Station Rotterdam Centraal is het centraal station van Rotterdam. Het station verwerkt gemiddeld dagelijks 170.000 reizigers. Het huidige stationsgebouw, gelegen aan het Stationsplein, werd op 13 maart 2014 officieel geopend door koning Willem-Alexander. Het treinstation telt zeven perrons met dertien perronsporen en twee doorgaande sporen zonder perron, de sporen 5 en 10. Spoor 1 werd begin 2018 opgebroken met de verbreding van het zijperron langs het stationsgebouw tot aan het tot dan toe perronloze, doorgaande spoor 2.
Treinen uit de richting Dordrecht konden sinds 1877 over het luchtspoor doorrijden naar het tweede station Delftsche poort. Treinen uit de richting Utrecht eindigden van 1858 tot 1953 op station Maas. In 1953 werd station Maas gesloten en afgebroken, omdat er een nieuw tracé in gebruik was genomen. Daarbij werd de trein vanuit Utrecht over het noordelijke gedeelte van de Ceintuurbaan geleid, die tot dan toe Station DP met Station Maas verbond. Een nieuw station langs dat traject, Rotterdam Noord, werd in datzelfde jaar geopend als stoptreinhalte, en was tot in 1967 de enige Rotterdamse stopplaats voor de internationale treinen Hoek van Holland – Utrecht – Amersfoort – Hengelo – Duitsland (en Polen/Rusland), omdat die vanuit Hoek van Holland niet langs het Centraal Station kwamen.
In 1957 werd Rotterdam CS geopend, dat als uiteinde van de nieuwe verkeersader zorgde voor een verbinding vanuit het centrum van Rotterdam in alle richtingen, inclusief Gouda en verder naar Utrecht en Den Haag HS via Schiedam en Delft.
Niet alle spoorlijnen werden volledig op het Centraal Station aangesloten: de treinen over de Hofpleinlijn reden nog tweemaal per uur naar station Rotterdam Hofplein (en eenmaal per uur vanaf station Rotterdam Kleiweg over de Ceintuurbaan naar Rotterdam CS)(tussen 1953 en 1975). Sedert 17 augustus 2010 wordt het vervoer via het Hofpleinlijntracé naar Den Haag met metro's van de RandstadRail volledig via het Centraal Station afgewikkeld en werd het nabije station Hofplein definitief gesloten.
Voorgevel van het in 1957 gebouwde stationsgebouw (april 2005).
Het eerste Centraal Station van Rotterdam, in de wandeling Rotterdam CS geheten, werd op 21 mei 1957 officieel geopend. De architectSybold van Ravesteyn ontwierp het stationsgebouw. Het station verving het station Delftse Poort dat tijdens het bombardement op Rotterdam beschadigd was. Het stationsgebouw werd in 2007 gesloten en het jaar erop gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw. In 2007 maakten dagelijks zo'n 110.000 reizigers gebruik van Centraal Station in Rotterdam.
Op 9 februari 1968 opende prinses Beatrix de Rotterdamse metro, de eerste metrolijn in Nederland, op Rotterdam CS. Hierdoor kreeg het centraal station een metroverbinding met Rotterdam-Zuid, de noord-zuidlijn genaamd (tegenwoordig: lijn D). Het eerste metrostation had één eilandperron met twee sporen. Op 28 september 2009 is een nieuw en ruimer opgezet ondergronds metrostation geopend pal naast het oude, dat gesloopt werd. Het nieuwe station, dat veel lichter oogt, heeft twee eilandperrons met drie sporen.
Huidige stationsgebouw (2014)
Peter Hopman' Traan laten, Rotterdam CS, 2007
Op 13 maart 2014 werd het nieuwe stationsgebouw officieel geopend door Koning Willem-Alexander.[3] Voor dit station was in 2004 begonnen met een totale reconstructie van het station en zijn omgeving om het toenemende verkeer van treinen, bijvoorbeeld de hogesnelheidstrein tussen Amsterdam, Brussel en Parijs, te kunnen verwerken en om de RandstadRail haar plaats te kunnen geven. Zo werd voor 2025 gerekend op 320.000 reizigers per dag.[4] Om deze toename aan te kunnen was een nieuw station nodig. Ook was het bestaande station, met name de reizigerstunnel, te klein geworden om het grote aantal passagiers te verwerken.
