Dokonana tajemnica (ang. The Finished Mystery) – książka wydana 17 lipca 1917 roku przez Towarzystwo Strażnica pod redakcją Claytona J. Woodwortha i George’a H. Fishera[1][2]. Książka ta miała być siódmym tomem Wykładów Pisma Świętego. Decyzja o jej wydaniu wywołała sprzeciw części zarządu Towarzystwa Strażnica przez co pośrednio przyczyniła się do podziałów w ruchu badackim, a także stała się przyczyną prześladowań Badaczy Pisma Świętego pod koniec I wojny światowej.
Książka jest komentarzem do biblijnych ksiąg: Apokalipsy, Pieśni nad Pieśniami i Ezechiela. Publikacja ta miała być kontynuacją Wykładów Pisma Świętego, ich siódmym tomem zapowiadanym przez Charlesa T. Russella, lecz nie ukończonym, z powodu jego śmierci w 1916 roku. Sam C.T. Russell mawiał o tomie siódmym: „Kiedy tylko znajdę klucz napiszę siódmy tom”, oraz dodawał: „a jeśli Pan da ten klucz komu innemu, to niech on go napisze”[3].
Powołany po śmierci C.T. Russella przez zarząd Towarzystwa Strażnica Komitet Wykonawczy złożony z Alfreda I. Ritchiego, Williama E. Van Amburgha oraz Josepha F. Rutherforda w listopadzie 1916 roku opracowanie książki powierzył dwóm innym badaczom Claytonowi J. Woodworthowi i George’owi H. Fisherowi. Została ona częściowo oparta na wypowiedziach Charlesa T. Russella dotyczących omawianych w niej ksiąg biblijnych[3]. Z tego względu została nazwana „pośmiertnym dziełem Pastora Russella”. Książka Dokonana tajemnica została wydana 17 lipca 1917 roku. Ma ona 736 stron.
Podobnie jak w czasach C.T. Russella, zgodę na jej publikację wydało prezydium zarządu Towarzystwa Strażnica, które stanowili Joseph F. Rutherford – prezes, Andrew N. Pierson – wiceprezes i William E. Van Amburgh – sekretarz-skarbnik. O jej wydaniu nie wiedzieli pozostali czterej członkowie zarządu – Robert H. Hirsh, Alfred I. Ritchie, Isaac F. Hoskins i James D. Wright. W dniu wydania książki w trakcie śniadania członków rodziny Betel w Brookylnie doszło do jawnej manifestacji Paula S.L. Johnsona oraz czterech niezadowolonych członków zarządu wymierzonej przeciw przywództwu Josepha F. Rutherforda nad Towarzystwem Strażnica[4]. Zaogniło to wewnętrzne podziały wśród Badaczy Pisma Świętego, które później spowodowały powstanie Pastoralnego Instytutu Biblijnego i w efekcie odłączenie się kilku niezależnych grup badackich.
Książką Dokonana tajemnica posługiwały się przede wszystkim zbory Badaczy Pisma Świętego związane z Towarzystwem Strażnica. Większość odłamów powstałych po śmierci C.T. Russella ją odrzuciła ze względu na stanowisko oponentów J.F. Rutherforda już w dniu jej wydania. Jednakże używały jej niektóre odłamy Badaczy Pisma Świętego np. zbory Stand Fast Bible Students Association czy Elijah Voice Society[5].
Biuro Wywiadu Wojskowego działając w oparciu o doniesienia z Kanady, gdzie „Dokonana tajemnica” została zakazana już na początku 1918 roku, przeprowadziło śledztwo w Biurze w Brooklynie. 4 marca 1918 aresztowano kilku członków wyznania ze Scranton w Pensylwanii, wśród których byli C.J. Woodworth oraz M.L. Herr. Postawiono im oskarżenie o spisek[6]. 14 marca 1918 roku Ministerstwo Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych Ameryki zakazało rozpowszechniania książki Dokonana tajemnica uznając, że narusza ona Ustawę o szpiegostwie z dnia 15 czerwca 1917[7].
Spornym fragmentem książki były strony 247–253 angielskiego wydania, na których znajdowały się cytaty wypowiedzi znanych osób, potępiających wojnę. Gdy ustalono, że z powodu toczącej się wówczas wojny strony te budziły zastrzeżenia, to jeszcze w tym samym roku zostały usunięte, przed ich udostępnieniem ogółowi[8]. Nie spowodowało to jednak cofnięcia zakazu[9]. Odmówiono też wyrażenia opinii na temat zmienionej wersji książki. Gdy władze powiadomiły prokuratorów okręgowych, iż dalsza dystrybucja będzie stanowić pogwałcenie „Ustawy o szpiegostwie” Towarzystwo Strażnica wstrzymało rozpowszechnianie tej książki[10]. Od tego czasu nasiliły się represje wobec Badaczy w Stanach Zjednoczonych.
15 kwietnia 1918 wydano traktat Wiadomości Królestwa nr 2 pt. Dlaczego zakazano ‘Dokonanej tajemnicy’. Wykazano w nim, że przyczyną wydania ograniczeń były zakulisowe działania Kościoła, który w książce Dokonana tajemnica został ostro skrytykowany. 7 maja 1918 roku Federalny Sąd Wschodniego Dystryktu Nowego Jorku nakazał aresztowanie głównych przedstawicieli administracji Towarzystwa Strażnica wraz z redaktorami książki – Williama E. Van Amburgha, Josepha F. Rutherforda, Alexandra H. Macmillana, Roberta J. Martina, Fredericka Homera Robisona, Claytona J. Woodwortha, George’a H. Fishera i Giovanniego De Cecca[a]. Aresztowania przeprowadził James M. Power. Oskarżonym postawiono zarzuty utrudniania poboru mężczyzn do służby w siłach zbrojnych Stanów Zjednoczonych w okresie, w którym państwo było w stanie wojny. W oskarżeniu powoływano się na konkretne fragmenty książki[11]. Podczas pierwszego przesłuchania przed sędzią Edwinem L. Garvinem w Okręgowym Sądzie Stanów Zjednoczonych oskarżeni nie przyznali się do winy. Zostali oni zwolnieni za kaucją od 2500 do 5000 dolarów każdy[12].
