De Zilveren Penseel is een literatuurprijs die sinds 1981 jaarlijks wordt toegekend aan de best geïllustreerde kinderboeken van het afgelopen jaar. De prijs wordt uitgereikt door de Stichting CPNB.
Tot 2018 werden er ieder jaar twee Zilveren Penselen uitgereikt. In dat jaar veranderde dit en werden er voortaan meerdere Zilveren Penselen toegekend; twee per categorie, waarvan drie aan leeftijd gerelateerde categorieën en een categorie voor non-fictieboeken. In 2019 werden de benaming van de categorieën gewijzigd in: Categorie Prentenboeken, Categorie Geïllustreerde kinderboeken, Categorie Geïllustreerde jeugdboeken en Categorie Informatief. In 2022 werd ook de Bronzen Penseel uitgereikt; in 2023 werd die bekroning weer afgeschaft[1].
Van de Nederlandstalige boeken die met een Zilveren Penseel bekroond worden wint één boek de Gouden Penseel.[2] Voor een Zilveren Penseel komen wel buitenlandse kunstenaars in aanmerking, mits het werk in het Nederlands is gepubliceerd.
Naast de Zilveren Penselen voor de best geïllustreerde kinderboeken bekroont de CPNB jaarlijks ook de best geschreven kinderboeken. Zij krijgen een Zilveren Griffel. Later in het jaar tijdens het Kinderboekenbal wordt bekendgemaakt welke met zilver bekroonde boeken de Gouden Griffel en/of het Gouden Penseel krijgen.
Gelauwerden
In de loop der jaren mochten een aantal illustratoren meerdere malen een Zilveren Penseel in ontvangst nemen.
Het werk van Annemarie van Haeringen werd viermaal (2014, 2015, 2018 en 2021) bekroond met deze prijs voor de best geïllustreerde boeken van het jaar.
Djenné Fila voor Een kleine geschiedenis van de mens door dierenogen | Over heilige koeien, ruimteapen en de roep van de kakapo, geschreven door Joukje Akveld (De Harmonie)