek.
- 2013 - Het Nobelcomité maakt bekend dat de Nobelprijs voor Natuurkunde dit jaar is toegekend aan de Belg François Englert en de Brit Peter Higgs voor de ontdekking van een mechanisme dat bijdraagt aan onze kennis van de oorsprong van massa van subatomaire deeltjes.
- 2014 - De Nobelprijs voor de Scheikunde gaat dit jaar naar de Amerikanen Eric Betzig en William Moerner en de Duitser Stefan Hell voor hun bijdrage aan de ontwikkeling van fluorescentiemicroscopie beneden de diffractielimiet.
- 2015 - De Wit-Russische schrijfster Svetlana Aleksijevitsj krijgt dit jaar de Nobelprijs voor de Literatuur toegekend.
- 2015 - Er is water aangetroffen op dwergplaneet Pluto en de planeet wordt omringd door een blauwe atmosfeer. Dat meldt ruimtevaartorganisatie NASA.
- 2021 - Het Nobelcomité maakt bekend dat de Nobelprijs voor de Vrede dit jaar is toegekend aan de Filipijnse Maria Ressa en de Rus Dmitri Moeratov voor hun inzet voor vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid in hun land.[22]
