Architektura informacji (AI) – sztuka oraz nauka organizowania i etykietowania stron internetowych, intranetowych, społeczeństw sieciowych i oprogramowania (środowisk informacyjnych) w celu wspierania użyteczności informacji[1]. Architektura informacji jest nową meta-dyscypliną związaną z tworzeniem i przechowywaniem informacji w postaci cyfrowej w celu ułatwienia użytkownikowi dostępu do niej, a następnie jej wykorzystania. Osoba tworząca strukturę informacji w sposób umożliwiający użytkownikom jak najłatwiejsze dotarcie do poszukiwanej treści to architekt informacji.
Terminów architektura informacji (AI) oraz architekt informacji użył po raz pierwszy w 1976 roku Richard Saul Wurman[3]. Architekturą informacji początkowo określano praktyczne umiejętności związane z tworzeniem komunikatów informacyjnych, jednak w wyniku rozwoju hipertekstowej usługi World Wide Web, metody przez nią stosowane zaadaptowano do budowy serwisów w Internecie[4].
Zgodnie z definicją zawartą w książce Petera Morville’a i Lou Rosenfelda, architektura informacji składa się z następujących systemów:
Organizowanie elementów zawartości odbywa się według schematów i struktur. Schemat grupuje treść w jednym widoku (podstronie), a struktura porządkuje schematy (wszystkie podstrony w obrębie witryny). Wyjątkiem jest nawigacja witryny, organizowana według schematów i struktur. Schemat nawigacji to ustalenie nazw i logiki łączy kierujących do innych miejsc w środowisku informacyjnym. Struktura nawigacji określa, które strony znajdują się pod danym łączem w witrynie.
Schemat organizacyjny to logika grupowania elementów zawartości na podstawie wspólnych cech tych elementów. Porządkowanie informacji może odbywać się według dokładnych i niejednoznacznych kryteriów. Dokładnymi schematami jest grupowanie informacji według porządków alfabetycznego, chronologicznego (i achronologicznego) oraz geograficznego. Umożliwiają dotarcie do informacji według jednoznacznych właściwości elementu.
Rezultat porządkowania informacji według niejednoznacznych schematów zależy od subiektywnych założeń projektanta. Według założeń projektowania zorientowanego na użytkownika projektant powinien niejednoznaczne schematy poddać testom z użytkownikami. Typowymi schematami o niejednoznacznym wymiarze są:
Struktura informacyjna, w przeciwieństwie do schematu organizacyjnego, nadaje elementom zawartości lub ich grupom miejsce w środowisku informacyjnym. Zależy od niej sposób poruszania się użytkownika po środowisku informacyjnym. Najważniejsze typy struktur to:
Zagadnienie obejmuje wiele obszarów życia, najbardziej widoczne jest w takich obszarach, jak informatyka (serwisy WWW, intranety, aplikacje) i bibliotekoznawstwo. Architekturę Informacji zwykło się łączyć z szerszym zagadnieniem użyteczności i projektowaniem zorientowanym na użytkownika (user-centered design).
Studia z tej dziedziny prowadzą już między innymi amerykańskie instytuty bibliotekoznawstwa i informacji naukowej na Uniwersytecie w Indianie[6] i Uniwersytecie w Pittsburgu[7][8]. W Polsce studia z Architektury Informacji prowadzone są na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie w Instytucie Nauk o Informacji, Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliologii[9], Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa[10], na Wydziale Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego[11] oraz na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach[12].