Op 16 mei 2006 onthulde burgemeester Opstelten een kunstwerk van Onno Poiesz bestaande uit het woord EXIT, dat achter de ramen van de voorgevel bevestigd werd. Een deel van de letters "CENTRAAL STATION" die tot aan de sluiting van het station op het gebouw stonden is door Peter Hopman en Margien Reuvekamp van Bureau Lakenvelder in een andere volgorde gezet zodat zij tot aan de sloop van het gebouw de ode "TRAAN LATEN" toonden. De definitieve sluiting van het oude station vond plaats op 2 september 2007, in aanwezigheid van burgemeester Opstelten, om een begin te kunnen maken met de afbraak. Tussen 16 januari 2008 en eind maart 2008 werd het stationsgebouw geheel afgebroken.
Tijdelijk station, april 2008
Passagiers moesten jarenlang gebruikmaken van voorzieningen in een tijdelijk onderkomen, een smurfenblauw gebouwencomplex aan de Conradstraat op de noordoosthoek van het Groothandelsgebouw. De fietstunnel fungeerde hierbij tijdelijk als reizigerspassage. Op 28 november 2012 is de zes keer zo brede, nieuwe reizigerstunnel geopend en op 28 augustus 2013 is de fietstunnel na renovatie weer voor fietsers (en voetgangers) opengesteld; de zogeheten speculaasjes, kunstwerken die de vleugels van het oude centraal station sierden, staan nu boven de uiteinden van de fietstunnel. Aan de zuidzijde zijn op uitdrukkelijk verzoek van de Rotterdamse bevolking, de klok en de letters 'Centraal Station', in de belettering die architect Van Ravesteyn op het oude station had laten aanbrengen, teruggekeerd. Rotterdam Centraal, zoals het station tegenwoordig officieel heet, heeft een moderne overkapping gekregen die (in tegenstelling tot het vorige station) de perrons en sporen volledig overspant en daarmee reizigers optimaal beschermt tegen regen en wind. Een voorziening die past bij de status van Rotterdam Centraal als groot en internationaal station. Aan de westelijke zijde van de tunnel zijn er richting de meeste perrons drie roltrappen. Twee van de drie roltrappen zijn neergaand zodat op deze manier reizigers van een gearriveerde trein in korte tijd naar de reizigerstunnel geleid kunnen worden. Aan de oostelijke zijde van de tunnel is er bij de meeste perrons een roltrap (opgaand) en een vaste trap. Rotterdam Centraal en station Amsterdam Bijlmer ArenA zijn de enige treinstations in Nederland waarbij perrons aan één zijde drie roltrappen hebben.
De ingang van het nieuwe station
Ook het oude metrostation Rotterdam Centraal met twee sporen om een eilandperron werd vernieuwd en uitgebreid mede ten behoeve van de RandstadRail-verbinding met Den Haag Centraal. Op de plaats waar het eilandperron van het oude metrostation lag, liggen nu wissels. Het tracé van de RandstadRailMetrolijn E werd met een nieuwe tunnel bij Rotterdam Centraal op het bestaande metronetwerk aangesloten. Het nieuwe metrostation heeft drie sporen en twee eilandperrons. Spoor 1 bedient metrolijn E, onderdeel van de RandstadRail, richting Den Haag Centraal. Spoor 2 is voor metrolijn E richting Slinge; tijdens extra diensten tussen Slinge en Rotterdam Centraal v.v. wordt spoor 2 ook gebruikt als eindpunt van metrolijn D. Spoor 3 ligt tussen de twee eilandperrons; uniek is dat op dit spoor aan beide zijden de deuren van de metro worden geopend. Dit laatste spoor wordt gebruikt als beginpunt van metrolijn D naar Spijkenisse De Akkers.
