Wolfgang Amadeus Mozart en zijn zus Nannerl spelen quatre-mains

De term quatre-mains (Frans voor 'vier handen') wordt gebezigd in een vorm van pianospelen waarbij twee pianisten betrokken zijn.

In quatre-mainsstukken nemen twee spelers plaats aan één piano, waarbij de ene speler de hogere registers van de piano bespeelt (de discant) en de andere speler de basregisters. Wanneer twee pianisten samen musiceren, elk op een eigen instrument, spreekt men van een pianoduo.

Er bestaan naast piano ook andere vormen van quatre-mains, zoals twee beiaardiers die samen op een beiaard spelen of twee organisten die samen op een orgel spelen.

Het genre quatre-mains stamt uit de classicistische periode, maar werd vooral populair in de romantiek, toen er veel transcripties verschenen van grote orkestwerken, die door hun vorm als quatre-mains geliefd werden om ze zo in huiselijke of salonesque kring ten gehore te brengen.

Uit de classicistische periode zijn vooral de quatre-mainswerken van componisten als Wolfgang Amadeus Mozart bekend geworden.

Naast voordrachtswerken, originele werken en transcripties werd het middel quatre-mains ook educatief ingezet, waarbij de leerling doorgaans een eenvoudiger partij speelde, en de docent een wat moeilijker begeleiding verzorgde.

Problemen

Problemen die opduiken bij quatre-mainsspel zijn:

Partituur

De partituur van een quatre-mainsstuk kan op twee manieren gestalte hebben:

  1. De linker speler (doorgaans 'secondo' genoemd) heeft zijn partij op de onderste twee notenbalken van een vierbalkig systeem staan, en de rechter speler (doorgaans 'primo' genoemd) speelt dan van de bovenste twee van die vier balken. De primo- en secondopartijen zijn beide voorzien van een aparte accolade over twee balken.
  2. De linkerbladzijde van de partituur is voor de linker speler, de rechterbladzijde voor de rechter speler. Nadeel is dat lastig te zien is wat er onder elkaar moet klinken, voordeel is dat men slechts zijn eigen partij overzichtelijk voor zich heeft staan.

Veel werken voor quatre-mains zijn ook goed uit te voeren op twee piano's, omgekeerd (werken voor twee piano's uitvoeren als quatre-mains op een piano) is meestal niet mogelijk.

Enkele bekende quatre-mainsstukken