Rządzący państwami w 1580

[ Edytuj tabelę ]
Król Polski	1575 Anna Jagiellonka 1587 1575 Stefan Batory 1586
Współksiążęta Andory	1580 Hug Ambrós de Montcada 1586 1572 Henryk IV Burbon 1610
Król Anglii	1558 Elżbieta I 1603
Elektor Brandenburgii	1571 Jan Jerzy 1598
Książę Bawarii	1579 Wilhelm V 1597
Sułtan Brunei	1575 Saiful Rijal 1600
Cesarz Chin	1572 Wanli 1620
Król Czech	1576 Rudolf II Habsburg 1611
Król Danii	1559 Fryderyk II 1588
Dalajlama	1543 Sonam Gjaco 1588
Cesarz Etiopii	1563 Sertse Dyngyl 1597
Król Francji	1574 Henryk Walezy 1589
Król Hiszpanii	1556 Filip II 1598
Landgraf Hesji-Kassel	1567 Wilhelm IV Mądry 1592
Stadhouder Holandii	1574 Wilhelm Orański 1584
Szach Iranu	1577 Mohammad Chodabande 1587
Państwo Wielkich Mogołów	1556 Akbar 1605
Cesarz Japonii	1557 Ōgimachi 1586
Kalif	1574 Murad III 1595
Patriarcha Konstantynopola	1579 Metrofan III 1580 1580 Jeremiasz II Tranos 1584
Władca Korei	1567 Sŏnjo 1608
Książę Kurlandii i Semigalii	1561 Gotthard Kettler 1587
Sułtan Maroka	1578 Ahmad al-Mansur 1603
Senior Monako	1532 Honoriusz I 1581
Król Nawarry	1572 Henryk III 1610
Król Norwegii	1559 Fryderyk II 1588
Sułtan Omanu	1560 Abd Allah ibn Muhammad 1624
Elektor Palatynatu	1576 Ludwik VI 1583
Papież	1572 Grzegorz XIII 1585
Książę Parmy i Piacenzy	1556 Oktawiusz Farnese 1586
Król Portugalii	1578 Henryk I 1580
Książę w Prusach	1568 Albrecht Fryderyk 1618 1578 Jerzy Fryderyk (regent) 1603
Car Rosji	1547 Iwan IV Groźny 1584
Cesarz Rzymski (niemiecki)	1576 Rudolf II Habsburg 1612
Kapitanowie Regenci San Marino	1579 Lodovico Belluzzi Giovanni Calcigni 1580 1580 Pier Paolo Corbelli Marino Bonelli 1580 1580 Giambattista Belluzzi Sinibaldo Sinibaldi 1581
Elektor Saksonii	1553 August Wettyn 1586
Król Szkocji	1567 Jakub VI 1625
Król Szwecji	1569 Jan III Waza 1592
Król Tajlandii	1569 Maha Thammaracha Thirat 1590
Sułtan Turków	1574 Murad III 1595
Doża Wenecji	1578 Nicolò da Ponte 1585
Król Węgier	1576 Rudolf II 1608

Rok 1580 / MDLXXX

stulecia: XV wiek ~ XVI wiek ~ XVII wiek
lata: 1570 « 1575 « 1576 « 1577 « 1578 « 1579 « 1580 » 1581 » 1582 » 1583 » 1584 » 1585 » 1590

Wydarzenia w Polsce

4 stycznia – w Warszawie zakończył obrady sejm zwyczajny^[1].
5 stycznia – król Stefan Batory zunifikował systemy monetarne Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego.
29 maja – za zasługi w obronie wiary katolickiej i jako zachęta do dalszych działań, szczególnie przeciwko Turkom i Tatarom, papież Grzegorz XIII nadał królowi Stefanowi Batoremu tytuł Fidei Defensor (Obrońca Wiary).
12 lipca – opublikowano przetłumaczoną na język staro-cerkiewno-słowiański Biblię ostrogską, pierwsze wydanie Biblii w języku słowiańskim.
7 sierpnia - wojska Stefana Batorego zdobyły moskiewski zamek Wieliż
16 sierpnia - wojska Stefana Batorego zdobyły moskiewski zamek Uświat
1-5 września – wojna polsko-rosyjska: oblężenie Wielkich Łuk.
20 września – wojna polsko-rosyjska: polska jazda pod dowództwem księcia Janusza Zbaraskiego rozbiła kawalerię rosyjską w bitwie pod Toropcem.
30 września - wojska Stefana Batorego zajęły Newel
5 października - rozpoczęcie oblężenia zamku Zawołocze
12 października - wojska Stefana Batorego zajęły moskiewski zamek Ozieryszcze
23 października - wojska Stefana Batorego pod dowództwem Stefana Zamoyskiego zdobyły moskiewski zamek Zawołocze
8 grudnia – Lipsk otrzymał prawa miejskie.