Op 28 september 2009 werd het nieuwe metrostation geopend, nadat het twee dagen voor werkzaamheden gesloten was geweest. De verbinding voor de RandstadRail werd op 16 augustus 2010 officieel geopend; zij was een dag later ook beschikbaar voor de reizigersdienst.
Op 26 maart 2014 werd een van de zestigjarige platanen die in 2005 moesten 'verhuizen' om ruimte te maken voor de verbouwing van het station, in de Conradstraat geplant.[6]
Stationshal
De fietsentree van het station
OV-chipkaart
Het station is sinds 1 mei 2015 afgesloten met OVC-poorten. Rotterdam Centraal is het eerste grote station waarop dat gebeurd is. De sluiting van de poortjes is versneld in verband met de agressie jegens spoorpersoneel die vooral samenhangt met zwartrijden (meestal het niet inchecken met een ov-chipkaart). Om internationale reizigers die hier overstappen de gelegenheid te geven om in of uit te checken zijn er OVC-paaltjes op het perron voor internationale treinen aanwezig.
Voorzieningen
Er is een gezamenlijke servicewinkel van de NS en de RET geopend.
Er bevinden zich in de reizigerspassage onder meer twee AH to go's, een HEMA, een La Place, een Dudok en twee vestigingen van Starbucks. Er is ook een "Stationshuiskamer".[7] Aan de zuidzijde is een ondergrondse fietsenstalling voor ruim 5.000 fietsen gerealiseerd. Zowel aan de noord- als de zuidzijde zijn taxistandplaatsen.
Onder het Kruisplein is een ondergrondse parkeergarage met daarbovenop een waterberging gebouwd; deze garage is toegankelijk vanuit de zuidelijke (= west-oost) buis van de Weenatunnel en is ondergronds verbonden met de parkeergarage onder het Schouwburgplein.
Het ondergrondse metrostation Rotterdam Centraal wordt aangedaan door de metrolijnen D en E van de Rotterdamse metro. Voorts is het station het belangrijkste knooppunt van de Rotterdamse tram – aan de zijkant van het stationsplein, voor het gebouw Delftse Poort, stoppen alle Rotterdamse tramlijnen, behalve lijn 2. Drie stadsbuslijnen en één streekbuslijn van de RET hebben een halte op het busplatform aan de Conradstraat tussen het Groothandelsgebouw en de spoorlijn. Behalve de nachtbuslijnen wordt het station niet meer aangedaan door andere streekbuslijnen. Deze hebben hun eindpunt op Zuidplein, Capelsebrug, Kralingse Zoom, Schiedam, Rodenrijs, Noord en Alexander.
Treinen
Vanuit het Rotterdamse Centraal Station kan men binnen Nederland in alle windrichtingen reizen per trein. Daarnaast zijn er rechtstreekse treinen naar België, Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië. Het station wordt in de dienstregeling 2023 door de volgende treinseries bediend:
Vormt tussen Rotterdam Centraal en Zwolle een halfuurdienst met serie 600. Vormt tussen Zwolle en Groningen een halfuurdienst met serie 700. Stopt tussen Zwolle en Groningen alleen 's morgens vroeg en 's avonds laat op alle stations.
Vormt tussen Rotterdam Centraal en Zwolle een halfuurdienst met serie 500. Vormt tussen Zwolle en Leeuwarden een halfuurdienst met serie 1800. Stopt tussen Zwolle en Leeuwarden alleen 's morgens vroeg en 's avonds laat op alle stations. Enkele treinen stoppen niet in Meppel.
Tussen Schiphol en Rotterdam is een toeslag verschuldigd. Via HSL. Rijdt niet 's avonds en in het weekend. Vormt een scheve kwartierdienst met serie 1000.
Tussen Schiphol en Rotterdam is een toeslag verschuldigd. Via HSL. Vormt doordeweeks overdag een scheve kwartierdienst met serie 900. De laatste trein vanaf Amsterdam Centraal rijdt vanaf Rotterdam Centraal door naar Breda.
