![]() | |
Data i miejsce urodzenia |
1 lutego 1949 |
---|---|
Profesor nauk ekonomicznych | |
Specjalność: marketing, teoria konsumpcji, teoria potrzeb | |
Alma Mater | |
Doktorat |
1975 – nauki ekonomiczne |
Habilitacja |
1992 – nauki ekonomiczne |
Profesura |
16 grudnia 1996 |
Nauczyciel akademicki | |
Uczelnia | |
Wydział | |
Stanowisko |
profesor zwyczajny |
Dziekan | |
Okres spraw. |
1996–2002 |
Odznaczenia | |
![]() ![]() |
Joanna Senyszyn z domu Raulin (ur. 1 lutego 1949 w Gdyni) – polska ekonomistka, nauczycielka akademicka, działaczka polityczna i społeczna, publicystka.
Profesor nauk ekonomicznych, profesor zwyczajny Uniwersytetu Gdańskiego, w latach 1996–2002 dziekan Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, w latach 1994–1995 rektor Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu w Gdyni. Posłanka na Sejm IV, V, VI i IX kadencji (2001–2009, 2019–2023), deputowana do Parlamentu Europejskiego VII kadencji (2009–2014).
Absolwentka III Liceum Ogólnokształcącego im. Marynarki Wojennej RP w Gdyni[1]. W 1972 ukończyła studia z zakresu międzynarodowych stosunków ekonomicznych na Uniwersytecie Gdańskim. W 1975 uzyskała stopień doktora na Wydziale Ekonomiki Produkcji UG, w 1992 habilitowała się na podstawie rozprawy pod tytułem Konsumpcja żywności w świetle potrzeb i uwarunkowań. W 1996 otrzymała tytuł profesora nauk ekonomicznych[2].
Po studiach została asystentką na macierzystej uczelni, na UG doszła do stanowiska profesora zwyczajnego[2]. W latach 1994–1995 była pierwszym rektorem Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu w Gdyni. W latach 1996–2002 przez dwie kadencje pełniła funkcję dziekana Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego. Następnie objęła stanowisko kierownika Katedry Badań Rynku na Wydziale Nauk Społecznych UG.
Jest autorką i współautorką około stu pięćdziesięciu publikacji z zakresu marketingu, poziomu życia i konsumpcji. Wypromowała sześciuset magistrów i sześciu doktorów[2][3][4]. W 2019 zakończyła pracę akademicką[5][6].
Otrzymała stałą rubrykę w antyklerykalnym tygodniku „Fakty i Mity” pt. „Katedra Profesor Joanny S.”; jej teksty ukazywały się także w antyklerykalnym tygodniku „Nie” oraz lewicowych czasopismach „Przegląd” i „Trybuna”. W 2020 podjęła współpracę z tygodnikiem „Fakty po Mitach”[7].
W latach 1975–1990 należała do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[8]. W 1980 wstąpiła do Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, opuściła go w 1995. W latach 1998–2001 była radną sejmiku pomorskiego I kadencji z ramienia Sojuszu Lewicy Demokratycznej.
W wyborach parlamentarnych w 2001 dostała się do Sejmu z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej – Unii Pracy. Bezskutecznie kandydowała w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004. Od czerwca 2005 do czerwca 2008 pełniła funkcję wiceprzewodniczącej SLD. W wyborach parlamentarnych w 2005 skutecznie ubiegała się o reelekcję w wyborach krajowych. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz trzeci została posłanką, kandydując z listy koalicji Lewica i Demokraci i otrzymując 25 193 głosy. Pełniła funkcję wiceprzewodniczącej Polsko-Tajwańskiego Zespołu Parlamentarnego[9]. Posiadała honorowe członkostwo w partii Racja Polskiej Lewicy[10].
W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 uzyskała mandat eurodeputowanej[11]. W Parlamencie Europejskim dołączyła do frakcji Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów[12]. Została także wybrana wiceprzewodniczącą komisji na rzecz przestrzegania świeckiej polityki i rozdziału kościoła od państwa w krajach Unii Europejskiej[13]. W grudniu 2011 bez powodzenia ubiegała się o przewodnictwo w SLD, została wówczas ponownie wiceprzewodniczącą partii; była nią do stycznia 2016.