Założenie miasta Zamościa.
Powstał Sejm Czterech Ziem (Waad Arba Aracot) - najwyższy organ samorządu żydowskiego w Polsce.
Pierwsze krakowskie wydanie dzieła „Melodiæ ná pſalterz polski, przez Mikoláiá Gomólke vczynioné”.

Wydarzenia na świecie

6 kwietnia – miało miejsce trzęsienie ziemi o sile 5,7-5,8 stopnia w skali Richtera z epicentrum pod dnem kanału La Manche, jedno z największych w historii Anglii, północnej Francji i Flandrii.
28 kwietnia – Mustafa Lala Pasza został wielkim wezyrem tureckim.
15 czerwca – Król Hiszpanii Filip II Habsburg skazał na banicję stadhoudera Niderlandów Wilhelma I Orańskiego i wyznaczył nagrodę za jego głowę.
25 czerwca – w Dreźnie została wydana Księga zgody, zbiór ksiąg symbolicznych kościoła luterańskiego.
25 sierpnia – miała miejsce bitwa nad Alcântarą, w której Hiszpanie pokonali Portugalczyków w wojnie o sukcesję portugalską.
5 września – wojna polsko-rosyjska: wojska polsko-węgierskie zdobyły Wielkie Łuki. W trakcie rabowania palącej się twierdzy doszło do eksplozji prochowni, w wyniku której zginęło 200 Polaków i Węgrów oraz większość załogi moskiewskiej.
26 września – „Złota Łania”, flagowy okręt Francisa Drake’a, zawinęła do portu Plymouth, kończąc podróż dookoła świata.
5 października – wojna polsko-rosyjska: wojsko polskie rozpoczęło oblężenie Zawołocza.
26 listopada – hugenoci zawarli pokój z katolikami we Francji.

We Francji ukazało się pierwsze wydanie Prób Michaela de Montaigne.

Urodzili się

6 stycznia – John Smith (żołnierz), angielski żołnierz, kolonizator, gubernator Wirginii, badacz wybrzeży Ameryki Północnej (zm. 1631)
16 lutego – Giovanni Battista Deti, włoski kardynał (zm. 1630)
6 marca – Karol I Gonzaga, książę Nevers i Rethel (zm. 1637)
31 marca – Bogusław XIV, książę na Darłowie (zm. 1637)
18 kwietnia
- Thomas Middleton, angielski dramaturg epoki Jakuba I (zm. 1627)
- Pedro Orrente, hiszpański malarz doby baroku (zm. 1645)
9 czerwca – Daniel Heinsius, holenderski poeta, filolog i historiograf pochodzenia flamandzkiego (zm. 1655)
12 czerwca – Adriaen van Stalbemt, flamandzki malarz (zm. 1662)
14 czerwca – Elżbieta Magdalena pomorska, księżniczka pomorska, księżna kurlandzka, córka Ernesta Ludwika z dynastii Gryfitów (zm. 1649)
25 czerwca – Piotr Klawer, hiszpański jezuita, misjonarz, święty katolicki (zm. 1654)
5 lipca – Carlo Contarini, doża wenecki od 1655 roku (zm. 1656)
6 lipca – Johann Stobäus, muzyk i kompozytor królewiecki (zm. 1646)
24 sierpnia – Constantin Ferber III, burmistrz i burgrabia królewski w Gdańsku (zm. 1654)
14 września – Francisco de Quevedo y Villegas, hiszpański poeta barokowy, polityk, patriota (zm. 1645)
20 października – Piotr Krüger, gdański astronom, matematyk i odkrywca (zm. 1639)
30 października – Dirk Hartog, holenderski kupiec, żeglarz i odkrywca (zm. 1621)

