Noviomagus (Keltisch "nieuw veld"[1]) is een verlatijnst Keltisch toponiem dat aan een aantal plaatsen met Romeinse oorsprong werd gegeven.

Noviomagus en Noviomagi in de oorspronkelijke bronnen

De naam komt meerdere keren voor op de Peutingerkaart (Tabula Peutingeriana), zowel in de vorm Noviomagus als in de vorm van Noviomagi. Uit andere bronnen, zoals contemporaire geschiedschrijvers en inscripties op grafstenen, kennen we aanduidingen als Batavorum en Treverorum om deze Noviomagi uit elkaar te halen. Hedendaagse bronnen onderscheiden zo Noviomagus Veromanduorum (voor Noyon in Frankrijk, niet op de Peutingerkaart), Ulpia Noviomagus Batavorum (voor Nijmegen in Nederland) en Noviomagus Treverorum (voor Neumagen-Dhron in Duitsland). Veromanduorum, Batavorum en Trevorum staat daarbij voor de naam van de stam die het gebied oorspronkelijk bewoonde, in dit geval respectievelijk de Viromandui, Batavi en Treveri.

Romeinse plaatsnamen met Noviomagus

Bekend zijn onder andere de volgende Latijnse plaatsnamen:

Personen genaamd Noviomagus

Kunstwerk

Zie ook