Gandhāra

1500-talet f.Kr.–535 f.Kr.

Hovudstad

Charsadda (Puṣkalavati), seinare Peshawar (Puruṣapura)

Styreform

Monarki

Historie

- Oppretta

1500-talet f.Kr.

- Opphøyrde

535 f.Kr.

Gandhara (Gandhāra) er eit tidlegare rike i den noverande regionen Khyber Pakhtunkhwa i Pakistan, rundt Peshawar. Det omfatta Peshawar-dalen og strekte seg etterkvart til både dagens Jalalabad-distrikt i Afghanistan og til Taxila i Pakistan. Under akamenidedynastiet og hellenismen var hovudstaden i riket Charsadda. Hovudstaden blei flytta til Peshawar av Kusjan-herskaren Kanisjka den store rundt år 127.

Gandhara fast rundt same tida Rigveda blei til (ca. 1500–1200 f.Kr.).^[1]^[2] Det blir omtalt i parsarboka Avesta som Vaēkərəta, den sjette vakraste staden i verda, skapt av Ahura Mazda.

Gandhara blei erobra av det persiske Akamenideriket på 500-talet f.Kr. I 327 blei det erobra av Aleksander den store, og seinare blei det del av Mauryariket. Det var eit senter for baktrisk parsisme, hinduisme^[3] og seinare greko-buddhisme. Riket er kjend for sin greko-buddhistiske kunst. Frå det første til det femte hundreåret blomstra det som del av Kusjanriket.

Etter at det blei erobrar av Mahmud av Ghazni i år 1001, forsvann namnet Gandhara. Under det muslimske styret blei området styrt frå Lahore eller Kabul. Under Mogulriket var det eit sjølvstendig distrikt som omfatta Kabul-provinsen.

Kunst

Greko-buddhistiske portett frå Hadda i Gandhara frå 200-talet.

Gandhara er kjend for sin særeigne Gandhara-stil innan buddhistisk kunst, som utvikla seg ved å bland gresk, syrisk, persisk og indisk påverknad. Utviklinga byrja under den partiske perioden (50 f.Kr.–år 75). Gandhara-stilen blømde og hadde eit høgdepunkt under Kusjantida, frå det første til det femte hundreåret.

Stukkatur og stein var mykje brukte materiale av steinhoggarar i Gandhara til å dekorera kloster og sakralbygg. Stukkatur var eit formbart materiale som gav kunstnaren eit vidt uttrykksspekter.

Ståande bodhisattva (1.–2. hundreår)
Buddhahovud (100-talet)
Buddhahovud (300–500-talet)
Buddha i akantus kapitél
Atlas støtter eit buddhistisk monument i Hadda
Bodhisattvaen Maitreya (100-talet)
Vindrikking og musikk, Hadda (1.–2. hundreår)
Scene frå livet til Buddha (100-200-talet)
Buddha døyr, eller parinirvana (100-200-talet)
Skulptur frå Hadda (200-talet)
Buddha og Vajrapani (som Herakles)
Leande gut frå Hadda
Bodhisattva i jhanameditasjon

Tidsline

Legende: Bharat, broren til Rama av Kosala, herska frå Gandhara. Sønene hans var Taksh og Pushkala, som budde i nye byar kalla Taksha-shila (Taxila) og Pushkarvati (Peshawar).^[4] Tentative timeline for this event is 5000 BC or before that [citation needed].
Legende: Gandhari, ei prinsesse av Gandhara blei gift med Dhritrashtra, kongen av Hastinapur.
ca. 2300–ca. 1900 f.Kr: Induskulturen
ca. 1900–ca. 520 f.Kr: Ingen nedskrivne kjelder. Indo-arisk migrasjon. Ramayana-legenda fortel at Rama sin bror Bharat herska frå Gandhara.
ca. 1500–ca. 500 f.Kr: Gandhara-gravkulturen
ca. 1200–ca. 800 f.Kr: Gandharifolk omtalte i Rigveda og Atharvaveda.
ca. 520 –ca. 326 f.Kr: Akamenideriket. Under direkte persisk kontroll og/eller lokal kontroll under akamenide-overherredøme.
ca. 326–ca. 305f.Kr: Okkupert av Aleksander den store og makedonske generalar.
ca. 305–ca. 180f.Kr: Kontrollert av Mauryariket grunnlagd av Chandragupta. Konverterte til buddhismen under kong Ashoka (273–232 f.kr.)
ca. 185–ca. 97 f.Kr: Kontrollert av Det indo-greske riket, med nokre innfall frå indo-skytiarar frå rundt 100 f.Kr.
ca. 97 BC–ca. år 7: Saka (indo-skytisk) herredøme
ca. 7–ca. 75: Partia invaderte og Gandhara blei del av Det indo-partiske kongedømet.
ca. 75–ca. 230 Kusjanriket
ca. 230–ca. 440 Kushanshas under herredømet til det persiske Sassanideriket.
ca. 450–ca. 565: Kvite hunarar (hefthalittar)
ca. 565–ca. 644: Nezakriket, styrt frå Kapisa og Udabhandapura
ca. 650–ca. 870: Kabul Shahi, styrt frå Kabul
ca. 870–1021: Hindu Shahi, styrt frå Udabhandapura
ca. 1032–1350: Erobra og styrt av riket til Mahmud av Ghazni.

