Tjerkgaast (Fries: Tsjerkgaast) is een dorp in de gemeente De Friese Meren, in de Nederlandse provincie Friesland.
Het ligt ten noordwesten van Lemmer en ten noordoosten van Sloten. Rondom het dorpsgebied liggen het Slotermeer, het Brandemeer, de Groote Brekken en het Koevordermeer.
In 2021 telde het dorp 350 inwoners. Onder het dorp valt ook de buurtschap Spannenburg. Door die buurtschap loopt ook het Prinses Margrietkanaal. Ondanks dat het aan veel meren is gelegen kent het dorp geen eigen haven.
Geschiedenis
Tjerkgaast is ontstaan op een glaciale stuwwal. De stuwwal kende al twee plaatsen voordat Tjerkgaast ontstond. Aan de westkant lag het dorp Wollegaast en aan de oostkant Klein(e) Gaast. Tussen de twee plaatsen is later Tjerkgaast ontstaan. In 1413 werd de plaats vermeld als Tzerckgeest, in 1505 als Tzerckgheest, in 1664 Tzergaest en in 1718 als Tjerkgaast.
Tjerkgaast dat rond een kerk groeide is de twee andere plaatsen gaan overvleugelen over de tijd. Klein Gaast dunde uit tot een agrarische buurtschap, die in de tweede helft van de twintigste eeuw als benaming verdween, maar vormt nog altijd het westelijke buitengebied van Tjerkgaast. De benaming Wollegaast werd samen met Spannenburg in de eerste deel van twintigste eeuw nog naast elkaar gebruikt maar uiteindelijk verdween de naam Wollegaast.
De Kerk van Tjerkgaast was oorspronkelijk aan Sint-Augustinus gewijd en stamt uit 1703. Ze vervangt een oudere kerk. De plaatsnaam verwijst ook naar de kerk ('Tjerk') en naar de stuwwal waarop het ligt, 'geest'/'gaast', waarmee zandruggen duidde.
Tot de gemeentelijke herindeling op 1 januari 1984, behoorde Tjerkgaast tot de gemeente Doniawerstal. Tot 1 januari 2014 behoorde het tot de gemeente Skarsterlân.
Friesland
De Friese Meren
_002.jpg)
