De beschermde oorsprongsbenaming (afgekort: BOB) is een reeks Europese verordeningen die streekproducten een bescherming bieden tegen namaak.
De eerste verordening is vastgesteld in 1992.[1] Sindsdien kent de Europese Unie drie beschermingscategorieën voor streekproducten, namelijk:
De verordening is opgevolgd door Verordening (EG) nr. 510/2006[2] en daarna Verordening (EU) nr. 1151/2012.[3] Deze bracht de voorschriften voor het registreren van producten als BOB, BGA en GTS bijeen in één enkele verordening.
Onder de naam eAmbrosia[4] wordt een register bijgehouden van streekproducten, zowel “beschermde geografische aanduiding als beschermde oorsprongsbenaming, in drie registers: wijnen, landbouwproducten en levensmiddelen, en gedistilleerde dranken.. Op de lijst staan zo'n 600 streekproducten zoals balsamicoazijn uit Modena, Elzasser zuurkool, Kroatische olijfolie en gorgonzola uit het noorden van Italië.
Voor elk beschermd product gelden strenge regels: een vast procedé en een afgebakend gebied waar wordt geproduceerd. De producten worden in principe alleen binnen de EU beschermd tegen namaak, namaak uit niet-EU landen is dus niet beschermd. Wereldwijde bescherming ligt moeilijk binnen de Wereldhandelsorganisatie.
De benaming en gebruikte afkorting (ook op het label) verschilt per taal. Hieronder is de naam en afkorting in verschillende talen weergegeven.
In België zijn er 12 producten die specifiek dit label dragen, naast ruim 20 andere streekproducten die voorkomen op de Lijst van geografische aanduidingen (België).
Kazen
Wijnen
Overige
In Nederland zijn 13 producten die dit label dragen.[5][6]
Kazen
Wijnen
Overige
Bovendien zijn er drie BOB's in aanvraag voor wijnen: