Czas częściowej tromboplastyny po aktywacji, APTT (od ang. activated partial thromboplastin time), dawniej czas kaolinowo-kefalinowy – jeden ze wskaźników krzepliwości krwi. Jest to miara aktywności osoczowych czynników krzepnięcia XII, XI, IX i VIII, tworzących układ wewnątrzpochodny aktywacji protrombiny. Zależy on także od czynników biorących udział w powstawaniu trombiny (protrombiny, czynnika X i V) i konwersji fibrynogenu do fibryny.

Prawidłowy APTT powinien utrzymywać się w przedziale od 26 do 36 sekund.

Badanie czasu częściowej tromboplastyny po aktywacji jest niezbędne w rozpoznawaniu i monitorowaniu leczeniu skaz krwotocznych. Jednokrotny wynik nie ma znaczenia diagnostycznego, gdyż często jest wynikiem nieprawidłowego pobrania krwi^[1], jednak powtarzające się skrócone APTT sugerują zwiększone ryzyko choroby zakrzepowej. Kontrolę APTT stosuje się również podczas leczenia heparyną niefrakcjonowaną.

Przyczyny wydłużenia APTT

• niedobór czynników krzepnięcia: VIII (hemofilia A), IX (hemofilia B), XI (hemofilia C) oraz czynnika X i protrombiny
• afibrynogenemia, hipofibrynogenemia, dysfibrynogenemia
• choroba von Willebranda
• obecność antykoagulantu toczniowego
• nabyte przeciwciało przeciwko czynnikowi krzepnięcia VIII (nabyta hemofilia A)^[2]
• leczenie heparyną niefrakcjonowaną lub czasem w czasie leczenia doustnymi antykoagulantami (antagonistami witaminy K)
• zespół rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego (DIC)
• niedobór kininogenu wielkocząsteczkowego i prekalikreiny oraz czynnika XII
• wrodzony lub nabyty niedobór czynnika V
• przy uszkodzeniu wątroby lub niedoborze witaminy K
• zespół antyfosfolipidowy

Przyczyny skrócenia APTT

• nadkrzepliwość^[3]

Podstawowe zastosowanie

• monitorowanie leczenia przeciwkrzepliwego (w trakcie leczenia APTT powinien wynosić 60–90 s)
• diagnostyka wrodzonych i nabytych skaz krwotocznych

Zobacz też

• czas protrombinowy