Geschiedenis
De Keizersgracht, de tweede van de drie grachten behorende tot de Amsterdamse grachtengordel, werd in 1612 aangelegd. Het deel tussen de Amstel en de Leidsegracht behoort tot de uitleg van 1658. Bij de laatste uitbreiding werd het gedeelte ten oosten van de Amstel gegraven. Dit laatste deel, de Nieuwe Keizersgracht (ook wel de Joodse Keizersgracht genoemd), lag evenals de Nieuwe Herengracht en de Nieuwe Prinsengracht in het welvarende deel van de Amsterdamse Jodenbuurt.
Monumenten en architectuur
- In 1681 werd tussen de Nieuwe Keizersgracht en de Nieuwe Herengracht de Amstelhof gebouwd, als tehuis voor hulpbehoevende bejaarden. Na een ingrijpende verbouwing opende in 2009 de Hermitage Amsterdam, toen een dependance van de Hermitage in Sint-Petersburg, hier de deuren.
- Tussen de zijingang van de Hermitage, nu het H'ART Museum op het adres Nieuwe Keizersgracht 1, en de Weesperstraat ligt de Van Limmikhof (Nieuwe Keizersgracht 1A) uit 1895. Daarnaast ligt Het Hodshonhuis, uit 1876. De gebouwen werden, evenals de aan de Nieuwe Herengracht gelegen 18e-eeuwse huizen Het Corvershof en Amstelrank, in opdracht van de Diaconie gebouwd ter huisvesting en verzorging van bejaarden en zieken. De huizen maken deel uit van het Amstelhoven-complex, waar vroeger ook het gebouw waarin nu de Hermitage Amsterdam is gehuisvest toe behoorde. Zij huisvesten nog steeds aan De Protestante Diaconie Amsterdam verwante organisaties en delen de aan het museum grenzende "Mien Ruys" binnentuin.
- In 1772 werd bij de Roetersstraat tussen Nieuwe Keizersgracht en de Nieuwe Kerkstraat de Wittenberg, een Evangelisch-Luthers Diaconiehuis voor oude mannen en vrouwen geopend. Het Amsterdamse stadsbestuur stelde langs de Muidergracht (thans Nieuwe Keizersgracht) een perceel "vrijelijk" ter beschikking en vroeg geen accijnzen. Dit gebaar werd in grote dank aanvaard en door deze ruimhartigheid kon het gebouw ook groter worden dan aanvankelijk de bedoeling was geweest.
- Het imposante Van Brants-Rushofje, Nieuwe Keizersgracht 28-44, werd in 1733 in opdracht van Christoffel Brants naar ontwerp van Daniël Marot gebouwd ter huisvesting van kinderloze oudere vrouwen. Het bestuur bestond uit door lutherse ouderlingen aangestelde regenten. De fraaie voorgevel van het huis met dubbele stoep in Lodewijk XIV-stijl, oogt als een patricisch grachtenhuis en toont een zinnebeeldig reliëf dat de weldadigheid symboliseert. Daaronder bevindt zich het adellijke wapen van Brants. Boven de deur staat de naam van het hofje met een gedicht.
- Het Hofje van Barmhartigheid, Nieuwe Keizersgracht 94, beter bekend als Occo's hofje, werd in 1774 gebouwd ten behoeve van de rooms-katholieke ouderenzorg. De leuningen van de bijzondere stoep zijn vormgegeven in de stijl van de rococo en eindigen in een adelaarskop.
Zie ook de lijst van rijksmonumenten aan de Nieuwe Keizersgracht (Amsterdam).