Rozprawa sądowa rozpoczęła się 3 czerwca 1918 roku. Adwokatami broniącymi oskarżonych byli M. Sparks i Fuller, sprawę prowadził sędzia Harland B. Howe z Vermont, a oskarżenie reprezentowali Isaac R. Oeland oraz Charles J. Buchner[13][10]. 20 czerwca 1918 ława przysięgłych uznała zatrzymanych przedstawicieli Towarzystwa Strażnica winnymi zarzucanych im czynów[b]. Zostali skazani na długoletnie więzienie, którą to karę zaczęli odbywać 4 lipca 1918 roku w federalnym zakładzie karnym w Atlancie[14].
Proces ujawnił, iż ani członkowie zarządu Towarzystwa, ani redaktorzy książki wcale nie mieli zamiaru przeszkadzać krajowi w prowadzeniu wojny. Przedstawione dowody wykazały, że zarówno plany napisania tej książki, jak i większa część tekstu powstały jeszcze przed przystąpieniem Stanów Zjednoczonych do wojny i że pierwotną umowę wydawniczą podpisano przed wejściem w życie ustawy, o której naruszenie zostali posądzeni.
Oskarżenie kierowało uwagę na dodatki dołączone do książki w kwietniu i czerwcu 1917 roku w trakcie jej przygotowywania i korekty. Znalazła się wśród nich wypowiedź duchownego Johna Haynesa Holmesa, który stanowczo twierdził, że wojna jest pogwałceniem zasad chrześcijaństwa. Jak wskazał jeden z obrońców, dzieło tego duchownego – A Statement to My People on the Eve of War (Orędzie do mojego narodu w przeddzień wojny), było jeszcze w sprzedaży w czasie trwania rozprawy. Za opinie wyrażone w tym kazaniu pociągnięto do odpowiedzialności jednak Badaczy Pisma Świętego, którzy się na nie tylko powołali[7].
26 marca 1919 skazani zostali wypuszczeni za kaucją. 14 maja 1919 Sąd Apelacyjny w Nowym Jorku skierował sprawę do ponownego rozpatrzenia. 5 maja 1920 roku wycofano akt oskarżenia[15].
7 marca 1918 roku Emma Martin, Edward Hamm, Edward Sonnenburg i Ernest Stevens uczestniczyli w niewielkim spotkaniu Badaczy Pisma Świętego. Na polecenie prokuratora był też na nim mężczyzna, który miał za zadanie zabezpieczyć dowody w postaci znalezionych przy nich egzemplarzu „Dokonanej tajemnicy”. Cała czwórka została aresztowana i oskarżona o rozpowszechnianie zakazanej książki co zakwalifikowano jako naruszenie ustawy o szpiegostwie. Po odrzuceniu wszystkich apelacji 17 maja 1920 roku zostali oni uwięzieni na trzy lata. 20 czerwca 1920 roku na zgromadzeniu w San Francisco J.F. Rutherforf poinformował o tym słuchaczy, którzy wysłali w tej sprawie telegram do prezydenta Stanów Zjednoczonych. Następnego dnia prezydent Woodrow Wilson ułaskawił czwórkę skazanych. Jesienią tego samego roku w nakładzie ponad czterech milionów egzemplarzy opublikowano specjalny 27 numer „Złotego Wieku”, w którym opisano niesprawiedliwe traktowanie Badaczy Pisma Świętego w roku 1918[16].
W roku 1918 zakaz rozpowszechniania został wprowadzony w Kanadzie. 12 lutego 1918 roku, władze kanadyjskie wydały zarządzenie, zgodnie z którym posiadanie Dokonanej tajemnicy było przestępstwem podlegającym karze grzywny do 5000 dolarów oraz do 5 lat więzienia. Zazwyczaj za posiadanie książki sądy wymierzały karę od 1 do 500 dolarów. Książce zarzucono przekazywanie treści wywrotowych i antywojennych. Zarządzenie zostało cofnięte 1 stycznia 1920 roku[17][18].
Pierwszy nakład książki wynoszący blisko 100 tys. został wyczerpany przed końcem 1917 roku. Z powodu lawinowo napływających zamówień w firmach zewnętrznych zamówiono 850 tys. dodatkowych egzemplarzy[19]. Do końca 1917 roku dokonano jeszcze przekładu na język szwedzki i francuski.
21 czerwca 1920 roku wydano Dokonaną tajemnicę w formacie czasopisma nazywanego przez głosicieli ZG[c]. Było to specjalne wydanie „Strażnicy” z 1 marca 1918 roku. Do rozpowszechniania „ZG” zaproszono nie tylko kolporterów, ale wszystkich głosicieli[16][20][21]. W trakcie trwania zakazu rozpowszechniania Dokonaną tajemnicę wydano również w formacie kieszonkowym przeznaczonym dla Badaczy Pisma Świętego, którym skonfiskowano osobiste egzemplarze[22].
W 1923 roku łączny nakład osiągnął 2 400 000 egzemplarzy i był już dostępny w kolejnych językach: fińskim, greckim, niemieckim, norweskim i polskim.