Juliette Binoche
Ilustracja
Juliette Binoche, 2022
Data i miejsce urodzenia

9 marca 1964
Paryż

Zawód

aktorka

Lata aktywności

od 1983

podpis
Strona internetowa
Juliette Binoche na festiwalu w Cannes w 2002
Binoche i Jean Reno na 55. MFF w Cannes (2002)
Juliette Binoche (2016)

Juliette Binoche (ur. 9 marca 1964 w Paryżu) – francuska aktorka filmowa, telewizyjna i teatralna. Wystąpiła w ponad 60 filmach. Laureatka m.in. Oscara, Europejskiej Nagrody Filmowej, nagrody BAFTA i jednej ze swoich dużych europejskich nagród festiwalowych za rolę drugoplanową w Angielskim pacjencie (1996). Wystąpiła m.in. w trylogii Trzy kolory, za której pierwszą część, Trzy kolory. Niebieski (1993), otrzymała kolejną nagrodę festiwalową oraz Cezara. Jest jedną z dwóch laureatek wszystkich trzech najważniejszych europejskich nagród festiwalowych.

Przebieg kariery

[edytuj | edytuj kod]

Jej matka, reżyserka teatralna Monique Stalens, urodziła się w Częstochowie[1]. Jej pradziadek francuskiego pochodzenia, Henryk Stalens, kierował tam do 1939 fabryką odzieżową, a dziadek Andre ożenił się z aktorką Julią Heleną z domu Młynarczyk[2]. Ojciec, Jean Marie-Binoche, był francuskim aktorem i rzeźbiarzem[3]. Studiowała krótko we francuskiej narodowej Akademii Teatralnej CNSAD i nie ukończyła szkoły[4].

Poważniejszy debiut Juliette Binoche przypadł, gdy miała 20 lat, w filmie Les Nanas (1984). Następnie pojawiła się w kilku scenach w ówcześnie skandalizującym filmie Jean-Luca Godarda Zdrowaś Mario (1985). Jak powiedziała, spędziła na planie filmowym 6 miesięcy, a w montażu inne sceny z jej udziałem zostały wycięte[5]. Większą rozpoznawalność przyniosła jej rola 17-latki w, debiutującym w tym samym roku, uznanym filmie Relacje rodzinne (La Vie de famille), rola ta pierwotnie napisana dla czternastolatki została przepisana, gdy reżyser był po przesłuchaniu oczarowany Binoche[6]. W tym samym roku przypadła jej pierwsza poważniejsza główna rola w filmie Rendez-vous w reżyserii André Téchiné. Występ aktorki spotkał się z uznaniem na festiwalu w Cannes i nagrodą im. Romy Schneider[7][8].

Międzynarodową rozpoznawalność przyniósł jej występ w Nieznośnej lekkości bytu (1988) w reżyserii Philipa Kaufmana – amerykańskiej adaptacji powieści Milana Kundery. Zdobyła następnie m.in. Europejską Nagrodę Filmową za główną rolę w filmie Kochankowie na moście (1991, Les Amants du Pont-Neuf) Leosa Caraxa. Wydłużony do trzech lat okres zdjęć i produkcji tego, trapionego także problemami finansowymi, filmu spowodował, że zmuszona była odrzucić znaczące role w głośnych produkcjach takich jak Cyrano de Bergerac (1990) czy Podwójne życie Weroniki (1991)[9].

Binoche wystąpiła kolejno m.in. w uznanych filmach Skaza (1992) Louisa Malle’a, czy Trzy kolory. Niebieski (1993) Krzysztofa Kieślowskiego. Za rolę w filmie polskiego reżysera zdobyła na festiwalu w Wenecji Puchar Volpiego i także jej rodzimego Cezara dla najlepszej aktorki. Dla filmu tego Binoche odrzuciła ofertę Stevena Spielberga, oferowana jej rola dr Ellie Sattler w Parku Jurajskim (1993) ostatecznie przypadła Laurze Dern[10]. Aktorka była bardzo selektywna jeśli chodzi o współpracę ze Spielbergiem, odrzuciła także role w jego filmach Indiana Jones i ostatnia krucjata (1989) oraz Lista Schindlera (1993)[11]. Porażką jednak zakończył się jej występ w o rok wcześniejszych Wichrowych Wzgórzach (1992) u boku Ralpha Fiennesa, gdzie jeszcze przed premierą brytyjska prasa krytykowała fakt, że w obsadzie adaptacji klasycznej pozycji literatury angielskiej znalazła się aktorka francuska[12][13].

W 1995 aktorka wystąpiła w wysokobudżetowym Huzarze Jeana-Paula Rappeneau, adaptacji powieści pod tym samym tytułem. Był to wtedy najdroższy film w historii francuskiej kinematografii[14]. Film odniósł na świecie sukces kasowy. Jej rola romantycznej heroiny ukierunkowała częściowo jej występy do końca tamtej dekady[15]. W 1996 wystąpiła w, po raz pierwszy od dekady, komediowej roli w filmie Kanapa w Nowym Jorku (1996), odniósł on zarówno artystyczną, jak i komercyjną porażkę[16]. Jednak rola Hany w, uznanym 9 Oscarami z 12 nominacji, melodramacie wojennym Angielski pacjent (1996) Anthony’ego Minghelli przyniosła jej wiele nagród i nominacji. Zdobyła m.in. Oscara i nagrodę BAFTA dla najlepszej aktorki drugoplanowej oraz Europejską Nagrodę Filmową i Srebrnego Niedźwiedzia dla najlepszej aktorki. Nominacje do najważniejszych nagród filmowych, w tym Oscara, Złotego Globu i nagrody BAFTA, przyniosła jej też główna rola Vianne Rocher w romantycznym komediodramacie Czekolada (2000) szwedzkiego reżysera Lassa Hallströma. Film odniósł sukces kasowy.

