Położenie
Miejscowość położona jest na historycznej Ziemi Chełmińskiej, rozlokowana na wysoczyźnie morenowej należącej do Pojezierza Chełmińskiego.
Nazwa
Nazwę wsi wywodzi się od imienia Bolemysław[4]. W dokumentach historycznych występował pod nazwami[4]:
- 1222 – Bolemyno, Bolemino, Bolmen;
- 1423-1424 – Groze Bolmen;
- 1570 – Bolemin;
- 1772 – Gross Bolumin;
- 1880 – Bolimin.
Charakterystyka
Demografia
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczył 410 mieszkańców[2]. Jest siódmą co do wielkości miejscowością gminy Dąbrowa Chełmińska.
Komunikacja
Wieś położona jest około 25 km od centrum Bydgoszczy. Liczne drogi gminne prowadzą do: Boluminka i Dąbrowy Chełmińskiej, Nowego Dworu, Skłudzewa, Wałdowa Królewskiego, Czarnowa[5].
Przyroda i rekreacja
Bolumin od południa otoczony jest kompleksem leśnym porastającym strefę krawędziową Kotliny Toruńskiej. Od południa i zachodu do wsi przylega Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego. Przez Bolumin przebiega 
szlak rowerowy Bydgoszcz-Toruń.
Archeologia
We wsi na niewielkim wzniesieniu przy granicy Wałdowa Królewskiego znajduje się stanowisko archeologiczne. Podczas badań odsłonięto 28 grobów popielnicowych i bezpopielnicowych z okresu halsztackiego, w tym 26 przykrytych brukiem kamiennym[4].
Zabytki
W miejscowości znajduje się dwór z końca XIX wieku[6].
Historia
Nazwę miejscowości (Bolemyno) wymieniono 5 sierpnia 1222 roku w akcie nadania przez księcia Konrada Mazowieckiego rozległych posiadłości w ziemi chełmińskiej na rzecz biskupa misyjnego Prus Chrystiana[4]. W 1228 wraz z całą ziemią chełmińską Bolumin został darowany zakonowi krzyżackiemu. W 1418 zarząd administracyjny sprawowała krzyżacka prokuratoria w grodzie Pień, a w 1423 komturstwo na Zamku Bierzgłowskim, zachowując dobra ziemskie (40 łanów) w rękach rycerza obowiązanego do służby w zbroi lekkiej[4]. W bitwie pod Grunwaldem po stronie Krzyżaków walczył dziedzic z Bolumina – Boleminsky, gdzie też dostał się do niewoli. Nazajutrz po bitwie król Władysław II Jagiełło zlecił mu odszukanie i rozpoznanie ciała wielkiego mistrza zakonu Ulryka von Jungingen[4].
W 1570 wieś była własnością szlachecką podzieloną na dwa majątki: Bolumin i Boluminek. W XVII w. majętności w Boluminie nabyła na własność rodzina szlachecka Kruszyńskich[4]. W XIX w. we wsi przeważała wielka własność ziemska.
53°08′45″N 18°17′38″E/53,145833 18,293889[1]