W wyborach w 2014 bezskutecznie ubiegała się o europarlamentarną reelekcję[14]. W 2015 kandydowała natomiast bez powodzenia do Sejmu jako liderka gdańskiej listy wyborczej Zjednoczonej Lewicy[15]. W wyborach samorządowych w 2018 kandydowała bezskutecznie do sejmiku pomorskiego z listy koalicji SLD Lewica Razem[16].
W wyborach w 2019 wystartowała ponownie z listy SLD do Sejmu w okręgu gdyńskim, uzyskując 36 405 głosów i zdobywając mandat posła IX kadencji[17]. Została członkinią sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu[18], wiceprzewodniczącą Parlamentarnego Zespołu ds. Równouprawnienia Społeczności LGBT+[19] oraz Parlamentarnego Zespołu Praw Kobiet, współprzewodniczącą Parlamentarnego Zespołu Świeckie Państwo, a także członkinią Parlamentarnej Grupy Kobiet[18]. W grudniu 2021 odeszła z klubu parlamentarnego Lewicy, współtworząc Koło Parlamentarne Polskiej Partii Socjalistycznej[20]. Odeszła również z powstałej na bazie SLD Nowej Lewicy, przystępując do PPS[21], została wiceprzewodniczącą Rady Naczelnej PPS[22]. Została odwołana z tej funkcji w marcu 2023. W 2022 współtworzyła Stowarzyszenie Lewicy Demokratycznej[23]. W styczniu 2023 została przewodniczącą KP PPS[24], które w następnym miesiącu zostało przekształcone w Koło Parlamentarne Lewicy Demokratycznej[25]. W sierpniu 2023 zrezygnowała z członkostwa w PPS[26]. Ogłosiła zamiar kandydowania w wyborach w 2023 do Senatu w jednym z okręgów warszawskich; nie została jednak zarejestrowana z uwagi na niewystarczającą liczbę podpisów poparcia pod jej kandydaturą[27][28].
Działaczka Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami. Przez dwie kadencje zasiadała w Krajowej Komisji Etycznej ds. Doświadczeń na Zwierzętach przy Komitecie Badań Naukowych[3].
W 2011 założyła i została prezeską Stowarzyszenia „Polka Potrafi”[29][30]. W 2013 założyła Fundację prof. Joanny Senyszyn[31].
W 2010 wraz z mężem Bolesławem Senyszynem wystąpiła w programie telewizyjnym On i ona. W 2012 zdubbingowała drugoplanową postać w jednym z odcinków polskojęzycznej wersji serialu Fineasz i Ferb[32]. Na przestrzeni lat występowała w Teatrze „Groteska” w Krakowie w Reality Shopka Show, corocznym satyrycznym spektaklu z udziałem polityków[33][34][35][36].
Określa się jako feministka[37], sojuszniczka osób LGBT+, ateistka[38] i osoba antyklerykalna. Uważa, że kobiety powinny dążyć do uzyskania niezależności, przede wszystkim w sferze ekonomicznej. W 2013 stwierdziła, że kobieta zależna finansowo od męża i rodziny nie może układać swojego życia tak, jak by chciała[39].
W 2016 powiedziała, że „kobieta ma prawo sama decydować o aborcji, ale przede wszystkim powinna być wyedukowana seksualnie, dzięki czemu częściej będzie zachodzić w planowane ciąże i mieć dostęp do taniej antykoncepcji. Takie zmiany mogłyby sprawić, że liczba aborcji w kraju zmniejszy się z obecnych 100 tys. do ok. 30 tys. rocznie. (…) Ponieważ wiadomo, że do 3. miesiąca ciąży płód nie ma zdolności do samodzielnego przetrwania poza organizmem matki, w związku z czym w większości cywilizowanych krajów do tego momentu można dokonywać aborcji”[40]. Wyraziła uznanie za odwagę dla Natalii Przybysz, która publicznie opowiedziała o swojej aborcji[41].
Jest córką Danuty i Ryszarda[43].
Jej mężem jest adwokat, a wcześniej sędzia[44], Bolesław Senyszyn[45]. Jest bezdzietna[46].
Została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1994)[47] oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej[48].
W 2006 i 2009 wyróżniona „Lustrem Szkła Kontaktowego”, nagrodą widzów programu TVN24 Szkło kontaktowe. W 2018 otrzymała od Koalicji Ateistycznej tytuł „Ateisty Roku”[4].