Data dzienna nieznana:
- Osias Beert, flamandzki malarz martwych natur (zm. 1624)
- Gábor Bethlen, książę Siedmiogrodu w latach 1613–1629 (po wymarciu rodu Batorych), książę opolski (zm. 1629)
- Filip Clüver, niemiecki geograf okresu odrodzenia, twórca geografii historycznej (zm. 1622)
- Louis Finson, flamandzki malarz okresu wczesnego baroku (zm. 1617)
- Jan Jurkowski, poeta, lekarz medycyny (zm. 1639)
- Zacharias Janssen, holenderski optyk, w roku 1590 skonstruował (wspólnie z ojcem Hansem) z dwóch soczewek mikroskop (zm. 1632)
- Marek Križ, duchowny katolicki, kanonik strzygomski, święty (zm. 1619)
- Jozafat Kuncewicz, unicki arcybiskup połocki, bazylianin, święty katolicki (zm. 1623)
- Giovanni Paolo Maggini, włoski lutnik (zm. 1632)
- Massasoit, wódz północnoamerykańskiego plemienia Indian Wampanoagów (zm. 1661)
- Stanisław Bonifacy Mniszech, starosta sanocki, lwowski, poseł (zm. 1644)
- Szymon Okolski, polski dominikanin, teolog, historyk i heraldyk (zm. 1653)
- Willem Corneliszoon Schouten, żeglarz holenderski, który poszukiwał przejścia łączącego Atlantyk z Pacyfikiem (zm. 1625)
- Aleksander Słuszka, starosta rzeczycki, łojowski, mozyrski (zm. 1647)
- Willebrord Snell, holenderski astronom i matematyk (zm. 1629)
- Agnieszka Takeya, japońska męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1622)
- Aert van Antum, holenderski malarz pochodzenia flamandzkiego, marynista (zm. 1620)
- Hendrik van Steenwijck Młodszy, flamandzki malarz barokowy (zm. 1649)
- John Webster, angielski dramaturg (zm. 1634)
- Jan Jakub Wejher, wojewoda chełmiński i malborski (zm. 1626)
- Klara Yamada, japońska męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1622)

Zmarli

18 stycznia – Antonio Scandelli, kompozytor pochodzący z Włoch (ur. 1517)
31 stycznia – Henryk I Kardynał, król Portugalii (ur. 1512)
styczeń – Wojciech Staroźrebski Sobiejuski, kanonik płocki i włocławski, archidiakon dobrzyński i krakowski (ur. ok. 1517)
10 czerwca – Luís de Camões, renesansowy poeta, prekursor baroku, wedle tradycji największy pisarz w literaturze portugalskiej (ur. ok. 1524)
1 kwietnia – Alonso Mudarra, hiszpański kompozytor i wirtuoz vihueli okresu renesansu (ur. 1510)
11 lipca – Heinrich Paxmann, niemiecki lekarz, etnolog i uczony (ur. 1531)
1 sierpnia – Everard Mercurian, był czwartym generałem zakonu jezuitów (ur. 1514)
7 sierpnia – Mustafa Lala Pasza, był wodzem i politykiem w Imperium Osmańskim (ur. 1500)
19 sierpnia – Andrea Palladio, włoski architekt i teoretyk architektury (ur. 1508)
28 sierpnia – Antonín Brus z Mohelnice, czeski duchowny Kościoła katolickiego (ur. 1518)
30 sierpnia – Emanuel Filibert, książę Sabaudii (ur. 1528)
16 września – Amelia pomorska, księżniczka pomorska, córka Filipa I z dynastii Gryfitów (ur. 1547)
8 października – Hieronymus Wolf, niemiecki humanista i filolog (ur. 1516)
26 października – Anna Habsburg, królowa Hiszpanii i Portugalii (ur. 1549)
26 listopada – Hieronim Bużeński, żupnik krakowski, podskarbi wielki koronny (ur. ok. 1513)
1 grudnia – Giovanni Girolamo Morone, włoski duchowny, kardynał (ur. 1509)

Data dzienna nieznana:
- Urszulka (prawdopodobnie), ukochana córka polskiego poety Jana Kochanowskiego (ur. 1575 lub 1576)
- Barbara Kmita, właścicielka klucza sobieńskiego Leska, Olszanicy, Ustianowej (ur. ?)
- Bernal Díaz del Castillo, podróżnik i konkwistador (ur. ok. 1494)
- Jan Hajko, dworzanin, królewski, pisarz wielkoksiążęcy, marszałek hospodarski (ur. ok. 1510)
- Raphael Holinshed, angielski kronikarz (ur. ?)
- Piotr Kłoczowski, starosta małogoski, kasztelan zawichojski (ur. ok. 1541)
- Ruy López, hiszpański ksiądz, jeden z najsilniejszych szachistów XVI wieku (ur. 1530)
- Zofia ze Sprowy Odrowąż, polska szlachcianka herbu Odrowąż (ur. 1540)
- Marcin Ossoliński, rotmistrz królewski (ur. ?)
- Stanisław Pszonka, sędzia lubelski (ur. 1511)
- Krzysztof Rozdrażewski, dworzanin króla Henryka Walezego, potem Stefana Batorego, rotmistrz wojsk polskich (ur. 1547)
- Paweł Sapieha, syn Iwana i Hanny z Sanguszków (ur. ok. 1546)
- Inés Suárez, konkwistadorka, jedna z założycielek Santiago de Chile (ur. 1507)

Przypisy

Kategoria