Implementation Force
IFOR
 NATO Operacja Joint Endeavour
|
Oznaka IFOR. Jeden napis w alfabecie łacińskim, a drugi w cyrylicy
|
| Historia
|
| Państwa wystawiające
|
|
| Państwa mandatowe
|
 Bośnia i Hercegowina
|
| Decyzja o użyciu
|
14 grudnia 1995 (Układ w Dayton
15 grudnia 1995 (UNSCR 1031)
|
| Rozpoczęcie misji
|
20 grudnia 1995
|
| Zakończenie misji
|
20 grudnia 1996
|
| Liczba zmian
|
1
|
| Dowódcy
|
| Pierwszej zmiany
|
adm. Leighton W. Smith Jr.
|
| Konflikt zbrojny
|
| Wojna w Bośni
|
| Organizacja
|
| Typ
|
budowania pokoju
|
|
|
| Podporządkowanie
|
AFSOUTH
|
| Skład
|
3 dowództwa komponentów
3 wielonarodowe dywizje: Południowo-Wschodnia, Południowo-Zachodnia, Północna
|
| Liczebność
|
80 000 żołnierzy (łącznie)
54 000 żołnierzy (tylko w Bośni)
|
| Dyslokacja
|
Sarajewo (dowództwo)
|
Implementation Force (IFOR) – międzynarodowe siły wojskowe pod przywództwem NATO, na podstawie mandatu ONZ w okresie od 20 grudnia 1995 do 20 grudnia 1996 roku prowadzące w Bośni i Hercegowinie operację Joint Endeavour. Jej dowódcą był admirał US Navy Leighton W. Smith, Jr.
Historia
15 grudnia Rada Bezpieczeństwa ONZ upoważniła NATO do wprowadzenia w życie postanowień wojskowych układu pokojowego w Dayton w sprawie Bośni i Hercegowiny. Ustanowiono w tym celu wielonarodowe Siły Implementacyjne (Implementation Force – IFOR) znalazły się pod dowództwem wojskowym NATO od 20 grudnia 1995. W skład tych sił poza wojskami NATO wchodziły również jednostki państw uczestniczących w programie Partnerstwo dla Pokoju oraz państw nieeuropejskich (Egipt, Malezja, Pakistan). Udział Rosji był przedmiotem osobnego porozumienia między NATO a Rosją.
Celem operacji była kontrola wprowadzenia w życie ustaleń konferencji z Dayton kończącej wojnę w Bośni. Zadaniem sił IFOR w ramach operacji "Wspólny Wysiłek" było bezpieczne wykonanie planu pokojowego. Mieściło się ono w nowej skali potrzeb i problemów z zakresu logistyki, wyposażenia i zdolności operacyjnych. Stronami antagonistycznymi w konflikcie były Federacja Bośni i Hercegowiny oraz Republiki Serbskiej. Wojska NATO kontrolowały także przekazanie pomiędzy stronami kontroli nad spornymi terytoriami oraz rozbrojenie z broni ciężkiej. Pomimo pokojowego charakteru misji, żołnierze IFOR wielokrotnie używali broni w walce. Pierwszą taką sytuacją był atak artyleryjski, przeprowadzony 23 sierpnia 1996 r. na pozycje oddziałów serbskich, prowadzących ataki moździerzowe.
Zgodnie z zapisami aneksu 1A porozumienia pokojowego, operacja "Wspólny wysiłek" była prowadzona przez NATO pod politycznym kierownictwem i kontrolą Rady Północnoatlantyckiej.
Zadania sił IFOR:
- Bezpieczne wykonanie programu pokojowego, który opierał się na postanowieniu z Dayton
- Zapewnienie stałego przestrzegania zawieszenia broni
- Zabezpieczanie przekazywania kontroli na spornych terytoriach
- Doprowadzenie do wycofania się do baz własnego terytorium, sił z uzgodnionych stref rozgraniczających obszary objęte zawieszeniem, oraz zapewnienie rozgraniczenia sił
- Rozbrojenie z broni ciężkiej, przeprowadzenie zbiórki ciężkiego uzbrojenia do parków sprzętu i koszar oraz demobilizacja pozostałych sił
- Kontrola i zapewnienie bezpieczeństwa granicom i terenom przygranicznym
- Stworzenie warunków dla bezpiecznego, uporządkowanego i szybkiego wycofania sił ONZ, które nie zostały przeniesione do IFOR
- Zabezpieczanie dostaw pożywienia
- Kontrolowanie przestrzeni powietrznej nad Bośnią i Hercegowiną
Po wyczerpaniu się mandatu misji w 1996 Rada Północnoatlantycka podjęła decyzję o rozpoczęciu nowej długoterminowej misji pokojowej o kryptonimie SFOR (Stabilization Force).
W kulturze
Polscy żołnierze IFOR-u są głównymi bohaterami dramatu wojennego pt. Demony wojny według Goi z 1998 roku w reżyserii W. Pasikowskiego. Polscy żołnierze IFOR-u występują w filmie Peacemaker.
