Vaatplanten

Arum dioscoridis

Rijk:	Plantae (Planten)
Onderrijk:	Embryophyta (Landplanten)

clade

Tracheophyta

Afbeeldingen op

Wikimedia Commons

Vaatplanten op

Wikispecies

(en) World Register of Marine Species

Portaal

Biologie

De vaatplanten (wetenschappelijke naam Tracheophyta, soms Tracheobionta) zijn landplanten (Embryophyta) met vaatbundels, een transportsysteem voor water.

De benaming hogere planten geldt nog altijd als aanduiding voor de vaatplanten. Tot de vaatplanten worden alle polysporangiate embryophyten (oude naam: Cormophyta) gerekend, met uitzondering van de monosporangiate mossen, levermossen en hauwmossen.

Het voornaamste transport in deze planten vindt in twee richtingen plaats met:

xyleem dat water en de daarin opgeloste mineralen naar het blad toe transporteert.
floëem dat assimilaten vanuit het blad naar de andere delen van de plant transporteert of vanuit de opslagweefsels naar de groeiende delen van de plant, zoals bij het uitlopen van een boom.

Taxonomie

**Fylogenetische stamboom van de Tracheophyta, vaatplanten**
Embryophyta (landplanten) Stam Marchantiophyta (Stotler & Crandall-Stotler 1977) (→ mossen s.l., bryofyten) Stam Bryophyta (Schimper 1836) (→ mossen s.l., bryofyten) Stam Anthocerotophyta (Stotler & Crandall-Stotler 1977) (→ mossen s.l., bryofyten) Tracheophyta, vaatplanten † Rhyniophyta (Banks 1975)^[1] † Stam Zosterophyllophyta (Banks 1975) Stam Lycopodophyta (Cronquist & al. 1966) † Stam Trimerophytophyta (Banks 1975) Euphyllophyta (Kenrick & Crane 1997) † Klasse Cladoxylidopsida † Klasse Coenopteridopsida Stam Pteridophyta (Schimper 1879), varens Lignophyta † Orde Aneurophytales^[2] † Orde Protopityales^[2] † Orde Archaeopteridales^[2] Spermatophyta, zaadplanten † Klasse Lyginopteridopsida^[3] † Klasse Medullosopsida^[3] † Klasse Callistophytopsida^[3] Klasse Cycadopsida^[4] † Klasse Peltaspermopsida^[3] Stam Ginkgophyta^[4] Stam Gnetophyta^[4] Stam Coniferophyta^[4] † Klasse Caytoniopsida^[3] † Stam Cycadeoidophyta^[4] Stam Angiospermophyta (Berry 1915), bedektzadigen basale 'angiosperms'^[5] 'magnoliids', magnoliiden (Magnoliopsida) Monocotyledoneae ('monocots') Dicotyledoneae ('eudicots')
een polyfyletische groep → wordt ook gerekend tot polyfyletisch groep

In de 23e druk van de Heukels worden de Nederlandse vaatplanten ingedeeld in 3 klassen:

klasse Lycopsida (wolfsklauwen)
- orde Lycopodiales
  - familie Lycopodiaceae (wolfsklauwfamilie)
- orde Isoetales
  - familie Isoetaceae
klasse Pteropsida (varens en paardenstaarten)
- orde Ophioglossales
  - familie Ophioglossaceae (addertongfamilie)
- orde Filicales
  - familie Equisetaceae (paardenstaartfamilie)
  - familie Osmundaceae (koningsvarenfamilie)
  - familie Salviniaceae (vlotvarenfamilie)
  - familie Marsileaceae (pilvarenfamilie)
  - familie Dennstaedtiaceae (adelaarsvarenfamilie)
  - familie Pteridaceae (lintvarenfamilie)
  - familie Polypodiaceae (eikvarenfamilie)
  - familie Dryopteridaceae (niervarenfamilie)
  - familie Blechnaceae (dubbellooffamilie)
  - familie Onocleaceae (bolletjesvarenfamilie)
  - familie Aspleniaceae (streepvarenfamilie)
  - familie Thelypteridaceae (moerasvarenfamilie)
  - familie Athyriaceae (wijfjesvarenfamilie)
klasse Spermatopsida (zaadplanten)
- orde Coniferales (coniferen)
  - familie Pinaceae (dennenfamilie)
  - familie Cupressaceae (cipresfamilie)
  - familie Taxaceae (taxusfamilie)
- clade Bedektzadigen (APG II: angiosperms)
  - 'orde' ANITA groep
    familie Nymphaeaceae (waterleliefamilie)
  - clade Eenzaadlobbigen (APG II: monocots)
    Commeliniden (APG II: commelinids)
  - orde Ceratophyllales
    familie Ceratophyllaceae
  - clade Magnoliiden (APG II: magnoliids)
  - clade 'Nieuwe' tweezaadlobbigen (APG II: eudicots)
    Primitieve tweezaadlobbigen:
    orde Ranunculales
    
    orde Proteales
    
    orde Buxales
    
    clade Geavanceerde Tweezaadlobbigen (APG II: core eudicots)
    clade Rosiden (APG II: rosids)
    clade Fabiden (APG II: eurosids I)
    
    clade Malviden (APG II: eurosids II)
    
    clade Asteriden (APG II: asterids )
    clade Lamiiden (APG II: euasterids I)
    
    clade Campanuliden (APG II: euasterids II)

Opmerkingen

De ANITA-groep wordt in de Heukels aangemerkt als orde, maar daar wordt geen formele naam bijgeleverd. Het is hier niet duidelijk of het geen parafyletische groep is.
De "primitieve tweezaadlobbigen" lijkt een gemaksterm voor een parafyletische groepering

**Historische namen van verschillende groepen in het Plantenrijk**
Cryptogamae	Thallophyta, Arrhizophyta 'lagere planten'	Prokaryoten, Protophytae, Schizophyta, Monera		Bacteria
				Algen s.l.	Cyanophyta
		thallofyten zonder archegonia			Algae s.s.
				Fungi, Schimmels
					appendix: Lichenes
		Embryophyta Planten (s.s.)	Archegoniatae	Bryophyta s.l. Astelocormophyta	Hepaticae
					Musci
					Anthocerotae
	Cormophyta, Tracheophyta, Rhizophyta, Stelocormophyta			Vaatcryptogamen, Varens	'Lycophyta'
					'Pteridophyta'
Phanerogamae, Fanerogamen			Spermatofyta Lignophyta	Gymnospermae
				Angiospermae, Anthophyta	Monocotyledonae
					Dicotyledonae

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Tot de polyfyletische groep van de rhyniofyten behoren † Horneophyton, † Aglaophyton en de † Rhyniales
↑ ^a ^b ^c wordt gerekend tot de parafyletische groep van de progymnospermofyten
↑ ^a ^b ^c ^d ^e wordt gerekend tot de parafyletische groep van de zaadvarens
↑ ^a ^b ^c ^d ^e wordt gerekend tot de parafyletische groep van de naaktzadigen
↑ tot de polyfyletische groep van de ANA grade behoren: Amborellales, Nymphaeales en Austrobaileyales