Nachtnet. De treinserie 21400 voor de trajectverlengingen Rotterdam Centraal – Eindhoven Centraal en Utrecht Centraal – Eindhoven rijden uitsluitend in de nachten volgend op vrijdag en zaterdag. In het eerste deel van de nachten volgend op woensdag en donderdag stopt de trein in Gouda in plaats van Delft. Daarnaast worden bussen ingezet op het traject Rotterdam Centraal – Delft – Den Haag HS.
Rijdt op weekdagen overdag tweemaal per uur: eenmaal tussen Roosendaal en Vlissingen alleen stoppend te Bergen op Zoom, Goes en Middelburg, en eenmaal stoppend op alle stations daar; deze laatste vormt op weekdagen overdag een scheve halfuursdienst met serie 6100.
Rijdt alleen tijdens de spits van maandag t/m donderdag tussen Schiphol Airport en Lelystad Centrum v.v. Tussen de spitsen en vrijdag de gehele dag tot 20:00 is deze serie gekoppeld te Schiphol Airport aan de 3500. Rijdt niet na 20:00 en in het weekend.
Rijdt alleen 's avonds en op zondag. Vervangt de 3500. Rijdt op weekdagen in de vroege avond één rit vanaf Venlo naar Rotterdam Centraal en twee ritten vanaf Dordrecht naar Venlo, de rest van de ritten op weekdagen rijden alleen tussen Schiphol Airport en Venlo v.v.
Nachtnet. Rijdt alleen in de nachten volgend op vrijdag en zaterdag.
Bussen
Het busstation van Rotterdam Centraal is niet het grootste van de regio Rotterdam (dat is Zuidplein): streekbuslijnen doen het station niet meer aan behalve lijn 40. Rotterdam Centraal is wel het middelpunt van het Rotterdamse nachtbusnet dat ook steden en dorpen in de agglomeratie bedient. De RET exploiteert alle buslijnen vanaf het busstation (met uitzondering van streekbus 824 die door EBS wordt gereden en nachtlijnen 860 en 867 die door Connexxion worden gereden). Sinds 22 augustus2011 vertrekken de bussen vanaf een busstation aan de Conradstraat naast het Groothandelsgebouw. Ook langeafstandsbussen van o.a. FlixBus vertrekken van dit busstation.
De volgende buslijnen stoppen op station Rotterdam Centraal:
De tramhalte van Rotterdam Centraal is de grootste van de stad en alle tramlijnen, behalve lijn 2, doen dit station aan. De volgende tramlijnen van de RET stoppen op station Rotterdam Centraal:
Station met het kantoorgebouw Delftse Poort, juli 2014
Station en omgeving, juli 2014
Voorgevel, juli 2014
Ingang bij avond
Ontwikkeling aantal reizigers
Het aantal door NS vervoerde reizigers (per gemiddelde werkdag) ontwikkelde zich sedert 2019 als volgt:
Jaar
Aantal reizigers
2019
120.670
2020
51.780
2021
55.553
2022
88.983
Diversen
In 2008, zes jaar voor de opening, was het station al te zien in Miniworld Rotterdam.
In 2022 plaatste het station Ghostface-poppen op het dak als meeuwenverschrikkers, omdat de meeuwen na jaren gewend waren geraakt aan de eerdere nep-roofvogels. De uitwerpselen tasten het roestvast-stalen dak aan en de veren verstoppen de regenwaterafvoer. Zonder afschrikking 'moet de NS het dak elke drie maanden helemaal laten schoonmaken'. De kustgebieden van Noord-Holland en Zuid-Holland ondervinden al jaren overlast van dakbroedende kleine mantelmeeuwen en zilvermeeuwen, die wennen aan de stedelijke omgeving, waar ze mensen aanvallen voor eten of om hun kuikens te verdedigen.[8][9][10] Het Rotterdamse havengebied herbergt een kolonie met tienduizenden meeuwen, een van de grootste van Nederland.[11]
↑Bron: NS Dashboard, Reizigersgedrag 2022 Rotterdam Centraal, Aantal instappers, uitstappers en overstappers van NS-trein op NS-trein (per gemiddelde werkdag). NB: dit cijfer betreft de reizigers van NS, dus exclusief reizigers van andere vervoerders (Eurostar en NS International): van deze vervoerders zijn geen cijfers bekend..