Kjelder

Denne artikkelen bygger på «Gandhara» frå Wikipedia på engelsk, den 22. september 2017.

↑ «Rigveda 1.126:7, English translation by Ralph TH Griffith».
↑ https://books.google.com/books?id=8wM-dNOa7fMC&pg=PA130&dq=gandharis+rgveda#v=onepage&q=gandharis%20rgveda&f=false
↑ https://books.google.com/books?id=FzmkFXSgxqgC&pg=PA120&dq=center+of+religion+hindu+taxila#v=onepage&q=center%20of%20religion%20hindu%20taxila&f=false
↑ Vālmīki, "Ramayana, the epic of Rama, prince of India", page 181

Bibliografi

Beal, Samuel. 1884. Si-Yu-Ki: Buddhist Records of the Western World, by Hiuen Tsiang. 2 vols. Trans. by Samuel Beal. London. Reprint: Delhi. Oriental Books Reprint Corporation. 1969.
Beal, Samuel. 1911. The Life of Hiuen-Tsiang by the Shaman Hwui Li, with an Introduction containing an account of the Works of I-Tsing. Trans. by Samuel Beal. London. 1911. Reprint: Munshiram Manoharlal, New Delhi. 1973.
Bellew, H.W. Kashmir and Kashgar. London, 1875. Reprint: Sang-e-Meel Publications 1999 ISBN 969-35-0738-X
Caroe, Sir Olaf, The Pathans, Oxford University Press, Karachi, 1958.
Herodotus (1920). Histories (på Greek og English). With an English translation by A. D. Godley. Cambridge: Harvard University Press.
Hill, John E. 2003. "Annotated Translation of the Chapter on the Western Regions according to the Hou Hanshu". 2nd Edition: Through the Jade Gate to Rome: A Study of the Silk Routes, 1st to 2nd Centuries CE. 2015. John E. Hill. Volume I, ISBN 978-1500696702; Volume II, ISBN 978-1503384620. CreateSpace, North Charleston, S.C.
Hussain, J. An Illustrated History of Pakistan, Oxford University Press, Karachi, 1983.
Legge, James. Trans. and ed. 1886. A Record of Buddhistic Kingdoms: being an account by the Chinese monk Fâ-hsien of his travels in India and Ceylon (A.D. 399–414) in search of the Buddhist Books of Discipline. Reprint: Dover Publications, New York. 1965.
Shaw, Isobel. Pakistan Handbook, The Guidebook Co., Hong Kong, 1989
Watters, Thomas. 1904–5. On Yuan Chwang's Travels in India (A.D. 629–645). Reprint: Mushiram Manoharlal Publishers, New Delhi. 1973.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Gandhara

Livius.org: Gandara
The Buddhist Manuscript project
University of Washington's Gandharan manuscript Arkivert 2004-04-05 ved Wayback Machine.
Coins of Gandhara janapada
Gandhara Civilization- National Fund for Cultural Heritage (Pakistan)

Vidare lesing

Lerner, Martin (1984). The flame and the lotus: Indian and Southeast Asian art from the Kronos collections. New York: The Metropolitan Museum of Art. ISBN 0-87099-374-7.

33°45′22″N 72°49′45″E / 33.7560°N 72.8291°E / 33.7560; 72.8291

Kategoriar