Akcelerator liniowy (liniak) – rodzaj akceleratora, w którym przyspieszane polem elektrycznym cząstki poruszają się po torach w przybliżeniu prostoliniowych.
Ważniejsze typy akceleratorów liniowych[1]:
Jednym z najbardziej znanych jest akcelerator liniowy Uniwersytetu Stanforda - SLAC.
Akcelerator liniowy jest stosowany do przyspieszania ciężkich jonów. Rozpędzanie masywnych cząstek w cyklotronie wymagałoby użycia bardzo silnych elektromagnesów do zakrzywienia ich toru. Z drugiej strony akceleratory liniowe stosuje się również do przyspieszania lekkich cząstek (np. elektronów) do prędkości relatywistycznych. W cyklotronie cząstki te tracą znaczną ilość energii na promieniowanie synchrotronowe.
Liniaki używane są m.in. w diagnostyce medycznej, leczeniu, i sterylizacji, w chemii - do przeprowadzania reakcji radiacyjnych, oraz w badaniach fizyki wysokich energii i w fizyce jądrowej[2].