Nazwa pochodzi od wykonanych z jadeitu amuletów noszonych przez hiszpańskich konkwistadorów w celu ochrony przed dolegliwościami ze strony nerek. Nazywali je piedra de ijada (kamień lędźwiowy) albo piedra de los riñones (kamień nerkowy).
Czasami w stosunku do jadeitu oraz do często mylonego z jadeitem nefrytu stosuje się nazwę żad.
Właściwości
Wzór chemiczny: NaAlSi2O6 – krzemian sodu i glinu, niekiedy zawiera domieszkę wapniowo-magnezowego diopsydu.
Bardzo rzadko tworzy dobrze wykształcone kryształy. Najczęściej występuje w postaci zbitej masy, mikrokrystalicznej, włóknistej; tworzy skupienia ziarniste lub włókniste agregaty. Najczęściej jest lśniącozielony, przeświecający lub przezroczysty. Współwystępuje z diopsydem, egirynem, glaukofanem, albitem, granatem.
Chloromelanit – odmiana jadeitu o barwie zielonej do czarnej, zawierająca znaczny procent żelaza. Występuje w Meksyku, Nowej Gwinei, Szwajcarii, Francji.
Astrydyt – odmiana ciemnozielona jadeitu, bogata w chrom, znaleziona na Nowej Gwinei (jaśniejsze plamki pochodzą od przerostków kwarcu i opal). Występuje w skałach oliwinowych.
Nowa Zelandia – zwany jest przez Maorysów pounamu. W jego poszukiwaniu Maorysi prowadzili ekspedycje w najbardziej niedostępne obszary Wyspy Południowej. Pounamu ceniono za twardość i ostrość krawędzi – Maorysi, podobnie jak inni Polinezyjczycy, nie mieli dostępu do metali. Przypisywano mu także znaczenie mistyczne.
ma znaczenie naukowe – wskaźnik warunków i charakteru przeobrażeń skał.
stanowi poszukiwany, atrakcyjny i wysoko ceniony kamień kolekcjonerski
ceniony kamień dekoracyjny i ozdobny
wykorzystywany w jubilerstwie – kamienie o znaczeniu gemmologicznym pochodzą z Birmy i Gwatemali (duży stopień przezroczystości tzw. żad imperialny).
Ten minerał o znacznej twardości był ceniony przez wiele kultur, np. w starożytnych Chinach, w państwach Mezoameryki i przez ludy maoryskie (pounamu). Z jadeitu wyrabiano ozdoby oraz – ze względu na twardość – narzędzia i kosztowną broń.
Skupienia mogą osiągać masę kilku ton, jednak materiał jubilerski należy do rzadkości. Kamienie przeważnie o szlifie kaboszonu rzadko przekraczają masę 5 kt. Jadeit jest cenionym materiałem rzeźbiarskim – o wartości decyduje nie tylko artyzm, lecz również jakość użytego materiału oraz jego barwa.
