Een biologisch organisatieniveau is een hiërarchisch niveau waarmee men de complexiteit van leven kan indelen. De biologie is een wetenschap die zich uitstrekt van de microscopische schaal (het niveau van moleculen en cellen waaruit organismen bestaan), tot de mondiale schaal (het niveau van de biosfeer: de hele levende planeet). Biologen proberen dit enorme onderzoeksbereik onder te verdelen in verschillende niveaus van biologische organisatie.[1]
Elk organisatieniveau in de hiërarchie vertegenwoordigt een toename van de complexiteit ten opzichte van het voorgaande niveau. Een "object" binnen een niveau bestaat hoofdzakelijk uit de basiseenheden van het vorige niveau.[2] Ieder niveau kenmerkt zich door zijn eigen unieke eigenschappen, wetmatigheden en verklaringsprincipes.[3] Het basisprincipe achter de organisatie is emergentie: de ontwikkeling van nieuwe eigenschappen en functies die afwezig zijn op een lager organisatieniveau.
Niveau | Toelichting |
---|---|
Cellen | eencelligen |
Celkolonie (coenobium) | bijvoorbeeld celdraden of -groepen en polair georganiseerde kolonies bij algen en blauwwieren |
Syncytium | eencellig met veel celkernen (poly-energide) |
Coenocytium | celkernen met cytoplasma, waarbij nog geen tussenwanden zijn gevormd voor de individuele kernen; bij algen en schimmels |
Plasmodium | door versmelting of door aggregatie |
Meercellig organisme | organismen met weefsels en organen |
Niveau | Voorbeeld |
---|---|
Moleculen | ribonucleïnezuur, chlorofyl, ureum, koolstofdioxide, water |
Organellen | celkern, mitochondrion, plastide, flagel |
Cellen | eencellige, plantencel, spiercel |
Weefsels | botweefsel, parenchym |
Organen | blad, bloem, hersenen, ledemaat |
Organismen | amoebe, boom, schapenteek, mens |
Populaties | kudde, kolonie |
Levensgemeenschappen | moeras, hooiland, ven |
Ecosystemen | regenwoud, savanne, oceaan |
De biosfeer | Aarde |