W następnych latach Binoche współpracowała z takimi reżyserami jak: Michael Haneke (Kod nieznany, 2000; Ukryte, 2005), Abel Ferrara (Maria, 2005), kolejny raz Anthony Minghella (Rozstania i powroty, 2006), czy Hou Hsiao-hsien (Podróż czerwonego balonika, 2007). W wysoko ocenianym krytycznie filmie arthouse’owym Zapiski z Toskanii (2010) autorstwa i reżyserii Irańczyka Abbasa Kiarostamiego zagrała francuską właścicielkę galerii z antykami, która spotyka w Toskanii brytyjskiego pisarza[17]. Za swój występ otrzymała nagrodę dla najlepszej aktorki na 63. MFF w Cannes. Tym samym stała się jedną z dwóch aktorek – laureatek nagród na wszystkich trzech najważniejszych europejskich festiwalach, obok Amerykanki Julianne Moore.

Juliette Binoche wystąpiła następnie w takich filmach jak biografia Camille Claudel, 1915 (2013), dramacie Sils Maria (2014) czy horrorze science-fction High Life (2018). Od czasu do czasu pojawia się na deskach teatrów.

W czasie pandemii Covid–19 popularyzowała teorie podejrzewające Billa Gatesa o bezpośrednie finansowanie stworzenia wirusa w celu kontroli i śledzenia światowej populacji za pomocą szczepionki umieszczającej chip pod skórę. Odpowiadając na krytykę powiedziała: „żyjemy w świecie jednomyślności. Każdy, kto ośmieli się zadawać pytania, zostaje wrzucony do skrzynki „spisek”, co jest sposobem na jego uciszenie”[18].

W 2023 roku została uhonorowana w Sewilli nagrodą Goya[19].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Family tree – Częstochowa & Juliette Binoche [online], web.archive.org, 3 grudnia 2013 [dostęp 2021-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-03] (ang.).
  2. Redakcja, Moja babcia była Polką [online], Częstochowa Nasze Miasto, 13 kwietnia 2007 [dostęp 2021-02-05] (pol.).
  3. Juliette Binoche Biography (1964-) [online], www.filmreference.com [dostęp 2021-02-05] (ang.).
  4. Juliette L’Année, Première, t. wol. 222, wrzesień 1995, str. 83 (fr.).
  5. Richard Brody, Juliette Binoche: The First Act [online], The New Yorker, 10 marca 2011 [dostęp 2021-03-20] (ang.).
  6. Cahiers du Cinema, Iss. 448, October 1991.
  7. Juliette Binoche – Biography, Movie Highlights and Photos [online], AllMovie [dostęp 2021-02-07] (ang.).
  8. Juliette Binoche, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-02-07] (ang.).
  9. Katharina Blum, Juliette Binoche – Die unnahbare Schöne, Wilhelm Heyne, str. 119-125, ISBN 3-453-08129-3 (niem.).
  10. Rebecca Davis, Rebecca Davis, Macao Festival: Juliette Binoche Tells ‘The Truth’ About Acting [online], Variety, 11 grudnia 2019 [dostęp 2021-02-07] (ang.).
  11. AlloCine, Pourquoi Juliette Binoche a dit trois fois „non” à Spielberg [online], AlloCiné [dostęp 2021-02-07] (fr.).
  12. Variety Reviews – Emily Bronte’s Wuthering Heights – Film Reviews – Festival – Review by Derek Elley [online], web.archive.org, 21 listopada 2012 [dostęp 2021-02-07] [zarchiwizowane z adresu 2012-11-21].
  13. Pandora: Stage dive blunts James’s picking [online], The Independent, 22 października 2011 [dostęp 2021-02-07] (ang.).
  14. James Travers, Le Hussard sur le toit / The Horseman on the Roof [online], FilmsdeFrance.com, 2003 [dostęp 2021-03-20] [zarchiwizowane z adresu 2011-09-17].
  15. Sight & Sound – June 2000 [online], BFI.org.uk, czerwiec 2000 [dostęp 2021-03-20] [zarchiwizowane z adresu 2010-06-17].
  16. Un divan à New York (1996) [online], MRQE.com [dostęp 2021-03-20].
  17. Certified Copy; 2010, Romance/Drama, 1h 46m [online], Rotten Tomatoes [dostęp 2021-03-19].
  18. Stars antivaccin : des coups d’éclat aux polémiques [online], Le Point, 29 maja 2021 [dostęp 2023-12-03] (fr.).
  19. Actress Juliette Binoche honoured at Spanish Goya film awards, „Reuters”, 12 lutego 2023 [dostęp 2023-12-03] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]